A. Galip Doğan

A. Galip Doğan

Fıkıhi Sorular ve Cevaplar

Fıkıhi Sorular ve Cevaplar

S.1- Hocam! Biz bir yerde teravih namazı kıldık. Hoca 8 rekât kıldırdı. Biz şaşırdık. Hoca Teravih 8 rekâttır fazla kılınmaz dedi. Konuyu açıklar mısınız?

C.1- Peygamber Efendimiz (S.A.V) Ramazan’ın ilk günleri orucun farz olmasından sonraki ilk günler mescitte Teravih Namazı kıldırmış, cemaatin itibar etmesi üzerine teravihi evinde kılmıştır. Nedeni; Ümmet teravihi farz gibi anlar diye. 20 rekât kıldığı, 30 rekât kıldığı ve 8 rekat kıldığı rivayetleri var.

Hz. Ömer (R.A) halife olduğu zaman erkeklere bir imam, kadınlara bir imam tayin etmiş Teravih Namazlarını 20 rekât kıldırmıştır. Mutlak müçtehit olan Hz. Ömer (R.A)’ın bir içtihadıdır. 20 rekât kılınmaz diyen büyük hata etmiştir. Biz 20 rekât kılacağız. İnşaallah kılmaya da devam edeceğiz. 

S.2- Hocam! İtikâf nedir? Ne zaman yapılır? İtikâfa giren çarşıya pazara çıkamaz mı? Kimler itikâfa girerler? Açıklar mısınız?

C.2- İtikâf: sözlük anlamı; iyi olsan kötü olsan bir şeye gerekli olmak ve nefsi ona bağlamak anlamına gelir.

Terim olarak ise; Allah’a yakınlık gurbiyyet sağlamak maksadı ile cami ve mescitlerde belli günlerde durmak demektir. Peygamber Efendimiz (S.A.V) Mescid-i Nebevi’de her Ramazan’ın son 10 gününde itikâf yapardı. Sadece abdest ve tuvalet ihtiyacı için dışarıya çıkarlardı. Vefat edeceği yıl ise, Ramazan’ın son 20 gününde itikâf yaptı. İtikâfı 20 güne çıkarmıştı. (Buhari. Ebu Davud. İbn-i Mace)

İtikâf sünnettir. İtikâf 3 kısımdır.

  • Müekket Sünnet
  • Vacip
  • Müstehap
  • Vacip İtikâf: Vacip olan itikâf adanılan bir itikâftır. Şu işimiz olursa şu kadar gün İtikâf yapacağım diye söz verirse onu yapması vacip olur. Yapmazsa borçlu olur. Günahkâr olur.
  • Müekket Sünnet olan itikâf: Ramazan’ın son 10 gününde cami ve mescitlerde kalıp günlerini ibadetle geçirmektir.
  • Müstehap olan itikâf: Yukarıda izah ettiğimiz itikâfların dışında yapılan itikâftır. Bu itikaf Sünneti Kifayedir.

İtikâfın Şartları:

  • Niyet Etmek. Ameller niyetlere bağlıdır. İtikâfta niyet şarttır. Niyetsiz yapılan İtikâf itikâf olmaz. Bu konuda icma vardır. İcma ile sabittir.
  •  Ezan ve ikamet okunan bir mescit veya camide bu ibadeti yerine getirmek. Bu hem şarttır. Hem de sünnet ile sabittir. Bakara Suresi 187. Ayetinde şöyle buyrulur:

Mescitlerde itikâfta bulunduğunuz zaman kadınlarınıza yaklaşmayın.

İtikâfı Bozan Şeyler:

  1. Zaruri ihtiyaçlar dışında camiden dışarıya çıkmak. Çarşı-Pazar gezmek itikâfı bozar.
  2. Yemek, içmek ve uyumak gibi şeyler için camiden dışarı çıkarsa itikâf bozulur.
  3. Cenazeye katılır da mezara giderse itikâf bozulur.
  4. Hastalanır da hastaneye giderse camiyi terk ederse itikâf bozulur.
  5. Cinsel temasta bulunursa itikâf bozulur.
  6. Bayılmak ve akli dengeyi bozmakta itikâfı bozar.

S.3- Hocam! Biz sahura kalkamadık. Oruca ne zaman niyet edilecek? Açıklar mısınız?

C.3- Ameller niyete bağlıdır. Siz zaten kalben niyet ediyorsunuz. Akşam iftar açarken niyet ediliyor.

Hanefi Mezhebine göre; Ramazan Orucu, adak orucu veya adanmış bir nezir orucuna niyet; güneşin batışından başlar. Gündüzün yarısına kadar, öğleden önceye kadar niyet edilmelidir. Gündüzün geç vaktinde güneş batımlarında hiçbir oruca niyet edilmez.

Gerek Ramazan Orucu ve gerekse kazaya kalan Ramazan Orucu ile Keffaret Orucu veya Adak Oruçlarının niyetinin gece yapılması lazımdır. Nafile oruçlara gelince gündüzün geç vaktine kadar niyet yapılabilir.

Şafii Mezhebine göre; Ramazan Orucuna, kaza orucuna, adak orucun niyetin gece yapılması şarttır. Gece yapılmadığı takdirde orucun kazası lazım gelir. Nafile oruçlarda gündüz geç vakte kadar niyet yapılabilir.

Maliki Mezhebine göre; Ramazan başında bir niyet yeterlidir.

S.4- Hocam! Biz oruca gece niyet ettik. Niyet ettikten sonra sabahleyin Isparta’ya gitmek zorunda kaldık. Ben evden çıkarken hapımı içtim. Suyumu da içtim. Ben bu orucu kaza mı edeceğim? Açıklar mısınız?

C.4- Hanefi Mezhebine göre; Geceden niyet etmeye bilirdiniz. Niyet ettiniz yola çıkmak zorunda kaldınız. Her şehrin, beldenin veya köyün bir mahreci var. Yani çıkış noktası var. O’da o yerin son evleri mezarlıklarıdır. Arada boşluk ekili olan bir yer varsa işte o boşlukta seferilik başlar.

Siz sefere çıkmadan orucu bozmuşsunuz. Size keffaret lazımdır. Yani 60 gün ceza 1 günde kaza edeceksiniz. Konya’dan Isparta’ya giderken son çıkış noktası Ak Yokuş’u geçince başlar. Dönüşte yine orada biter. Siz Ak Yokuş’u çıktıktan sonra orucu bozmuş olsaydınız güne gün tutacaktınız. Siz hem niyet etmişsiniz hem de o sınıra varmadan orucu bozmuşsunuz. Onun için keffaret gerekiyor.

Şafii Mezhebine göre; Sefere çıkacak kimse şafaktan önce yola çıkması veya niyet etmemesi lazımdır. Böyle yaparsa güne gün tutar. Ramazanda oruca niyet eder de sabahta yola çıkarsa bu kimse orucunu bozamaz. O gün orucunu tutacaktır.

S.5- Ben askerde oruca niyet ettim. Sonra öğleyin bozdum. Gençken de buluğ çağından sonra da orucu bozdum. Benim 3 ayrı keffaretim var. Şimdi pişman oluyorum. Bunların hepsinin keffaretini tutacak mıyım? Hepsi birden mi tutulacak? Ayrı ayrı mı tutulacak? Açıklar mısınız? 

C.5- Hanefi Mezhebine göre; Keffaret Ramazan’da niyet edilmiş bir orucun kasten bozulmasından doğan bir cezadır. Ramazan dışında hangi oruç olursa olsun (Keffaret Orucu hariç) bilerek bozulan bir orucun kazası lazım gelir.

Sizin 3 keffaret borcunuz varmış. Bir keffaret tuttunuz mu tamamdır. Ayrı ayrı 3 keffarete gerek yoktur. Yalnız 60 gün keffareti tuttuktan sonra 3 günde 3 keffaretin kaza orucunu tutacaksınız.  

Şafii Mezhebine göre; Keffaret sadece cinsel ilişkiden olur. Yeme içmeden keffaret olmaz. Güne gün tutulur. Yine Şafii’ye göre; 3 keffareti varsa ayrı ayrı 3 keffaret orucu tutacaktır. (Mezahib-i Erbea)

S.6- Hocam! Ben 30 yaşında bir bayanım. Ben Ramazanda orucumu bilerek bozdum. Keffaret tutacağım. Renkli halimde Oruç tutmaya devam edecek miyim, kesecek miyim? Açıklarsanız mutlu olacağım.

C.6- Keffaret orucuna ara verilmez. Ara verilirse tekrar sıfırdan başlanır. Erkekler için bu böyledir.

Yalnız bayanlara gelince hanımlar o renkli günlerinde oruç tutamazlar. Oruç tutmaları haramdır. Siz o günlerde ara verdiniz. Kaç gün 3-4 en son 10 gün. Kesilince hemen yıkanır oruca başlarsınız. Keffaret bitince yediğiniz oruçları kaza edersiniz. Yani ara vere bilirsiniz. Bu ara vermek sadece bayanların ay hallerinde olur. Başka türlü ara verilemez. Sefere çıksanız da ara veremezsiniz. Erkekler ara veremezler. Eğer ara verirlerse sil baştan tutulacaktır.

S.7- Hocam! Biz Umreye gideceğiz. Ramazan’ın son 10 gününü orada tutacağız. Yalnız biz sabah gideceğiz. Orada iftar bizden erken açılıyor. Biz iftarı oraya göre mi açacağız? Öyle olursa 1 saat erken açmış olacağız. Nasıl yapacağız? Açıklar mısınız?

C.7- Fıkhın bir kaidesi var. Siz oruca Konya’da niyet ettiniz. Mekke veya Medine’de iftar edeceksiniz. Siz gittiğiniz ülkeye veya ile bağlı olarak iftar edeceksiniz. Yani siz Mekke veya Medine’ye bağlı oldunuz. İftarı da ona göre açacaksınız sorun yok.

 S.8- Hocam! Ben kronik astım hastasıyım. Sıkıştığımda sprey kullanıyorum. Sprey kullanma orucun bozulur diyorlar, kullanmasam da krize giriyorum. Ne yapayım? Açıklar mısınız?

C.8- Hanefi ve Şafii Mezheplerine göre; Hayati tehlike varsa önce sağlık gelir. Kullanmadığınızda kriz oluşacaksa kullanın. Orucunuz bozulmaz. Kuru hava. Yalnız çok ciddi sıkıntılı durumlarda kullanın. Orucunuz bozulmaz. Ama ihtiyaç olmadan çekmeyin. En iyisi Ramazandan sonra şüphelendiğiniz orucu kaza edin.

Selam ve dua ile Allah (C.C)’a Emanet olunuz.

01 Haziran 2017 Perşembe 

İletişim: GSM.0. 505.772 15 93

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
A. Galip Doğan Arşivi