Ramazan Kural

Ramazan Kural

Faiz-enflasyon-dolar

Faiz-enflasyon-dolar

Bu üçlü arasındaki ilişkiyi açıklayan pek çok sebep sonuç ilişkisi kurulabilir ancak basitçe özetlemeye çalışacağım. Öncelikle faiz enflasyon ilişkisini anlayabilmemiz için enflasyonun nedenlerini araştırmamız gerekir. Başlıca iki çeşit enflasyon tipi vardır.

Talep enflasyonu ve maliyet enflasyonu.

talep enflasyonu adı üzerinde piyasadaki yüksek talepten kaynaklanan enflasyondur. bir mala ne kadar fazla talep olursa fiyatı o kadar yükselir. Bu da enflasyona sebep olur. Bu enflasyonu düşürmek için merkez bankası faiz artırımına gider. Böylece insanlar tasarrufa yani paralarını bankaya mevduat hesaplarına yatırmaya özendirilir. Böylece piyasadaki talep ve dolayısıyla fiyatlar düşürülmüş olur.

Maliyet enflasyonu ise daha farklıdır. Bilindiği üzere mal veya hizmet üretimi yapan şirketlerin çeşitli maliyetleri olur. Bunlara enerji maliyetleri, kiralar, işçi ücretleri vb. örnekler verilebilir. bu durumda ise faizlerin yüksek olması şirketlerin bu tarz maliyetlerin daha da arttırarak enflasyonu arttırır. Çünkü şirketlerin maliyetlerini karşılamak için aldıkları borcun faiz yükünün artması fiyatlara da yansır. Böyle bir durumda ise merkez bankası faizleri düşürme yoluna gidebilir.

Döviz kuru farklı para birimleri arasındaki değer ilişkisidir. Yani küresel sermayedeki ülke para birimlerinin değerine göre kurlar değişir. Herhangi bir ülkenin parasının değerini etkileyen en önemli faktör tabi ki o ülkenin ekonomik gücüdür.

 1976 yılından Nobel Ekonomi Ödülü kazanan Amerikalı iktisatçı Milton Friedman tarafından enflasyon üzerine geliştirilen ‘’Monetarizm’’( parasalcılık) teorisine göre yüksek enflasyonun sebebi bütçe açığıdır. Yani bir ülkede belli bir dönemde yapılan yatırımların iç ve dış tasarruflar toplamına eşit olmamasıdır. Bütçe açığındaki her artış para arzında bir artışa neden olur. Para arzındaki artış talep artışını da beraberinde getirir ve yüksek enflasyona neden olur.  Bütçe açığını kamu açığı olarak tabir etmekte mümkündür

Gelelim Şu anki dururumuza 31 Temmuz Çarşamba günü Fed faiz indirimine gitti. Bu kararın ardından binlerce insan ‘Fed faiz kararı doları nasıl etkiledi? 'Fed faiz indirimi sonrası dolar ne oldu sorularına yanıt aramaya başladı. 11 yıl sonra faiz oranını yüzde 0,25 indiren Fed’in bu kararı hem Türkiye hem de Dünya gündeminde 

ABD Başkanı Donald Trump, bir süredir faiz indirmediği için eleştirdiği Fed 25 baz puanlık faiz indiriminin ardından da eleştirmeye devam etti. Trump, Fed Başkanı Powell'ın "Sert bir faiz indirimi döngüsüne girdik" dememesinin hayal kırıklığı yarattığını vurguladı

Fed’in faiz indirimi yapması halinde dolar kurunun gelişmekte olan ülkelerin para birimleri karşısında değer kaybı yaşaması bekleniyor. Zira ülkemiz de söz konusu gelişmekte olan ülkeler arasında yer aldığından, olası faiz indirimiyle birlikte Türk Lirası dolar karşısında güçlenecek. Dolar kurunda dalgalanmalar mevcut  her zamanki gibi ileriki günlerde ne olacak göreceğiz.

 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
1 Yorum
Ramazan Kural Arşivi