Soru 1- Hocam, alimlerin, şeyhlerin, salih kimselerin elleri öpülür mü? Onlara ayağa kalkılır mı? Biz üniversite öğrencisiyiz, tartışıyoruz. Bazı arkadaşlar ayağa kalkılmaz, el öpmekte yoktur diyorlar. Açıklarmısınız?

Cevap 1- Dinimiz edep ve hayaya, ilme ve ilim adamlarına büyük değer verir. Dört mezhebin görüşleri de aynıdır. Peygamber Efendimiz (s.a.v) şöyle buyuruyor: “İlim erbabına ve Salih kimselere ayağa kalmak, riya ve dünya menfaati olmadan kalkınız” İmam-ı Nevevi de şöyle der: “Alim ve Salihleriniz gelince ayağa kalkarak onları istikbal ediniz”. Hazreti Ayşe (ra) şöyle anlatmıştır: “Peygamberimiz (s.a.v) bir gün benim odamdaydı. Zeyid bin Harise gelip kapıyı çaldı. Peygamberimiz (s.a.v) hemen ayağa kalkıp onu karşıladı, kucakladı ve alnından öptü”. Ebu Hureyre (ra) şöyle anlatır: “Hazreti Peygamberimiz (s.a.v) biri ile konuşurken ayağa kalktığı zaman biz de hemen ayağa kalkardık. Hatta odasına gittiğini gördüğümüz halde ayakta dikilirdik” İbni Abidin şöyle der: “Salih kimselerin önünde ayağa kalkmak caizdir, belki de mendubtur. Camide bulunan kimseler alim ve salih kimselerden biri girdimi ayağa kalkmak mendubtur”. Anne babanın, ilim erbaplarının,  salih kimselerin elleri öpülür. Ebu Said Hudri şöyle anlatır: “Beni Kureyze gazvesinde Yahudiler Saad bin Muari hakem kabul ettiler.  Yaralı olduğu için merkep üzerinde getirdiler. Muar gelir, gelmez Peygamberimiz ayağa kalktı. “Siz de kalkın, ulu kişiyi karşılayın” buyurdu. Biz de ayağa kalktık. O zat Tevrat’ı, Kur’an-ı, İncil’i iyi bilirdi”

Ama günümüzde bazı okuyup yazanlar kendilerini bir şey zannediyor, böyle şeyleri kabul etmiyorlar. İmam-ı Malik şöyle der: “Bir kimsenin elini, Allah rızası için değil de, dünya menfaati için öperse mekruhtur. Ancak Allah için, onun takva ve şerefi için öpülmesi caizdir” İmam-ı Şafii şöyle der: “Dini takvası için, ilmi için el öpülebilir, müstehabtır. Ancak eli öpülen kimsenin şanı, şöhreti, zenginliği içinse mekruhtu”.

Soru 2- Hocam, tespih duasında ayetel-kürsiyi okuduktan sonra tespihe üfleniyor. Bu doğrumudur? Nasıl üflenecektir? Açıklarmısınız?

Cevap 2- Ayetel-kürsiyi okuyunca tespihe üflenmez. Tespih ağaçtır, naylondur. Kalp üzerine üflenir. İki tür üfleme vardır. 1- Elimiz buz gibi soğuktur, ona sıcak nefes üfleriz. 2-Çorba, yemek sıcaktır, onu soğutmak için dudaktan üfleriz. Biz kalpten gelen bir duygu ile sıcak çorbayı üfler gibi değil de, soğuğu üfler gibi kalp üzerine üzerine üfleyecek. Bir takım sırları vardır.

Soru 3- Hocam, Dua’nın adabı nedir? Dua ederken ellerin kalkması lazım mı? Başı yukarı kaldırmanın sakıncası var mı? Açıklarmısınız?

Cevap 3- Dua’nın adabı saf, temiz kalple kabul olunacağına inanarak dua etmektir. Peygamberimiz (s.a.v) dua ederken ellerini açarak yukarı kaldırmış dua etmiştir. Hazreti Ebu Bekir şöyle der: “Bedir gazvesinde peygamberimiz (s.a.v) dua ederken ellerini öyle kaldırdı ki, koltuğunun altındaki beyazlıklar görünüyordu, üzerindeki hırkası düşerdi, ben üzerine örterdim. İşte duanın şeklini, adabını efendimizden öyreniyoruz”.

Soru 4- Çocuklara her isim konabilir mi? İslam’a uygun olmayan isim konmuşsa ne yapacaz? İsim koyarken neye dikkat etmeliyiz?

Cevap 4- Çocuğun ebeveyn üzerinde 3 hakkı var. 1- Doğduğunda ona güzel bir isim koymak, islam’ın kimliği olan isimleri koymalıyız, 2- Çağına göre dindar, bilgili yetiştirmek, tahsil yaptırmak, 3- Çağı gelince islama uygun bir eş bulmak. Hazreti peygamberimiz (s.a.v) şöyle buyuruyor: “Siz kıyamet günü kendi isimleriniz ve babalarınızın isimleri ile çağrılacaksınız. Öyleyse isimlerinizi güzel koyun” Bilmeyerek talkına gelmeyen, halkına, islama uygun olmayan isimler değiştirilmelidir. Bu da bir sünnet harekatıdır.

Soru 5- Hocam, yılbaşı yaklaşıyor, piyango bileti alınıyor, bazı ulusal kanallarda bu helaldir deniyor, ne dersiniz?

Cevap 5- İçkinin yasak edilmesi son ayetle haram kılınmıştır. Maide 90. ayette Allah (cc) şöyle buyuruyor: “Ey iman edenler, şüphesiz, içki, kumar, fal okları, putlara tapınmalar şeytanın pisliğinden bir pisliktir, onlardan kaçın ki kurtulasınız”.

Elmalı merhumun tefsirine bakılabilir. Milli piyango, loto, toto gibi tüm şans oyunları haram kılınmıştır. Bunları terk ederseniz umulur ki, kurtulursunuz. Peygamber efendimiz (s.a.v) şöyle buyuruyor: “Kim Allah’a (cc) ve ahiret gününe iman ediyorsa üzerinde içki bulunan sofraya oturmasın”. Sonuç olarak tüm şans oyunları, kumar Allah’ın yasakladığı, haram olan işlerdir. İnanan bir insan bunlara helal demez. Helaldir deyen de dinden çıkar.

Soru 6- Hocam, saç ektirmek caiz midir?

Cevap 6- Saç ektirmek eğer kendi saçlarından, genlerinden yapılırsa caizdir. Bunda bir sakınca yoktur. Eğer bir başkasının saçları ise elbette caiz değildir, haramdır. Nedeni şudur: Erkek saç ektirirse, bir başkasının saçını eşi el değmiş olur haramdır. Kadınsa bir başkasının saçını taktığı için, kadın yabancı bir erkeğin elini yabancı bir erkek değdiği için haram olur.

Soru 7- Hocam, ben kuaförlük yapıyorum. Kadınlar da zaman-zaman geliyor, tıraş ediyorum. Senin kazancın haramdır dediler. Siz ne dersiniz?

Cevap 7- Siz erkek berbersiniz. Erkekleri tıraş edin. Bir erkek yabancı bir kadının saçlarını okşaması, ellemesi haramdır. Sizin kadın müşterilerden kazandığınız para da haramdır. Siz kadın tıraş etmekten vazgeçin.

Soru 8- Ben biriyle alış veriş yapıyorum. Amma onun işleri karışık, gayri meşru iş yapıyor. Onunla alış veriş yapmaya devam edeyim mi? Açıklama bekliyorum.

Cevap 8- Hanefi ve Şafii mezheplerine göre gayri meşru iş yapan birinden alış-veriş yapmak haramdır. Çünkü o insanın kazancı haramdır, onunla alış veriş yapılmaz.

Soru 9- Hocam, benim birine borcum vardı. Gününde ödeyemedim. 5000 TL borcuma karşılık bir ay sonra ödedim, benden vade farkı aldı. Ben istemeyerek ödedim. Bu yapılan helal mı? Açıklarmısınız?

Cevap 9- Hanefi ve Şafii mezheplerine göre borcunu zamanında ödemeyen, ödeyemeyen bir kimseden vade farkı almak caiz değildir. Bu faize girer. Maddi durumu iyi olup ödemeyen insan Allah katında mesuldür. Peygamberimiz (s.a.v) şöyle buyuruyor: “Zenginin vereceğini erteleyip geciktirirse zulüm olur” (Buharı Müslim)

Soru 10- Hocam, ben bir dükkân kiralıyacam, benden hava parası istiyor. Ben hocaya danıştım, bir sakıncası yoktur diyor. Siz ne dersiniz? 

Cevap 10- Bina ve dükkan kiralarken içinde hiçbir şey yokken para alması caiz değildir. Ancak dükkan ve ya bina içinde mal ve malzeme varsa ona yapılan masrafı alabilir.

Soru 11- Hocam, devlet bize sıfır faizle kredi veriyor. Bunu almakta bir sakınca var mı? Açıklarmısınız?

Cevap 11- Devlet sıfır faizle kredi veriyor diyorsunuz. Sıfır boş bir rakamdır, ama önüne bir şeyler ilave olunabilir. O zaman faiz tahakkuk eder. Bunlar faizdir, faiz ise haramdır.

Ancak devlet teşvik verir, buna da faizsiz dersek caiz olur.

Selam ve dualar    (05.12.2013)

Not: Sorularınızı facebook.com/aligalip.dogan.31 / [email protected] / [email protected] adreslerine sora bilirsiniz. Soru ve cevapları http://aligalipdogan.blogspot.com / adresinden takip ede bilirsiniz.