Seyyid Muhammed Efendi "Şerif zade"
“Şeyhülislam ve Müftilenam” -79-
Yenişehirli Şerif Efendi’nin oğlu ve Şeyhülislam Çatalcalı Ali Efendi’nin torunudur. Doğum tarihi hicri 1115’dir. Muhammed Efendi on sekiz yaşında müderris oldu (h.1133). Amed Kazası’nı (Diyarbakır Kadılığı’nı ) (h.1159), Bursa ve Mekke rütbesini, nihayet İstanbul Kadılığı’nı (h.1170)elde etti. Hicri 1180’de Anadolu, hicri1183’de Rumeli Kazaskerliği’ni kazandıktan sonra (h.1187)’de meşihat makamına oturdu. Azlini müteakip hanesinde kendi isteğiyle ikamet ettikten sonra da yaşlılık hastalığından vefat etti (h.1193).
Kabri Ebu Eyyub Ensarî civarında Şeker Pare türbesi civarındadır. Fetva müddeti altı buçuk aydır hatt-ı talik’te (1) mahareti, inşa (nesir yazı) ve kitabette (2) liyakati meşhurdur.
“Şeyhülislam ve Müftilenam” -80-
İbrahim Bey Efendi “İvaz Muhammed Paşa zade”
Belgrat Fatihi İvaz Muhammed Paşa’nın oğludur. Doğum tarihi h.1132’dir. İbrahim Bey, h. 1153’ de Yenişehir Kadılığı’na, ondan sonra Bursa (h.1163), Medine-i münevvere (h.1165) Kadılıkları’na nail oldu. Bir müddet hanesinde ikamet ettikten sonra İstanbul Kadılığı’nı kazandı. Sekiz ay sonra istifa etmiş ise de halefinin vefatı üzerine Anadolu Payesi ile ikincil defa İstanbul kadısı oldu. Bilahare Anadolu (h.1175) ve Rumeli (h.1180) Kazaskerliği’ni kazandı. H. 1175’de tekrar Rumeli Kazaskerliği’ne yükseldikten sonra meşihat makamıyla kıymeti yükseltildi (h.1188).
Şeyhülislamlığı sırasında babasının adamlarından birine Dolmabahçe’de bir ziyafet esnasında, Sadrazam İzzet Paşa’dan bir mukataa (3) rica etmiş, Sadrazam’da : “”otuz kese zammıyla talibi var” demesi üzerine şeyhülislam çadırdan fırlayıp savuşmuştur. Bu hadise üzerine Sadrazam’da, kendi de azledilmiştir. İbrahim Bey azli zamanında Beykoz’da ikamet etti. Hicri 1199’da ikinci defa meşihat makamına yükseldi ise de bazı huyları Padişaha uygun gelmediğinden azledildi.
İbrahim Bey azli müteakip erkân-ı devlet aleyhinde konuşmaya başladı. Lisanını korumaya muktedir olmaması İstanbul’dan uzaklaşmasına sebep oldu. Arpalığı olan Ankara’ya sürgün edildi ise de Sultan III. Selim’in cülusu üzerine İstanbul’da deniz kenarındaki konağında ikamete izin verildi. Vefatı H.2212’dedir. Kabri Sultan Bayezid’dedir. Fetva müddeti on dört aydır.(4)
DİPNOTLAR
1.Hatt-ı talik, İran yazısıdır, bütün harfleri devirlidir. Kalınlığı sülüs kadardır. Daha incelerine , “ince ta’lik”, “hurda ta’lik, “gubari ta’lik” daha kalınlarına da “ta’lık celisi “denir. Kırma ta’lik diye bir şekli daha vardır. Rivayete göre Hoca Ebü’l Âl, Pehlevi yazısı ile “Küfi furuatı” nı birleştirmek suretiyle icat etmiştir.
2.Kitabet, yazı yazma, bir maddeyi kaidelerine uygun şekilde kaleme alma.
3. Mukataa, Arazinin kesime verilmesi, muayyen bir kira karşılığında birine bırakılması. Bağ, bahçe, arsa haline getirilen ekim toprağı için verilen kira.
4. İlmiyye Salnamesi, S:541-542
Yenişehirli Şerif Efendi’nin oğlu ve Şeyhülislam Çatalcalı Ali Efendi’nin torunudur. Doğum tarihi hicri 1115’dir. Muhammed Efendi on sekiz yaşında müderris oldu (h.1133). Amed Kazası’nı (Diyarbakır Kadılığı’nı ) (h.1159), Bursa ve Mekke rütbesini, nihayet İstanbul Kadılığı’nı (h.1170)elde etti. Hicri 1180’de Anadolu, hicri1183’de Rumeli Kazaskerliği’ni kazandıktan sonra (h.1187)’de meşihat makamına oturdu. Azlini müteakip hanesinde kendi isteğiyle ikamet ettikten sonra da yaşlılık hastalığından vefat etti (h.1193).
Kabri Ebu Eyyub Ensarî civarında Şeker Pare türbesi civarındadır. Fetva müddeti altı buçuk aydır hatt-ı talik’te (1) mahareti, inşa (nesir yazı) ve kitabette (2) liyakati meşhurdur.
“Şeyhülislam ve Müftilenam” -80-
İbrahim Bey Efendi “İvaz Muhammed Paşa zade”
Belgrat Fatihi İvaz Muhammed Paşa’nın oğludur. Doğum tarihi h.1132’dir. İbrahim Bey, h. 1153’ de Yenişehir Kadılığı’na, ondan sonra Bursa (h.1163), Medine-i münevvere (h.1165) Kadılıkları’na nail oldu. Bir müddet hanesinde ikamet ettikten sonra İstanbul Kadılığı’nı kazandı. Sekiz ay sonra istifa etmiş ise de halefinin vefatı üzerine Anadolu Payesi ile ikincil defa İstanbul kadısı oldu. Bilahare Anadolu (h.1175) ve Rumeli (h.1180) Kazaskerliği’ni kazandı. H. 1175’de tekrar Rumeli Kazaskerliği’ne yükseldikten sonra meşihat makamıyla kıymeti yükseltildi (h.1188).
Şeyhülislamlığı sırasında babasının adamlarından birine Dolmabahçe’de bir ziyafet esnasında, Sadrazam İzzet Paşa’dan bir mukataa (3) rica etmiş, Sadrazam’da : “”otuz kese zammıyla talibi var” demesi üzerine şeyhülislam çadırdan fırlayıp savuşmuştur. Bu hadise üzerine Sadrazam’da, kendi de azledilmiştir. İbrahim Bey azli zamanında Beykoz’da ikamet etti. Hicri 1199’da ikinci defa meşihat makamına yükseldi ise de bazı huyları Padişaha uygun gelmediğinden azledildi.
İbrahim Bey azli müteakip erkân-ı devlet aleyhinde konuşmaya başladı. Lisanını korumaya muktedir olmaması İstanbul’dan uzaklaşmasına sebep oldu. Arpalığı olan Ankara’ya sürgün edildi ise de Sultan III. Selim’in cülusu üzerine İstanbul’da deniz kenarındaki konağında ikamete izin verildi. Vefatı H.2212’dedir. Kabri Sultan Bayezid’dedir. Fetva müddeti on dört aydır.(4)
DİPNOTLAR
1.Hatt-ı talik, İran yazısıdır, bütün harfleri devirlidir. Kalınlığı sülüs kadardır. Daha incelerine , “ince ta’lik”, “hurda ta’lik, “gubari ta’lik” daha kalınlarına da “ta’lık celisi “denir. Kırma ta’lik diye bir şekli daha vardır. Rivayete göre Hoca Ebü’l Âl, Pehlevi yazısı ile “Küfi furuatı” nı birleştirmek suretiyle icat etmiştir.
2.Kitabet, yazı yazma, bir maddeyi kaidelerine uygun şekilde kaleme alma.
3. Mukataa, Arazinin kesime verilmesi, muayyen bir kira karşılığında birine bırakılması. Bağ, bahçe, arsa haline getirilen ekim toprağı için verilen kira.
4. İlmiyye Salnamesi, S:541-542
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.