Din kardeşliği insanları birbirine bağlamada en tesirli âmildir. Ancak din kardeşliğinin müminlere yüklediği mesûliyetler vardır. Bunları yerine getirmek inancımızın gereğidir. Yüce dînimizin Peygamberi Hz. Muhammed aleyhisselâm’ın bu hususta pek çok hadisleri vardır. Şimdi de onlara bir bakış atalım; ‘Mü’min, mü’minin kardeşidir.’ (1) ‘Sizden biriniz kendisi için sevip arzu ettiği şeyi din kardeşi için de sevip istemedikçe (gerçek anlamda) iman etmiş olmaz.’ (2) ‘Nefsim yedinde olan Allâh'a yemin ederim ki, iman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş olmazsınız. Size, yaptığınız zaman birbirinizi seveceğiniz bir şeyi haber vereyim mi? Aranızda selâmı yayın.’ (3) ‘Birbirlerine karşı sevgi, şefkat ve acımalarında mü'minler tek bir vücuda benzerler. Vücudun bir organı rahatsız olunca diğer organları da uykusuzluk ve ateş ile onun rahatsızlığını paylaşır.’ (4)

Bir mü'minin, diğer bir mü'min kardeşine her hâlükârda yardımcı olması gerekir. Peygamberimiz aleyhisselam bir hadislerinde, ‘zâlim de olsa, mazlum da olsa mü'min kardeşine yardım et!’ diye buyurmaktadır. Zulüm konusunda nasıl yardım edileceğini ise şu çarpıcı sözlerle dile getirilir; ‘Onu zulümden el çektirirsin. Ona yapacağın yardım işte budur’ (5) Kardeşliğin bir gereği de, zulme meyleden diğer kardeşlerini uyarmak ve onları hizâya getirmek için çalışmaktır. Bu tür bir yardımlaşma fertlerin ve toplumların selâmeti için oldukça önem arz eder.

Yine Efendimiz aleyhisselam; ‘Mü'minin mü'mine bağlılığı, parçaları birbirini bütünleyen bir bina gibidir.’ Hadisi rivâyet eden Ebû Mûsâ el-Eş'arî'nin bunu târif için parmaklarını birbirine geçirdiği zikredilmektedir. (6)

Başka bir hadislerinde Sevgili Peygamberimiz aleyhissalâtu vesselam; ‘Müslüman, Müslüman’ın kardeşidir. Ona zulmetmez, onu tehlikede yalnız bırakmaz. Kim kardeşinin ihtiyâcını görürse, Allah da onun ihtiyâcını görür. Kim bir Müslüman’ın sıkıntısını giderirse Allah’da o sebeple onu kıyâmet gününün sıkıntısından kurtarır. Kim bir Müslüman’ın ayıp ve kusurunu örterse, Allah da o kimsenin ayıp ve kusurunu (kıyâmet gününde) örter.’ (7)

Yine iki dünyânın İncisi; ‘Birbirinizle hasetleşmeyin. Almayacağınız bir malın fiyatını müşteri kızıştırmak için arttırmayın. Birbirinize kin ve nefret beslemeyin. Birbirinize darılıp yüz çevirmeyin. Birinizin satışı üzerine başka biriniz satış yapmasın. Ey Allâh’ın kulları, böylelikle kardeş olun. Müslüman, Müslüman’ın kardeşidir. Ona zulüm ve haksızlık yapmaz, yardımı kesmez ve onu hakir görmez. -Peygamberimiz üç defa göğsüne işâret ederek buyurdular ki- Takvâ buradadır. Müslüman kardeşini hor ve hakir görmesi, bir kimseye şer olarak yeter. Her Müslüman’ın kanı, malı ve ırzı başka Müslüman’a haramdır.’ (8)

Bu ve buna benzer muhteşem hadisi şeriflere baktığımızda kardeşlik hukûku açısından birbirimize karşı ne kadar çok yapmamız gereken şeyler olduğu anlaşılır. Onları da diğer yazımızda değerlendirelim efendim. Peygamberimizin sünnetlerini bir bir hayâta geçirmek şiârımız olsun bizim. Cumânız da  hayırla dolsun.

---------------

[1]- Ebû Dâvud, Edeb 49

2- Buhârî, İman 6/  Tirmizî, Kıyâmet 59

3- Buhârî, Edep 27

4- Buhârî, Edeb 27, 41

5- Buhârî, Mezâlim 4/ Müslim, Birr 62

6- Buhârî, Salât 88/ Tirmizî, Birr 18

7- Buhârî, Mezâlim 3/  Müslim, Birr 58

8- Buhârî, Nikâh 45/Müslim, Birr 30-32; Ebû Dâvud, Edeb 47; Tirmizî, Birr 24