Yılbaşı, herhangi bir takvime göre içinde bulunulan yılın bitimi ve yeni yılın başlangıcıdır. Dünyada en yaygın kullanılan takvim olan Miladi (Gregoryen) takvimini kullanan ülkelerde 31 Aralık’ı 1 Ocak’a bağlayan gece yılbaşı gecesi veya yılbaşı akşamı olarak adlandırılır.

Hicri Takvimde yılbaşı Muharrem ayının 1’inde gerçekleşir. Hicri Takvim bir Ay takvimi olduğundan 354 güne denk gelir, dolayısıyla Miladi takvime göre yılbaşı her yıl 11 gün önce gerçekleşir. Böylece 2008 yılında Miladi yıl boyunca Hicri takvimde iki adet yılbaşı gerçekleşmiştir.

Roşaşana (İbranice yeni yıl): Musevi yılbaşıdır. Hamursuz Bayramı’ndan 163 gün sonra kutlanır.

Doğu Ortodoks Kilisesi’nde yılbaşı 1 Ocak kutlanır (Hz. İsa’nın doğum günü 7 Ocak). Ancak en büyük 12 Doğu Ortodoks Kilisesi’nin sekizi, iki tarihin aynı güne geldiği Güncellenmiş Jülyen Takvimini benimsemişlerdir (Bulgaristan, Kıbrıs Cumhuriyeti, Mısır, Polonya, Romanya, Suriye, Türkiye ve Yunanistan). Gürcistan, İsrail, Rusya ve Sırbistan Ortodoks Kiliseleri ise Jülyen Takvimi kullanmaya devam ederler.

Çin yılbaşı her yıl ilk kameri ayının yeni Ay gününde kutlanır, ki bu da kabaca ilkbahara denk gelir. Tam tarihi, Miladi takvime göre 21 Ocak ile 21 Şubat arasına düşer. Çin’de yılın en önemli bayramı konumundadır.

İran takviminde yılbaşı Norous (Nevruz) olarak anılır ve ilkbaharın başında kutlanır (20 veya 21 Mart).

Tayland, Kamboçya ve Laos’da yılbaşı 13 Nisan’dan 15 Nisan’a kadar kutlanır. Özellikle Tayland’da bu kutlama su dökerek gerçekleşir.

TÜRKLERİN MİLADİ TAKVİMİ KABULÜ

Osmanlı İmparatorluğu döneminde, önce Hicrî takvim, sonra da 1 Mart’ı yılbaşı kabul eden Malî takvim kullanılmıştı. Cumhuriyet’in ilanından sonra, Malî 26 Kânun-i Evvel 1341’de (26 Aralık 1925) kabul edilen “Takvimde Tarih Mebdeinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun” ve “Günün 24 Saate Taksimi Hakkında Kanun” adlı iki ayrı yasayla 1 Ocak 1926’dan başlayarak Gregoryen takvim benimsendi.

Yılbaşını 1 Ocak olarak alan bu takvimin yanı sıra günü 12 saatlik gündüz ve 12 saat gece dilimlerine ayıran saat sistemi yerine 24 saatlik bir gün kabul edildi.

Elbette zamanı tespit etmek için tarih-zaman dilimi gereklidir. İnsan var olduğu günden beridir saat, tarih gibi zaman ölçümleri farklılıklar yaşansa da hep kullanıla gelinmiştir. Bundan daha doğal bir şey olamaz. Ne var ki, yeni yıl geliyormuş diye abartılı kutlamalar, afaki hazırlıklar ne kadar doğru bir yaklaşımdır, tartışılır.

2021 yılında tüm İslam alemine, insanlığa hayırlı bereketli, sağlıklı, huzurlu, yaşanılabilir dünya düzeninin olması temennisiyle şimdiden yeni yılınız kutlu olsun.   

Cumanız mübarek olsun. Allah’a emanet olunuz.