Mevlana Celaleddin Rumi hakkında ahkam kesenlere “Mesnevi’yi okudun mu?” diye sorarım. Genelde de olumsuz bir cevap alırım. Mesnevi’yi okuyanlar bilir ki, onu okurken sanki sizinle dertleşiyor, sorunuza cevap veren biri ile konuşuyor gibi hissedersiniz.

Örneğin Şefik Can Hoca’nın çevirisinden okursanız, iddiaların hangi ayete ve hadise dayandırıldığı da dipnot olarak belirtilmiştir. Kuru iddialar değildir yani.

Yine bir okumam sırasında Celaleddin Rumi’nin ifadesi ile ‘Mayası bozuk’ kişilerin başa gelmesi ile oluşacak sıkıntıdan bahsedildiğini gördüm. Okuyunca gördüm ki, günümüzde makamlara oturunca zalimleşen, bencilleşen başkanlar aklıma geldi.

Mesnevi’deki o beyitleri sizlerle aynen paylaşıyorum:

Mayası kötü kişilerin bilgi, mal, mülk, mevkî sâhibi olmaları, onları etrafa zararları dokunan daha da kötü kişiler haline sokar! Bu durum, eşkiyanın eline kılıç vermek gibidir!

Mayası bozuk bir adama ilim ve fen öğretmek, yol kesen bir hayduda kılıç vermek gibidir. Sarhoş bir zencinin eline kılıç vermek, adam olmayanı bilgilendirmekten daha iyidir!

Kötü kişilere verilen bilgi, mal, mülk, yüksek mevkî, başkanlık; halk için fitne olur! Kendilerini idare eden delilerin elinden kılıçları almak için savaşmak, müminlere farz olmuştur!

Mayası bozuk idarecinin canı delidir! Elindeki kılıç da, sanki bedenidir! Bu sebeple o kötü huylunun elinden kılıcı al! Yüksek mevkileri ele geçiren ahlaksızların, bilgisizlerin yaptıkları kötülükleri, yüzlerce arslan bir araya gelse yapamaz!

Yüksek bir mevkîye gelmeden, üstün bir makama ulaşmadan önce o bilgisiz kişinin ayıpları, kusurları gizlidir fakat; bir fırsat bulunca, yâni makama oturunca güçlenir! Onun kötü huyu, yılanı yuvasından dışarı çıkarır da, onu bunu sokmak için ovaya doğru süzülür!

Bilgisiz, merhametsiz, kötü buyruklar veren birisi pâdişâh olursa, onun hükmü altında bulunan ülkelerde bütün ovalar, kırlar yılanlarla, akreplerle dolar. Adam olmayan ahlaksızın biri mal mülk elde eder, yüksek mevkîye çıkarsa, o kişi, kendi rezilliğini kendisi istiyor demektir! O câhil kişi, ya nekeslik eder, kimseye bir şey vermez, Yâhut da cömertliğe kalkışır, halka bir sürü ihsânlarda bulunur.

O, sanki satranç oynuyormuş gibi, şahı vezir hanesine kondurur. Ahmak kişinin ihsânı işte böyle olur!

Hüküm ve hükümet sapık bir kişinin eline geçerse, o, eline mevkî geçti sanır ama; aslında o bir kuyuya düşmüş olur. Kendisi yol bilmediği halde kılavuzluğa kalkışır ve onun çirkin rûhu dünyayı yakar yandırır. Yokluk yolunun çocuğu, o bilgisiz, sahte şeyh pîrlik etmeye kalkışırsa, kendisine uyanları düşkünlük ve felâket gulyabanisi yakalar!