S.1) Hocam; Eskişehir yazıyorum. Kardeşim elim bir trafik kazası geçirdi. 60 gündür makinaya bağlı yaşıyor. Babam annem dayanamıyor. Makinanın fişinin çekilmesini istiyor. Ben önlemeye çalışıyorum. Fiş çekilirse ölecek, çekebilir miyiz? Fişini çektirirsek Allah katında mesul olur muyuz? Çok önemli olduğu için cevap bekliyoruz. Açıklar mısınız?

C.1) Buna ötenazi deniyor. Dinimize göre kendi canına kıyması haramdır. Her ne surette olursa olsun hiçbir şekilde ötenazi caiz değildir haramdır. Bunu uygulayan veya uygulanmasını isteyen katil olur. Cinayet işlemiştir.

Bir zamanlar bir arkadaşın kızı trafik kazası geçirdi. Makinaya bağlı yaşadı. Ölecek diye 40 gün beklediler. Şimdi iyileşti. Çoluk çocuk sahibi oldu.

Allah Kur’an-ı Kerim’de Nisa Suresinin 29 ve 30. Ayet-i Kerimelerinde şöyle buyurur: “Ey İman edenler! Kendinizi öldürmeyin. Şüphesiz Allah size karşı çok merhametlidir. Kim haddi aşarak haksızlığa saparsa onu ateşe koyacağız ve bu Allah’a çok kolaydır”

Yine Enam Suresinin 151. Ayet-i Kerimesinde Allah (C.C) şöyle buyurur: “Allah’ın haram kıldığı cana haksız yere kıymayın. Allah (C.C) bunları size düşünesiniz diye söylemektedir.”

Çekilen çileler, sıkıntılar Müslümanın günahlarına keffaret olur. Bizde ötenazi kanunen yasaktır.    

S.2) Hocam; İmamla farz namazı kılarken her kalktığımızda Besmele çekecek miyiz? Bir arkadaşımız çekiyor siz de çekeceksiniz diyor. Ne dersiniz?

C.2) Biz cevaplarımızı genelde Hanefi ve Şafii Mezheplerine göre veriyoruz.

Hanefi Mezhebine göre; Namazı kendimiz kılarken başta Euzü Besmele çekeriz. İlk önce başlarken Sübhaneke duasını okuruz. İmama uyduğumuzda Sübhaneke duasını okuruz. Sonra susarız. Her surede Besmele çekmek ayetten değildir. Kaldı ki imam kalktığında Besmele çekiyor. Zammı Sure okurken Besmele çekmeyiz.

Şafii Mezhebine göre; Besmele Kur’an-ı Kerim’den Ayet olduğu için çekilir hatta Fatiha’sız namaz olmaz. Şafii Mezhebinde olanlar imam okurken Fatiha Suresini okurlar. Okumazlarsa namazları olmaz.

Not: İmamı Muhammed’e göre; Besmele çekilir. Fukahanın çoğunluğu çekilmez der. (Kaynak: Ö.N. Bilmen İlmihali)

S.3) Hocam; Konya’da bir grup var. İcra yoluyla satılan malları alıyorlar. İcra yoluyla satılan malları almak dinen uygun mudur? Açıklar mısınız?

C.3) Alacaklının hakkını korumak için icra yoluyla malı satılabilir. Peygamber Efendimiz (S.A.V) borcunu ödeyemeyen Muaz Bin Cebel (R.A)’ın malını borç karşılığında sattırmıştır. Hz. Ömer (R.A) halife iken Hac yolunda ticaret yapan bir adam borçlarını ödeyemeyince malını sattırmıştır. Yalnız; satılan mallar anlaşma yoluyla veya alırken piyasa değerinin çok altında almak caiz olmaz. İhaleden çok düşük bile olsa piyasa değeri neyse farkını mal sahibine vermek gerekir. İbni Abidin bu akit alış veriş caiz olmaz der. (Kaynak: Reddül Muhtar 247)

Borçlunun mağduriyetinden faydalanarak 300 bin TL’lik bir malı 100 bin TL’ye icra yoluyla almak caiz değildir derler. Kul hakkı ve mağduriyet vardır.

S.4) Hocam; Yatsı Namazı kılarken son rekâtta Fatiha Suresini okumayı unuttum. Sehiv Secdesi yapmam gerekirken arkamda cemaat olduğu için yapmadım. Benim bu namazım caiz oldu mu? Çok merak ediyorum. Açıklar mısınız?

C.4) Hanefi Mezhebine göre; 4 rekâtlı Farz Namazların son 2 rekâtında Fatiha Suresini okumak sünnettir. Tabi bilerek sünnet terk edilmez. Siz Fatiha Suresini okumayı unutmuşsunuz sünneti terk etmişsiniz demektir. Bu durumda sehiv secdesi yapmanıza gerek yoktur yapılmaz. Sizin namazınız tamamdır müsterih olun. İlmihallere bakabilirsiniz.

S.5) Hocam; Biz 5 kız 1 oğlan kardeşiz. Babamız uzun yıllar hasta yattı. Oğlan kardeşim hiç ilgilenmedi. Kız kardeşlerimiz ile beraber baktık. Ve babamız vefat etti. Babamızın biraz malı var. Biz oğlan kardeşimize babamızın malından vermek istemiyoruz. Biz mesul olur muyuz? Açıklar mısınız?  

C.5) Kişi; mirasçıyı mirastan men edemez. Mahrum etme, vermeme hak ve yetkisine sahip değildir. Anneniz vefat etmişse 5 hisse kızlar 2 hisse oğlanlar alacaktır. Toplam 7 hisseye bölersiniz. 2 hisse oğlan kardeşiniz alır, birer hisse siz alırsınız. Kul hakkıdır, siz onun hakkını Seran ve kanunen vereceksiniz. Ancak o babasına karşı yaptığı saygısızlığın ilgisizliğin cezasını çekecektir. Onunda oğlu kızı varsa babasına yaptığının aynısını görebilir.

S.6) Hocam; Biz köylüyüz. Bazı hocalar krediyle traktör, alet edevat alabilirsiniz zaruret olunca faiz olmaz diyorlar. Ne dersiniz?

C.6) Cumhur Ulemaya göre; zaruret nedir? Hangi hallerde haramlar helal olur? Zaruret hayati tehlike olursa; adam açlıktan ölecekse başka yiyecek bulamazsa, ölmeyecek kadar haram olan şeylerden yiyebilir. Bu zarurettir, haram helal olur. Böyle olunca evde, araçta, traktörde zaruret var mıdır ki haram olan faizli kredi helal olsun. Faizin her çeşidi haramdır. Faiz yiyen Allah ve Resulüne karşı savaş açmış gibidir.

Zaruretin Şartları Nelerdir?

1. Tehlikenin bizzat olması, hayati tehlikenin bulunması
2. Tehlikenin kaçınılmaz olması
3. Tehlikenin meşru yoldan kaldırılmasının mümkün olmaması
4. Tehlikenin tam olduğuna kanaat sahibi olunması
5. Zaruret halinde alınan haramın zaruret haline geçmesi

Merhum Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır şöyle der: “Kur’an Ayetlerinin bu kadar açık olmasına rağmen, faiz için helal yolları aramak cemiyet için, dinimiz için en büyük bir felaket en büyük bir tehlikedir” (Kaynak: Hak Dini Kur’an Dili)

Netice itibarı ile traktör, alet, edevat almak için kredi çekmek, bankadan faizle almak haramdır.

S.7) Hocam; Karım mahkemeye müracaat etti, kanunen boşandık. 7 yıldır nafaka veriyorum. Karımın ihtiyacı da yok. Bir işte çalışıyor, arabası var. Benden de nafaka alıyor. Hatta Dini Nikâhla evlendiğini tanıyanlar görmüş evli dediler. Bu nafaka ona helal midir? Asgari ücretten maaş alıyorum. Açıklar mısınız?

C.7) Boşanan kadına iddet müddetince nafaka verilmesi vacip olur. Ayrılma sebebi kadın tarafından olsa da nafaka verilecektir. Süresi 3 ay yani iddet müddeti boyunca nafaka ödemesi vacip olur. İddet müddeti bittikten sonra kadına nafaka ödenmez.

Bundan sonra kadının bakımı babasına aittir. Babası yoksa erkek kardeşi ona bakar. Erkek kardeşi de yoksa o kadının bakımı devlete aittir.

Kadının maaşı varsa hele birde evlenmişse bunun nafaka alması haramdır. O parayı nafaka olarak alması haramdır. Yalnız çocuklar varsa anneye verilmişse o çocuklara nafaka verirsiniz.

Bugünkü yasalarda kadın ölünceye kadar nafaka ödeniyor. Bu yasanın mutlaka bir boşluğu bulunur. İnşaallah yasama bu durumu değiştirir. (Kaynak: Gürer ve Dürer cilt 2/283– Feteva-i Hindiye – El Bedayi)

S.8) Hocam; Hatay’dan yazıyorum. İhtikâr nedir? Arabadan gıdaya kadar malları alıp stokluyor ve piyasaya sürmüyor. Piyasaya sıkıntı veriyor. İslam’a göre caiz midir? Müslüman olan bir kimse bunu yapabilir mi? Açıklar mısınız?

C.8) İhtikâr: Piyasada şiddetle ihtiyaç olduğu halde, ihtiyaç olanları piyasaya sürmeyip daha çok para kazanmak için o malın piyasadan çekilmesidir. Halkımıza zarar veren bu tip ihtikâr İslami yönden helal olmaz.

Peygamber Efendimiz (S.A.V) konuyla ilgili olarak şöyle buyurur: “Günahkâr bir kimseden başkası ihtikâr yapamaz.” (Kaynak: İbni Mace) Başka bir Hadis-i Şerifte şöyle buyrulur: “Malını satışa sunan bol rızka kavuşur. Halkın zaruri ihtiyaçlarını ihtikâr yapanda Allah’ın rahmetinden uzak kalır” (Kaynak: İbni Mace)

İnanmış bin insan ihtikâr yapamaz. Ancak bugün yapılıyor. Onun içinde piyasada bereket yok, bolluk olsa da pahalılık, enflasyon hat safhadadır. Allah (C.C) Kur’an-ı Kerim’de Araf Suresinin 155. Ayet-i Kerimesinde şöyle buyurur: “Allah’ım! İçimizdeki beyinsizlerin işledikleri yüzünden bizi helak edecek misin? Bu senin imtihanından başka bir şey değildir.”

S.9) Hocam; Bazı hocalar devletin verdiği kredi faiz olmaz alınabilir helaldir diyorlar. Siz buna ne diyorsunuz?

C.9) Kime ne şekilde verilirse verilsin faizin her türlüsü haramdır. Devlet laiktir bunu verebilir. Ancak devlet verdiği için bu helaldir denemez. Devlet faizsiz hibe verir, teşvik verir faiz talep etmezse bu kredi yani teşvik olabilir ve alınabilir. Devlet; faiz almadan böyle vermesi istihdamı artırır. Vergi gelirlerini artırır. Devlet bundan yine kâr eder.

Örnek: Temel’in oruç hikâyesi anlatılacak

S.10) Hocam; Promosyon almak caiz midir? Yani alış veriş yapıyoruz. Sonra numaraya göre kura çekiliyor. Oradan hediye çıkıyor bu helal midir? Bankalardan maaş alıyoruz, sonra bize promosyon adında bir para veriliyor. Bunun kullanılması caiz midir? Açıklar mısınız?

C.10) Satılan malların fiyatı aynı ise her hangi bir fiyat farkı yoksa, sonra sürümü artırmak için verilen promosyonlar helaldir. Şöyle olursa helal olmaz. Normal fiyatın üzerinde bir fiyat uygulanıyorsa o fazla fiyatla satılan mallardan kura çekilip hediye veriliyorsa bu caiz olmaz. Bankaların verdiği promosyon niçin veriliyor. Paramızın aylık alınan miktarı bellidir. Ancak maaşımızı bankadan aldığımız için banka bize para veriyor. Bu helal olmaz. Siz promosyonu alın fakirlerin odun kömürüne, fakir öğrencilerin kitaplarına verebilirsiniz. Gıda olarak vermeyiniz.

Fi emanillah maas selame

Dua ve Selamlar. 10.01.2022

Ali Galip DOĞAN/İrşad Vakfı Başkanı

İletişim-Tel:0332-3524213 veya 0505-7721593-94

Posta:[email protected]                                                                                 

Facebook: Ali Galip Doğan