A. Galip Doğan

A. Galip Doğan

Fıkıhi Soru ve Cevapları

Fıkıhi Soru ve Cevapları

Soru 1: Hocam, biz yazın buğdayın ve arpanın öşrünü verdik. Ayçiçeği ektik. Şimdi kaldırıyoruz. Bunun da öşrü verilecek mi? Pancarın öşrü var mı? Varsa oranları nedir? Açıklarmısınız?

Cevap 1: Sizin verdiğiniz buğday ve arpanın öşrüdür. Tarladan kalkan mahsul ne olursa olsun onun da öşrü var. Ayçiçeği, pancar, kimyon vesair gibi, bunlar bir tonu geçti mi ayrı - ayrı öşrü vardır. Miktarları – yağmur suyu ile sulanırsa onda bir, motorla sulanırsa yirmide bir öşrü verilecektir. Hatta tarladan kaç mahsul alınırsa ayrı-ayrı öşrü verilir.

Soru 2: Hocam, ben birine kefil olacam. Bu kefillik karşılığında bana ücret verecek. Bu ücreti almamda bir sakınca var mı? Açıklarmısınız?

Cevap 2: Hanefi ve Şafii mezhebine göre bu yapacağın kefillik karşısında ücret alman hiç doğru değildir. Helal olmaz. Kefilliği yaparsan Allah rızası için yapacaksın, yoksa yapma. Bu ücret karşılığında sen bir menfaat temin ediyorsun. Onun için bundan vazgeçmen doğru yoldur. (El Fıkhül İslam)

Soru 3: Hocam, biz bir kurumda çalışıyoruz. Maaşları bir bankadan alacaz. Banka bize promosyon adında bir para veriyor. Arkadaşlar bunu almayalım, helal olmaz diyorlar. Bazı hocalar da buna helaldir diyorlar. Siz ne dersiniz?

Cevap 3: Banka size bu parayı niye veriyor? Sizin bu parayı çalıştırıyor, size bunun karşılığında faiz veriyor. Bu faizdir. Bundan kaçının. Ana paranızı alın. Başkasına bakmayın. Her kuşun eti yenmez. Her fetvayla da amel olmaz. Bir ilahiyatçı çağdaş Kur’an tefsiri yapmış. O tefsirin birinci cildinde bankalar kar müessesesidir. Yani kar yeridir. Oralardan alınan faiz olmaz diye fetva vermiş. Bunu okuyanın kafası bozuluyor, itikadı sarsılıyor. Siz itikadı sağlam, ameli düzgün insanların fetvalarına bakın.

Soru 4: Hocam, Elimizde müşteri çeki ve senedi var. Çokta sıkıştık. Bunları kırdıra bilirmiyiz? Birine sorduk, hiçbir sakıncası yoktur dedi. Sizden bir açıklama bekliyoruz.

Cevap 4: Bunun anlamı üzerinde yazılan paradan bir miktar kıran adama para veriyorsunuz. O da size peşin ödüyor. Mesela elinizde on bin liralık çek ve senediniz var. Vadesine de 4 ay zaman var. Adam bu çeki alıyor, sizden bin lira kesiyor. Bunun neresi helalmiş? Bunu yapana tefeci derler. Yani faizle istikal ediyor. Kıran da, kırdıran da haram yiyorlar. Karnına haram lokma dolduruyor. Bu uygulama direkt olarak faize girdiğinden helal olmaz. Bana sorduğun için çekinmeden açıklıyorum: Allah ayağınızı kaydırmasın, Ehli Sünnet çizgisinden ayırmasın. Âmin.

Soru 5: Hocam, biz marketlerden alış veriş yapıyoruz. Onlar da kura ile promosyon adında bir mal veriyorlar. Bunu almak caiz mi? Açıklarmısınız?

Cevap 5: Marketler sürümü artırmak ve daha çok mal satmak için hediye veriyorlar. Siz paranızla malı alıyorsunuz. Burada bir aldatmaca görünmüyor. Kura ile çekiliş yapılıyor, çıkana da hediye veriyorlar. Bunda bir sakınca yoktur. Bu bağış hükmündedir. Ancak kurada hile yapılıyor, belli insanlara veriliyorsa o marketin sorunu hileye girer, onlara helal olmaz. Sizce bir mahsuru yoktur.

Soru 6: Hocam, biz Hacca yazıldık. 6 yıldır bekliyoruz. Bu yıl kuram çıktı. Onu da iptal ettiler. Ben yaşlıyım, hastayım. Gidemezde, ölürsem hac borçlusu mu oluyorum? Açıklarmısınız?

Cevap 6: Haccın farz olmasının şartlarından biri de yol emniyetidir. Şu anda bu şart yerine gelmiyor. Allah (cc) size uzun ömür versin. Siz böyle hacca gitmeden ölürseniz hac borçlusu olmazsınız. Sizin niyetiniz halis gitmek istiyorsunuz, amma gidemiyorsunuz. O sizi aşıyor. İnşallah ilk açıldığında sizinle bir umreye gidelim. Hiç olmasa Kâbe’yi tavaf eder, Rasulallah’ı da ziyaret edersiniz.

Soru 7: Hocam, ben birisine borç para verdim. Borcunu arkadaş gününde ödedi. 3 gün sonra bize bir hediye almış, ben de kabul etmedim. Haram olur diye korktum. O da buna üzüldü. Bu hediyeyi alsam helal olurmuydu? Açıklarmısınız?

Cevap 7: Hanefi mezhebine göre şart koşulmadan borcunu ödedikten sonra bir hediye alınmasında bir sakınca yoktur. Borç verirken ben sana şu kadar borç verdim, sen de bana bunu vereceksin diye bir şart koşarsa o helal olmaz. Borç veriyorsun, sevap bekliyorsun. Şartlı hediye alınca menfaat temin etmiş oluyorsun, bu da helal olmaz. Şafii mezhebine göre borçlu borcunu şartsız ödedikten sonra bir hediye verilmesi sünnettir.

Soru 8: Hocam, Ramazanda umredeydik. Hanım renkli halindeydi. Sorduk başımızdakilere, tavaf yapabilirsiniz dediler. Biz de tavaf yaptık. Ne dersiniz.

Cevap 8: Peygamberimiz (s.a.v) son zamanlarında Kâbe’yi ziyarete gelirdi. Gelirken renkli hali olduğu için eşi Hazreti Ayşe’yi Kâbe’ye sokmadı, tavaf yaptırmadı. Temizlendikten sonra kardeşi Abdurrahmanla birlikte Ten İme gönderdi. İhram giydiler, umreye niyet edip, umre yaptılar. Kadın renkli halinde camiye, Kâbe’ye giremez. Hacda renkli halinde tavaf yaparsa haram işlemiş olur. Aynı zamanda ceza olarak ta bir deve kurban etmesi lazımdır. Umrede ise Kâbe’ye girmesi haramdır, günahtır. Ceza olarak bir koyun kurban eder. Siz bir kurban borçlusunuz. Hacca gidenlerle ve ya Umreye gidenlerle para gönderecek, orda kestireceksiniz. O kurban burada kesilmez, orda kesilmesi şarttır.

Soru 9: Hocam, ben ihtiyaçlıyım. Birine kan lazımmış, ben kan verdim, ondan da para aldım. Sonra bana bu yaptığın yanlış dediler. Siz ne dersiniz?

Cevap 9: Hanefi ve Şafii mezhebine göre insan mükerremdir, organları da mükerremdir. Organları parayla satılmaz. Satılması haramdır. Siz yanlış iş yapmışsınız. Helal rızkınıza haram katmışsınız. Tövbe edin, Allah’tan af dileyin.

Soru 10: Hocam, ben birine para verdim, zamanında paramı ödemedi. Enflasyon kadar fark alabilirsiniz dediler. Bunu söyleyen de bir hoca. Şimdi benim ne yapmam lazım. Açıklarmısınız?

Cevap 9: İttifakla, az bile olsa faizli muamele haramdır. Diğer mezheplere göre de caiz değildir. Şöyle yapılsa daha iyi olurdu: Sizin alacağınızın günü dolunca adam ödemedi ise, çağırırsın, altın, gümüş, dövizlerle endekslersin. Ortasını bulursun, diyelim ki on bin lira alacağın vardı. Günü doldu. O günden itibaren altın, dövize göre on bin lira ne ediyor onlara ayarlarsın, alacağını ona göre alırsın. Sen birine para vereceksin beş bin lira. Altı ay sonra altı bin alacam dersen bu faiz olur. Haramdır, caiz değildir.

Selam ve Dualar.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
A. Galip Doğan Arşivi