Geçen haftaki yazımızda içinde yaşadığımız şu zor zamanlarda nefsin terbiye edilmesinin öneminden bahsetmiştik. Bugünkü yazımızda da, insanın cihad mesabesindeki bu zorlu mücâdelesinde ona yardımcı olabilecek işâret taşlarına değinmek istiyoruz efendim, müsâdenizle.

Bugün dünya tüm insanlığın içinde yaşadığı küçük bir köy durumundadır. Herkes kısa zamanda birbirinin ne yaptığından hemen haberi oluyor. İnsanların birbirleriyle iletişimi ve etkileşimi kaçınılmaz. İşte bütün bu hengâmede kişinin kendisini ve neslini koruması ve kollaması kaçınılmazdır. Kişiliklerin menfi etkilenmemesi, çağın hız ve haz getirilerine kapılmaması için nasıl bir tutarlı yol izlenmeli? Bizler büyüklerin geçmişten bu yana gösterdiği işâret taşlarından hareketle, temel ana başlıkları sizlerin önüne getirmek arzusundayız. Buyurun başlayalım;

• Kişinin bu zorlu mücâdelesinde ilk temel basamak, insanın helal gıda ile beslenilmesi husûsudur. (Geçtiğimiz haftalarda bu konuyu üç yazı dizisiyle, baya derin izah etmiştik.) İnsanlar rast gele her yerde, her türlü gıdayı gâyet dikkatsiz bir tarzda yiyip içiyorlar. Yenilen ve içilenler helal mi, haram mı? Temiz mi? Nasıl bir ortamda yenilip, içiliyor? Kişinin doğru davranış geliştirmesinde bu konu, etkin bir basamaktır. Eskilerde, Vefa Hz.inin hamile eşinin bir toplu iğne başı kadar aldığı haramın, evlâdının sütçü güğümlerini delmesine kadar işi götürdüğü bilinen bir vakıadır.
• Bu temel taşlarının ikinci basamağında, anne-babalar evlatlarına doğru rol modellik yapmaları şarttır. Kurulan âile yuvaları, değer muhtevâlı olmalıdır. Orada çocuklara ilim, irfan, edep, muhabbet, merhamet ve hizmet merkezli terbiye eğitimi verilmelidir. Ebeveynler hayâta aynı dünya ve âhiret fikir birlikteliği doğrultusunda bakmalıdır.
• İnsanın çevresiyle iletişimi kaçınılmazdır. Dolayısıyla, kişilerin içinde bulundukları çevre doğru seçilmelidir. En küçük basamağından, en üst basamağına kadar okulların, hocaların, arkadaşların seçilmesi titizlikle yapılmalıdır. Hatta bu hususta, âilenin oturduğu mahalle dahi önem arz eder.
• Bugün hızla gelişen yabancı akımlara karşı âileleri oluşturan kişilerin; sağlam temelli, Kur’an ve sünnet eksenli, İslam târihi ve ahlâkı ilmi donanımına sâhip olmaları şarttır. Aynı zamanda kişiler inandıklarını yaşamalı ve yaşatma mücâdelesi vermelidir.
• Yanlış tercihler kişilerin ahlâkî savruluşlarına vesile olacağından, doğru iş ve doğru eş seçimi önemlidir. Güzel nesil yetiştirmek isteyenler, ayni yöne bakan, benzer değerleri taşıyan yerlerde birlikte konumlanmalılar.
• İnsanın temel donanımları sağlam olmalı. Ancak bugün hızla gelişen iletişim çağında, hızla gelişen haber ağlarından etkileşimde yalnız başına kalmamak adına, aynı görüşteki kişilerin birlikte olmaları elzemdir. Müslümanlara iyilik ve takva konusunda yardımlaşmak emredilmiştir. (Mâide, 2) Bilindiği üzere birlikten kuvvet doğar. Yalnızlık ise, acziyet oluşturur.
• Günümüzde maalesef, ‘ego’ların beslendiği, ‘ene’lerin şişirildiği, insana tevâzu yerine benciliğin son hızla desteklendiği bir algı yerleştirilmektedir. Bunlar bizim kültürel değerlerimize, İslâm’ın ilim ve irfan medeniyetine taban tabana ters şeylerdir. Nefislerin kölesi yapılmak istenen bir insan kitlesiyle karşı karşıyayız. O sebeple azâmî teyakkuzla hareket edilmeli. Nefse esir olma yerine nefisler dizginlenmelidir.
• Kişiler, bunun eğitimini veren mânevîyat büyüklerini ve dahi onların mânevî müesseselerini arayıp bulmalı, ilim-irfan eğitimi almalı, kendini hislerinin eline terk etmemelidir. Bugünün insanı, aklına estiği gibi, günü-birlik değil gelecek ufuklu, hedefleri hayâta geçirecek çalışmalar yapmalı ve öyle kişilerle birlikte olmalıdır. Onların organize çalışmalarına katılmalı, kendini yetiştirici bir dizi faaliyetler icra etmelidir.
• Kişiler kendilerini mânevî-milli yönden inkişaf ettirecek hizmetlerin bizzat içinde aktif görevler üstlenmeli, başkalarının düzgün ve sağlam yetişmesi için kendisi de diğer duyarlı kişilerle berâber projeler üretmelidir. Bunun için her türlü imkânı en verimli şekilde kullanabilmek becerisine sâhip olmalıdır.

Sonuç olarak diyebiliriz ki bugün hakikaten nefislerin beslendiği, her şeyin temin edildiği, şükürsüzlüğün tavan yaptığı bir ortamda sizlere karınca karârınca tecrübe sâhibi, sahasında ehil büyüklerden özetlediğimiz bu hayat işâretlerini istifadenize sunduk. Pek tabi gayret bizden, Tevfik Yüce Mevlâ’mızdandır. O’nun Nusret’i olmadan hiçbir şey yapılamaz. Rabb’im nasip et. Allâhümme âmin.

      Kalın sağlıcakla, hayırlı Cumâlar.