S.1) Hocam benim hanım fal açtırmış kötü kötü haberler vermişler. Bunlara güvenebilir miyiz, açıklar mısınız?
C.1) İslam bu tür falcılığı yasaklamıştır. Cahiliye döneminde insanlar fala bakar baktırırlar ona göre hareket ederler,
Allah c.c. Maide suresi 90.Ayette şöyle buyurur;
“ Ey iman edenler, içki, kumar, fal okları şeytan işi birer pislikten ibarettir. Bunlardan kaçının ki kurtuluşa eresiniz.”
Falcılık gaipten haber vermektir. Allah c.c. bildirmedikçe peygamberler de bilmez.
Hemil suresi 65. ci ayette şöyle buyrulur;
“ Göklerde ve yerde gaybı Allahtan başkası bilemez” Hemil 65.
Bu hususta sevgili Peygamberimiz (S.A.V) şöyle buyurur;
“Her kim falcıya veya bir kahine gider de onun söylediklerinin doğru olduğunu inanırsa, Hz. Muhammed (S.A.V) e indirileni inkar etmiş olur. Kur’anı inkar etmiş olur.” Hakim.
Siz bu fala baktırmaktan, cinci büyücülerden vaz geçin. Zararı size dokunur. Günümüzde bunlardan ümit bekleyenler var. Allaüh islah etsin.
S.2) Hocam Karamandan arıyorum, Çoban koyun ölürken kesmiş bunun eti yenir mi? Bir de heyecandan besmele çekmeyi unutmuş, bunun eti yenir mi açıklar mısınız.?
C.2) Hayvan kesilmeden önce ölürse onun eti yenmez. Hayvan kesilirken işaret vermişse, tepki vermezse onun eti yenmez. Hanefi Mezhebine göre hayvan keserken, ayakları hareket etmişse onun eti yenir. Yani canlılık alameti varsa yenir. Canlılık alameti yoksa o hayvan yenmez.
Hanefi mezhebine göre besmele çekmek farzdır. Kasten besmelesiz kesilen hayvan yenmez. Unutularak besmele çekilmemiş o hayvanın üzerine besmele çekilirse eti yenir. Şafi mezhebinde besmele sünnettir. Besmelesiz kesilirse bile o hayvanın eti yenir yenmesi caizdir.
S.3) Hocam, benim birinde alacağım vardı. Zamanında ödemedi. Enflasyonda yüksek ben alacağımı vade farkıyla alabilirmiyim. Açıklar mısınız.?
C.3) Biz genelde cevaplarımızı Hanefi ve Şafi mezheplerine göre veriyoruz. Bu iki mezhebe göre, borcunu zamanında ödemeyenden alınan fark vade farkı faizdir haramdır. Bu hususta zengin fakir fark etmez. Borcunu ödemeye müsait olduğu halde ödemeyen zalimdir.
Hadis “Zenginin borcunu ödemeyip geciktirmesi zulumdür.” Ebu Davud
S.4) Ben vade farkı almasam, borçlu borcunu ödedikten sonra bir hediye verse onu alabilir miyim. Dinen caiz midir.?
C.4) Hanefi mezhebine göre hiçbir şart koşulmamış, borcumu ödedikten sonra gönül rızası ve gönül hoşnutluğu ile hediye vermesi caizdir. Bir sakınca yoktur. Yalnız benim alacağımı geciktirdin vade farkı almayacağım sende bana bir hediye vereceksin diye şart koşulmuşsa o zaman o hediye helal olmaz.
Şafi mezhebine göre hediye sünnettir , hediye alınır, verilir.
S.5) Hocam Konya dışından arıyorum, Bazı komşular mallarını piyasaya sürmüyor, daha çok kar yapacağım diye ihtikar (karaborsacılık) yapıyor caiz midir?
C.5) İhtikar piyasada ihtiyaç olduğu halde fazla para kazanacağım diye malını pazara, piyasaya sürmeyen fırsatçıları dinimiz yasaklamıştır. Peygamberimiz (S.A.V) şöyle buyurur;
“ Günahkar kimseden başkası ihtikar yapmaz. Yapamaz. “
Diğer bir hadiste şöyle buyrulur; “Malını satışa sunan bol rızık kazanır. Halkın zorunlu ihtiyacı olduğu halde ihtikar yapan da Allah’ın rahmetinden uzak kalır.”
Şunu da belirtelim, bir mal piyasada yeteri kadar varsa önemli bir ihtiyaç yoksa malını depolayabilir, piyasaya sürmeyebilir. Bu iç dengelerle ilgilidir.
S.6) Hocam hangi mahsulden öşür verilecektir. Açıklar mısınız.?
C.6 Hanefi mezhebine göre araziyi değerlendirmek için ekilen her mahsulden öşür verilecektir. Bunlar zekata tabidir.
Şafi mezhebine göre ; Bir mahsulden zekat verilebilmesi için, tabi gıdaların olması lazım, depolanan malların olması şarttır.
Öşüre tabi olmas için, üst sınır vardır. İmam-ı Azam’a göre çıkan mahsül ne olursa olsun öşüre tabidir. Onun öşürü verilecektir.
Şafiye göre İmam-ı Ebu Yusuf , İmam-ı Muhammed’e göre, zirai ürünlerin 5 vesk olması lazım. Takriben bir tona yakın. Bunun altında olanlardan öşür verilmez. Bu gün ülkemizde uygulanan Şafi mezhebinin İmam-ı Ebu Muhammed, İmam-ı Ebu Yusuf’un görüşü uygulanmaktadır.
S.7) Hocam bir camide oturuyoruz, gelenler selam veriyor, camide selam verilir mi açıklar mısınız.?
C.7) Camide Kur’an okunmuyor, Vaaz verilmiyorsa, camii sessizse selam verilebilir. Vaaz , nasihat veriliyorsa, Kur’an okunuyorsa o zaman selam verilmez. Peygamberimiz (S.A.V) mescitten geçerken oturan kadınlara selam verdiği rivayeti vardır.
S.8) Hocam sizi yutuptan, vatsaptan takip ediyoruz, Sizi Karadeniz den arıyoruz. Biz fındık yetiştiriyoruz, ama fındığın masrafı fazla oluyor, gübre , ilaç, sulama, işçilik bu masraflar öşürden düşülür mü ? Düşülür diyenler var açıklarmısınız.?
C.8) Cevabı şu şekilde izah edelim;
O gübreyi niçin atıyorsunuz fazla üretim almak için. Daha fazla verim alayım diye, masraf yapıyorsunuz. İslam bunu düşmüş yağmur suyuyla sulanıyorsa, parasız sulanıyorsa 1/10 (onda bir) yüzde on öşür veriyorsunuz. Yok cereyanla motorla sulanıyorsa 1/20 (yirmide bir) yüzde beş 5/100 öşür veriyorsunuz. Burada masraf zaten düşülüyor.
Netice olarak, öşür verilirken, masraflar dikkate alınmaz. Ya 1/10 yada 1/20 den öşür verilir. Fındığın öşürünü verdikten sonra yağından öşür verilmez Kur’an şöyle buyurur;
“Ve atu Hakkahu yevme hasadihi” Hasad mevsimi gelince çıkan onun hakkını öşürünü verin. Yine Kur’an da şöyle buyrulur; “Ve em Valihim hakkun lissaili vel mahrum.” Onların mallarında yetimlerin, Fakirlerin hakları vardır. Öyleyse kardeşim, tarla mahsullerine yapılan masraflar öşürden düşülmez.
Kaynak; İbni Abidin önasahi Bilmem Fıkhi istilahi kamusiye c/2 say;555 Madde 47 mehsed.
S.9) Hocam hangi ürünlerden öşür alınmaz açıklarmısınız.?
C.9) Buğdayın öşürü verildikten sonra samandan , nişastasından, undan öşür olmaz. Zeytinden öşür verildikten sonra zeytinin yağından, pirinasından sabun yapılırsa sabundan öşür alınmaz.
Yalnız bir tarladan 2 , 3 mahsül alınıyorsa her mahsülün ayrı ayrı öşürü alınır. Öşür vergiye mahsup edilemez.
S.9) Hocam nesil böyle değilde bizler genç erkekler sokağa çıkmadan korkuyoruz . Kadınlar göbeğini açıyor, sırtını açıyor, dekolte kıyafetle sokaklarda geziyor, Şimdi erkeklerde kısa şort giyiyorlar dini yönden bunların durumu nedir. Açıklarmısınız.?
C.9) Tesettür farzdır. Tesettürün sınırı bellidir. Tesettür dışına çıkan haram işlemiş olur.
Peygamberimiz (S.A.V) şöyle buyurmuştur;
“ İman yeetmiş kusur şubedir. En önemlisi La iliha İllillah Muhammedur rasulullah.tır.
Haya imandan bir şubedir. Demekki tümden gelimden bakarsa imanı olmayanın hayası yoktur. Göbek bebeğin beslenme organıdır. Binlerce impus vardır. Göbek açık gezenlerde kısırlık olur., hastalıklar olur, dertten kurtulamaz, Açtığı için büyük günah işliyor, büyük haram yiyor. Erkeklerin şehvetini üzerine çektiği için zina yapıyor. Eğer o vaziyette ani bir kazada, bir hastalıktan öldü o cehenneme gider. Kadınların tesettürü el ve yüz hariç hepsi tesettürdür. Erkeklerin tesettürü göbekten diz kapağına kadar tesettürdür. Dizden yukarı giyenlerin, açması haram. O tür insanlara bakması da haramdır. Bir de örf vardır. Örf islam hukukunun, kaynaklarından birisidir. Rabbim cümlemizi islah eylesin. Tahkiki iman nasib etsin.
Ali Galip DOĞAN/İrşad Dayanışma Vakfı Başkanı