Bir yıl daha bitti yeni bir yıla giriyoruz. 

Peki hiç merak ettiniz mi bugün kullandığımız takvimde ayların isimleri nereden geliyor ve ne mana taşıyorlar?

Türklerin kullandığı ilk takvim 12 aylı hayvan takvimidir. Orta Asya'da Güneş yılını esas alır ve her yıl bir hayvan adıyla anılırdı. Fare Yılı. Öküz, Kaplan, Tavşan, Ejderha, Yılan, At, Koyun, Maymun, Tavuk, Köpek, Domuz Yılı olarak geçmektedir. Türkler İslamiyet'i kabul edene kadar bu takvimi kullanmışlardır. İslamiyet ile birlikte Hicri Takvim (Kameri) yani ay takvimi kullanmaya başlanmıştır. Bugün sadece ramazan, bayramlar, mübarek geceler gibi dini günleri belirlemekte kullanılmaktadır. 

Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah'ın veziri Nizammülük tarafından Ömer Hayyam ve bir kurula Celali Takvimi hazırlatılmıştır. Bu takvim sadece tarımda ekonomik işlerin düzenlenmesinde kullanılmıştır. Normal hayatta Hicret Takvimi kullanılmıştır. Osmanlı Devleti'nde ise Hicret Takvimi ile birlikte Rumi Takvim Tanzimat'tan sonra ekonomik işlerde kullanılmaya başlanmıştır.

BİN YILDIR KULLANDIĞIMIZ TAKVİM DEĞİŞTİRİLDİ

Cumhuriyet ile birlikte Miladi Takvim (Gregoryen takvimi) yani güneş takvimi kullanılmaya başlandı. İnkılap kanunlardan biri de 25 Aralık 1925'de Hicret Takvimi’nin kaldırılması ve yerine Miladi  Takvim kullanılmasına yönelikti. Miladi Takvim 1926 yılında kullanılmaya başlanmıştır.

Miladi ayların isimlerine ve içerdikleri anlamlara bir göz atalım.

OCAK ( January)

Ocak Türkçe. Eski adı Kannunessani kelime anlamı ateş yakılan yer (ev, yuva) fırın anlamına gelmektedir.  Kışa denk geldiği için, insanların dışarıda değil de daha çok evde oturmaları hasebiyle bu isim verilmiştir. (Kesin olmamakla birlikte Kanunisani'nin Aramice/Süryanice'den Arapça'ya geçtiği söylenmekte.) 1945 yılına kadar Kanunisani olan Ocak ayının adı, çıkartılan bir kanunla Ocak olarak değiştirilmiştir.

January Antik Roma'daki ismi Januaris'dir. Janus, Roma mitolojisinde iki yüzü olan bir tanrıdır. 

ŞUBAT (February)

Şubat İbranice, Süryanice. İbranice'de Sebat, Süryanice'de Şabat/Şobat olarak geçerken, Türkçe’ye Şubat diye çevrilmiş. Şubat ayının batılı dillerde isimleri Februus ve Februa'dır. Februus Roma tanrıçasıdır. Februa ise Romalıların günahlarına kefaret olsun diye durulanmak için kurban kestikleri festivale verilen isimdir. Febuas, Antik Roma'da yılın son ayıdır. Yeniden doğuş, vaktin başlangıcı anlamını içermektedir.

MART (March)

Mart Latince. Mars (savaş tanrısı Martius) isminden gelir. Birçok dilde bu ayın ismi benzerlikler gösterir. Maerz (Almanca), Mars (Fransızca), Marzo (İspanyolca, İtalyanca), March (İngilizce) vb...

Antik Roma'da yılın ilk ayı Mart’tır. Daha sonraki dönemlerde yılın ilk ayı ocak  ayı kabul edilmiştir. 

NİSAN (April)

Nisan İbranice, Süryanice. İbranice'de Nîsân, Süryanice'de Nisanna, Akadca'da Nisânnu olarak geçmektedir.

April Latince'de aprilis, aperire sözcüğü açmak anlamını taşıdığı için bahar ayında ağaçların çiçek açmasına nispetle bu şekilde kullanılmaktadır. 

MAYIS (May)

Mayıs Latince. Roma'nın en büyük bereket ve üreme tanrısı Bone Dea ile beraber nitelenen, Yunan tanrıçası Mania'nın ayı manasında kullanılan Latince Maius Mensis'ten gelmektedir mayıs ayı. Mai (Almanca, Fransızca), Mayo ( İspanyolca), Maggio (İtalyanca), May (İngilizce) ve Türkçe’de Mayıs olarak telaffuz edilmektedir. 

Devam Edecek