S-1: Hocam camilerde bazı arkadaşlar çok hızlı namaz kılıyor, biz iki rekât kılarken adam selam veriyor, tadili erkân nedir? yerine gelmezse ne olur açıklar mısınız?

C-1: Tadili Erkân: Namaz kılarken namazın rükûunu, secdesini, kıyamını, sünnetleri yerine getirerek sükûnetle huşu içinde namazlara dikkat etmektir.

Namazlarda tadili erkân İmamı Şafi ve İmamı Ebu Yusuf’a göre; Farzda acele eden tadili erkân yerine getiremez, o zamanda namaz olmaz. Şeytan dışardan vesvese veriyor hemen kıl da çık diyor. Adam farkında olmadan acele ederken farz yerine gelmiyor, boşuna yatıp kalıyor demektir.

Tadili Erkân; İmamı Azam ve İmamı Ebu Muhammed’e göre vaciptir. Yerine gelmezse sehiv secdesi yapılır. Biz namazımızı Allah rızası için kılıyoruz, öyleyse tadili erkâna uymak lazımdır. Ebu Hureyre (ra) çölde bir adamın namaz kıldığını gördü. Adam çok hızlı namaz kıldı. “Ebu Hureyre (ra) sen namaz kılmıyorsun, senin namazın olmadı. Sen; böyle olursa fıtrat üzerine ölmezsin.” “Yani Müslüman olarak ölmezsin.” dedi.

Fıtrat: İslam üzere namazını yeniden kıl diye hatırlattı.

Allah (cc) Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurur: “Muhakkak ki namaz insanı fuhşiyattan, adam öldürmekten men eder.” Bilhassa teravih namazlarında müsabaka yarışı yapıyorlar, bunlar sanki koşucu. Tadili erkânın yerine gelmesi lazım. Namazda huşu ihlas huzur şarttır.

S-2: Hocam necaset nedir? Wc’lere girince üstümüze su sıçrıyor bir de idrar akıntısı oluyor, bunlarla namaz olur mu açıklar mısınız?

C-2: Necaseti Galiza: Pis olduğu delille sabit olduğu halde temiz olduğuna delil olmayan şeylerdir. Kan, irin, idrar, büyük pislik vs. gibi şeylerdir. Necaseti temizlemeden namaz olmaz bunun ölçüsü bir misgal 2,17 gram ağırlığında pislik olursa namaz kılamaz.

İmamı Şafi’ye göre necasetin azı da çok hükmündedir. Vücudumuza, elbisemize, bedenimize böyle pislik bulaşırsa hemen yıkamak icab eder.

Necaseti Hafife: Hanefi Mezheplerine göre pis olduğuna şeri delil bulunduğu halde başka bir delille bu temizdir denirse o zaman necaseti hafife olur. Örneğin eti yenenlerin sidiği, eti yenmeyen hayvanların pisliği vs. gibi şeylerdir. Söz konusu necasette her hangi bir yerine 4/1 den azsa o zaman maal kerahe namazı tamamdır.

İmamı Ebu Yusuf’a göre bu tür necaset enine boyuna bir karış miktarı bir elbisede veya üzerimizde olursa namaz sahihtir. Ama yıkamak en iyisidir.

Şafi mezhebine göre sütten başka bir şey yemeyen çocuğun sidiği, kazın, ördeğin, güvercinin pisliği hafif necasettir en güzeli böyle necasetleri temizlemektir

S-3: Bazı cemaat wc’ye gidiyor. Çıkar çıkmaz da abdest alıyor. Bu yapılan doğru bir hareket midir açıklar mısınız?

C-3: İstibra. Buna fıkıh dilinde istibra denir. Çok çok önemlidir. Bilhassa erkeklerin dikkat etmesi gerekir. Asla ayakta bevletmemelidir.

Bevilden sonra oturmalı, kalkmalı, yürümeli ve öksürmelidir.

Hanefi ve Şafi mezheplerine göre bu durumlarda idrar kalıntısının kesildiğinden emin olmadıkça abdest alınmamalıdır. Kadının böyle istibraya ihtiyacı olmaz erkeklere pamuk kullanmayı tavsiye ederiz. Şimdiki kullanılan tuvalet kâğıtlarıyla kurulanmak ve onları kullanmak gerekiyor.

Sevgili Peygamberimiz (sav) şöyle buyuruyor: "Kabir azabı en büyüyü ayakta çiş yapmaktandır" İslam devletlerinde gezdik gördük. Bizim dışımızda hiç bir ülkede ayakta işenen pisuarlar yoktur. Biz Avrupa’ya uyum yasalarına uyarak, bu konuda onları da geride koyduk. Yapmış olduğumuz bu iş; hem fıkıh açısından hem de tıbbi açıdan doğru değildir

S-4: Hocam uçakta namaz kılınır mı? Kıble aşağıda kalıyor nasıl kılacağız? Otobüs, tren ve vapurda namaz kılacak mıyız? açıklar mısınız?

C-4: İmamı Azam’ın görüşüne göre zaruri olmadığı müddetçe uçakta, otobüste, trende ve vapurda namaz kılmak caiz olmaz. Ancak vakit geçecekse zaman çok darsa otobüste, uçakta iftidah tekbirinde yüzü kıbleye çevirerek oturduğu yerde namaz kılınır. Uçakta kıble aşağıda kalır diyorsunuz. Kâbe’nin Fır hattı artı, sonsuz eksi sonsuzdur. Yani Kâbe’nin yüksekliği 7 kat semalara kadar uzar, aşağı doğru eski sonsuza kadar iner, uçakta namaz kılarken Kâbe bizden çok yukardadır namazı oturduğumuz yerde kılarız.

İmamı Ebu Yusuf ve Ebu Muhammed’e göre özürsüz olarak, çaresiz kalmadıkça uçak, tren ve otobüste kılınan namazlar caiz değildir. Tekrar kılınması lazımdır. Gemiye gelince; gemide kıbleye dönülür ayakta iftidah tekbirini alarak kılınır. Giderken geminin yön değiştirmesi önemli değildir. Otobüslerde namaz zamanı durdurabilirsiniz şayet durmazsa vakit kaçacaksa o takdirde yüz kıbleye çevrilir oturduğun yerde namaz kılınır. Seferdeyken farzlar 2 rekât kılınır. Müsaitse sünnetler tam kılınır mola yerine yetişebilirse vasıtalarda namaz kılmak caiz olmaz. Örneğin akşam namazı umreye gidecek bir umrecinin yatsı namazını uçakta kılması caiz olmaz.