Çocuk eğitimi ve pedagojisinin olumlu yönde gelişebilmesi adına bugün çocuğu konu alan faaliyetlere şiddetle ihtiyâcımız var. Yoksa popüler kültür ve menfi yönlü kullanılan sosyal medya çocuklarımızı tüketecek, ahlaklarını bitirecek. Böylesi bir problemi gidermek adına çeşitli etkinlikler düzenlenerek çocuklara yeni ilgi alanları açılmalı. Bu ilgi alanlarının içine çok klasik bir çözüm gibi gözükebilir ama oldukça yararlı bir çözüm olan kitap okuma faaliyetleri ve çocukların kütüphanelerden istifâde etme uygulamasını bugünkü yazımızda tahlil edelim istiyoruz efendim.

Bu mânâda yeni yapılan yerel Belediye seçimleriyle iş başına gelen Başkanlara mühim bir görev olarak çocukları kitaplarla tanıştırmak ve kütüphâneleri sevdirmek amacıyla kent merkezlerinden başlamak üzere ilçelere hatta mahallelere kadar varan “çocuk kütüphâneleri” kurmalarını teklif ediyoruz. Bu kütüphâneler yeni açılan aile yaşam merkezleri bünyesinde de olabilir. Genelde iki katlı, şirin bahçeli, bahçesinde oyun alanları bulunan hatta velilerin çocuklarını beklemelerine elverişli mekanları da içinde barındıran sevimli çocuk kütüphâneleri inşa edilmeli. Bu kütüphanelerin içi çocukların ilgisini çekebilecek câzibede cıvıl cıvıl renklerle dizayn edilmiş katmanlardan oluşmalı, okuma masaları, kitap rafları çocuklara özel hazırlanmalı. Raflar her yaşta çocuğun okuyabileceği kitaplarla dolu olmalı.

Aslında Kültür ve Turizm Bakanlığı geçen sene illerde çocuklara böylesi kütüphâneler açılması için girişimlerde bulunmuştu. Hatta bu proje Ankara’da başlatıldı (Nenehatun caddesinde böylesi çok şirin bir kütüphâne var.) ve anlaşıldığı kadarıyla bugüne kadar ülke genelinde 48 çocuk kütüphânesi oluşturulmuş. Bu iyi bir gelişme ancak her yaş gurubundan bir milyon iki yüz elli bin sayıda çocuk olan Türkiye’miz için yeterli bir sayı değil ve bu sebeple diyoruz ki çocuk kütüphânelerimizin sayısını çoğaltmalıyız. Bu hususta yerel Belediyeler geniş imkanlara sâhipler. Geleceğimizin teminâtı olan çocuklarımız adına bu işe el atsalar hatta çocuk kütüphânelerinin yaygınlaşmasına öncülük etseler ne iyi olur! Ülkemizde şu anda hayırlı faaliyetler hızla yaygınlaşma potansiyeline sâhip durumda. Ayni zamanda Kültür ve Turizm Bakanlığının kendi bünyesindeki halk kütüphânelerinden daha çok aile ve çocuk ilgisini çekecek işlevlerde projelerin hayâta geçirmesini istiyor ve bekliyoruz.

Bu tür çalışmalarla hem yurttaşlık bilinci gelişir hem de her yönlü üretken, aklı başında, bilinçli, kültürlü bir nesil yetişmiş olur. Herkesten üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmesi istenirken en fazla görev de çocuklara okuma alışkanlığı kazandırmada ilk etken konumda bulunan ailelere ehemmiyetli bir pay düşüyor. Aileler çocuklarına daha bebeklikten başlamak üzere kitap sevgisini aşılamalıdır. O yaştaki çocuk ne anlar kitaptan, denmemeli. Bebeklikte resimli, kabartmalı kitaplara dokunmak onlar için keyifli bir iştir. Şüphesiz yırtmaya çalışabilir ama o vakit ebeveyn devreye girerek sevecen bir anlatımla kitabı sevdirme seansları uygulayabilir. Anne ve babalar ilerde bilinçli ve kültürlü evlatlara sâhip olmak istiyorlarsa küçük yaştan başlamak üzere çocuklarına kitap dinleme ve okuma alışkanlığı kazanma çabasında olmalıdır.

Günümüzde gelir düzeyi yerinde olan aileler ya da bu işin ehemmiyetini idrak eden ebeveynler çocuklarına kitap okumaya teşvik amaçlı pek çok kitaplar ve eğitim materyali alıyorlar. Bizzat kendileri de evlerinde okuma saatleri düzenleyerek çocuklarıyla birlikte kitap okuyorlar. Ender de olsa böylesi ailelere rastlayabiliyoruz. Bu tür ailelerin çocukları okullarında diğer çocuklardan daha fazla dil becerilerinin geliştiğini, anlama düzeylerinin yükseldiğini ve başarılı olduklarını müşâhade edebilirsiniz. Bu sebeple bâzı kurum ve kuruluşların çocukların ve yetişkinlerin kitap okumalarını teşvik etmek için ödüllü-ödülsüz okuma kampanyaları düzenlediklerini biliyoruz. Okula başlamayan çocukları okula hazırlamanın ve okullu olanların da kendi yeteneklerini, zekâlarını geliştirmenin en büyük aracı kitap okuma faaliyetleridir. Bunun yanı sıra kütüphânelere giderek oradaki kitaplarla tanışma uygulaması da çocuklara ufuk kazandırma açısından çok olumlu aktiviteler sağlar.

Kitap okuma etkinliğinin çocuklar arasında yaygınlaşması için sürdürülen çalışmalar arasında son günlerde kitap okuma yarışmaları düzenlenmesine yönelik çeşitli anketler yapılmıştır. Yapılan bu anketlerde ilköğretim öğrencilerinin lise öğrencilerine göre daha çok kitap okudukları ortaya çıkmıştır. İlköğretimde öğrencileri % 88’i kitap okurken lisede bu oran % 33’ler de kalmış. Tabi ailelerde bu durumdan nasipleniyor. Kitap okuma alışkanlıklarını ailede kazanan çocukların davranışlarını belirlemede ebeveynler etken güç durumundalar.

Uzmanlar; ‘Ebeveynler çocuklarının sağlam kaynaklı kitaplar edinmelerini, kendilerine ait bir kütüphâne kurabilmeleri için imkan ve fırsat verilmesi gerektiğini’ söylüyorlar. Yine; ‘Her ay sevdikleri eserlerden kitap almaları için çocuklara mâkul bir bütçe ayırmalıdır.’ Derken devamla; ‘Çocuklara kitap alma ve okuma alışkanlığı kazandırılırken târihi, mânevi ve kültürel değerlerin benimsetilmesi gerektiğini, bununla geçmişte yaşanmış hâdiselerden bugünü ve yarını inşa edecek dersler çıkarabileceklerini’ ifâde ediyorlar.

Ne güzel söylüyorlar!

Diğer yazımızda ayni konuya büyükler açısından bakmak dileğiyle gününüz hayırla dolsun efendim.