Soru 1: Hocam; camilerde Ramazanın son on günü yatıyorlar bu nedir? Oruç tutanlar bunu yapacak mı? Veya kimler yapacak, izah eder misiniz?

Cevap 1: İTİKÂF; Ramazanın son on günü camilerde beklenir, buna itikaf denir. İTİKÂF: Lügatte, beklemek, durmak, kendini oraya hapsetmek demektir. Dini literatürde, camilerde veya mescitlerde ibadet maksadıyla bir müddet durmaya denir. Ashaptan Ubeyd’e bin Kab şöyle rivayet ediyor: “Peygamberimiz (s.a.v.) her yıl ramazan ayının son öngününde itikafa girerdi. Bir sene sefere çıktığı için itikâfa girmedi. Ertesi yıl yirmi gün itikaf yaptı.” (İbni Mace Ebu Davut) Hz. Ali (k.s.) şöyle rivayet ediyor: Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Her kim ramazan içinde son on günde itikafa girerse iki hac ve bir umre sevabı kazanmış olur.” (Bey haki).

Soru 2: İtikâfın hükmü nedir? Kimler itikâf yapar açıklarmısınız?

Cevap 2: Hanefi mezhebine göre itikâf: a- Vacip, b- Sünneti müekkede, c- Müstehap olmak üzere üç kısımdır:

a;Vacip olan itikaf: adamak suretiyle itikaf vacip olur. Mesela: Adam şu işim olursa ben şu kadar itikâf yapacağım derse, onun o kadar gün mescitlerde kalması şarttır, çünkü adamak suretiyle vacip etmiştir. En az bir gün olur, adadığı gün sayısınca olur. Ama oruçlu bulunması şarttır. İtikâfa herkes girebilir veya bir mahallede hiç olmazsa bir kişi itikâfa girmelidir.

b: Sünneti müekkede olan itikaf: Ramazan ayının son on gününde yapılan itikaftır. Sevap umanlar yaparlar veya mahalle ve köy adına bir kişi yaparsa vebalden kurtulur. Şafiye göre itikâfa girmek

Sünneti müekkededir. Şafiye göre itikâflı olanın oruçlu olması şart değildir.

c: Müstehap olan itikaf: Vacip ve Sünnet itikaf dışında ramazan ayı haricinde, camilerde belli günlerde durmaya denir. Bunun belli bir vakti yoktur. Oruçlu olmakta şart değildir.

Soru 3: İtikâfın şartları nelerdir? Nelere dikkat edilir, neler yapılır açıklarmısınız? Selam ve dualar.

Cevap 3: Hanefi ve Şafii mezhebine göre itikâfın sahih olması için şu şartlar vardır dikkat edilmesi gereken:

a; İtikâfa girenin Müslüman olması lazım. Gayrı Müslim giremez.

b-İtikafa girenin akıllı olması lazım.

c- İtikafa cami veya cami hükmünde bir yerde girilmesi lazım. Evlerde olmaz.

d: İtikafa niyet etmek lazım, niyetsiz itikaf olmaz. Oruçlu olmak lazım.

e: Cünüp, hayız, nifas halinde olmamak lazım. İtikâfa giren kişinin zaruri ihtiyaç olmadan yerinden ayrılmaması lazım.

Soru 4: Teravih Namazı nedir? Ramazandan sonra teravih kılınamaz mı? Kaç rekâttır? Geçende bir yerde 8 rekât kıldılar ne dersiniz?

Cevap 4: Teravih (teriha) dinlenme, bekleme, istirahat anlamına gelir. Teravih namazı orucun değil, mübarek şerefli olan Ramazan ayına mahsus bir sünnet namazdır. İmamı Azam ve İmamı Şafi’ye göre teravih namazı 20 rekâttır. Peygamber (s.a.v) birkaç gece kıldırmış, farz olur, farz gibi anlaşılır endişesiyle cemaatle kılmamıştır. Rivayetle 20 rekât, 30 rekat, 8 rekat kıldırdı denmektedir. Hazreti Ömer (ra) halifeyken cemaat dağınık teravih kılıyorlardı. Kendi ictihadıyla ki, bunların ictihad mutlaktır. Ashaptan Ubey bin Kabı erkeklere imam tayin etti. 20 rekât kıldırdı. O günden bu güne kadar Hanefi ve Şafilerce 20 rekat kılınır. Sünnet olan bir namazdır. Peygamberimiz (s.a.v) benim sünnetime ve benden sonra gelecek Raşid halifeler sünnetine (uygulamasına) yapışınız, diye buyurmuştur (Ebu Davud Ahmed bin Hambel Müsner)

Soru 5: Hocam, kaç rekatta selam verilecek, nasıl kılınacak? Bizim mahallede genç imam var, 15 dakikada teravihi bitiriyor. Biz secde, rükuda yetişemiyoruz. Tahiyatı  zor okuyoruz. Böyle kıldırmak caiz mi? Açıklarmısınız?

Cevap 5: İmam-ı Azam’a göre her iki rekâtta bir salam vererek kılınması daha iyi, daha faziletlidir. 4 rekatta, 8 rekatta ve ya 20 rekatta da kılınabilir. Amma hiç selamsız mekruh olur. Yalnız şu bir vebaldir – tadiri erkana uymadan yarış yaparcasına kıldırmak mekruh olur.  O imamlar bundan mesuldür. Ya namaz olmazsa ne yaparlar? Buna çok dikkat etmek lazım. Acaba arkalarında müftü olursa yine hızlı kılarlar mı? Arkalarında peygamberimiz (s.a.v) olursa nasıl kılarlar? Ona göre kıldırsınlar. 20 dakikadan aşağı teravih kıldırılmamalıdır. Şafii mezhebine göre teravih namazı 2 rekatta bir selamla kılınır. 4 rekatta caiz değildir. İmamlar da arkalarında namaz kılan Şafii cemaati da düşünerek 2 rekatta bir selam vererek kıldırmalıdırlar. Çok aceleye gerek yok. Acele edip de nereye gidilecek? Namazdan daha bir hayırlı iş mi var? Hanefi ve Şafii mezheplerine göre teravih namazı orucun değil, ramazan ayının bir sünnetidir. Ramazandan sonra kazaya kalan farz orucu tutarken teravih kılınmaz. Teravih cemaatle kılınması daha faziletlidir. 27 defa cemaat sevabı vardır.  

Soru 6: Hocam, biz camiye geldik. Cemaat teravih kılıyor, biz de uyduk. Sonra yatsı namazını kıldık. Bu yaptığımız doğrumudur? Açıklarmısınız?

Cevap 6: Teravih namazı yatsı namazından sonra, vitirden önce kılınır. Siz camiye geldiğinizde teravih kılınıyorsa ilk önce yatsının farzını kılacaktınız, sonra teravih namaz için imama uyacaktınız. Kaçırdığınız teravih namazının rekatlarını vitirden önce kıla bilirdiniz. Teravih namazın kazası olmaz.  Kılınırsa nafile namazı olur. Teravih olamaz. Oruç tutamayanlar teravih kılarlarsa kılsın.

Soru 7: Hocam, oruçlu iken kulağım sancıdı, doktora gittim, kulağıma ilaç damlattılar, onun kokusu ağzımdan geldi. Ama orucuma devam ettim. Orucum batıl oldu mu? Açıklarmısınız?

Cevap 7: İmam-ı Azam’a göre kulağa damlatılan ilaç orucu bozar. Batıl diyerek yememek lazım. İmam Muhammed, İmam Ebu Yusuf’a göre kulağa ne damlatırsa damlatılsın orucu bozar. Amma oruca o gün devam eder, daha sonra bir gün kaza eder. “Şafide kulağa damlatılan ister ilaç, isterse de su olsun orucu bozar, orucun kazası gerekir” der

Soru 8: Hocam, göz doktoruna gittim, gözüme ilaç damlattı, günde 3 defa damlatmam lazım dedi. Oruca bir manisi var mı? Orucu bozar mı?

 Cevap 8: Hanefi ve Şafii mezheplerine göre göze damlatılan ilaç orucu bozmaz. Melhem de süre bilir, o da bozmaz. Sürmek de orucu bozmaz. Bir sıkıntı yok, ilaç kullana bilirsiniz.

Soru 9: Hocam, geçen gün istifra ettim, ağız dolusu kustum. Orucumu bozmadım. Kaza gerekir mi?

Cevap 9: Dört mezhebe göre kusmak orucu bozmaz. Ancak kendi isteği ile zorla kusarsa, ve ya geleni geri yutarsa o zaman oruç bozulur, kazası lazım.

 Soru 10: Hocam, 50 yaşında bir bayım. Benim kefaret borcum vardı. Ramazandan önce başladım, 5 gün kala ramazan başladı. Kefareti kestim. Ramazan orucuna başladım. Kefaretten kalan orucu nasıl tamamlayım? Açıklarsanız memnun olurum.

Cevap 10: Sizin yapmanız gereken kefaret orucunu kesmeden devam etmekti. Kefaret bittikten sonra ramazan orucuna başlayacaktınız. Kefaret orucunu erkekler kesemezler. Sizin ramazandan sonra uygun bir zamanda yeniden sıfırdan başlayıp hiç ara vermeden tekrar tutacaksınız. Bayanlar adet günlerinde ara verirler. Çünkü tutmaları haramdır.

Soru 11: Hocam, ben şeker hastasıyım. Şekerim 480 lerde geziyor. Oruç tutamıyorum. Benim yerime para versem torunum tutabilir mi? Ne yapmam lazım?

Cevap 11: Alimler hayatta iken oruç tutamayan bir kimse parayla başkasına oruc tutturamaz. Oruç ferdi bir ibadettir. Tutamadığın günlerin fitresini vereceksiniz. Fitre de toruna olmaz. Yabancı, ihtiyaçlı birine verilecek.

Selam ve dualar