“Şeyhülislam ve Müftilenam” -68-
Muhammed Said Efendi “Halil Efendi zade”
 
Anadolu Kazaskerlerinden Halil Efendi’nin oğludur. Muhammed Said Efendi, babasının irfan halkasında yetişti. Ruusu Humayun’a 1nail olduktan sonra Yenişehir mevleviyetine / kadılığına tayin olundu. Sultan III. Ahmed devrinde Bursa Kadılığı’na (h.1141) , Mekke-i Mükerreme rütbesine, İstanbul Kadılığı’na nail oldu.(h.1148). İstanbul Kadılığı’nda halkı memnun etmesi sebebiyle bu vazifeyi mükerreren / bir daha yerine getirdi. Nihayet Anadolu (h.1152) ve Rumeli Kazaskerliğini (h.1161) kazandı. 1162’de Meşihat / Şeyhülislamlık makamına yükseldi ise de sert, kaba ve inatçı bir mizaca sahip olmasından dolayı bir sene sonra Bursa’ya sürgün edildi.
Vefatı 1168’ dedir. Kabri Emir Sultan türbesine bitişiğindedir. (Dâhil me’va ola İnna ileyhi raciun) vefatına tarihtir. Fetva müddeti Sultan I. Mahmud Han devrinde on ay kadardır.
“Şeyhülislam ve Müftilenam” -69-
Seyyid Murtaza Efendi
Şeyhülislam Murtaza Efendi’nin mahdumudur. Doğum tarihi h. 1106’dır. Murtaza Efendi yirmi iki yaşında Yenişehirli Müfti Abdullah Efendi’den müderris oldu. (h.1138). Nihayet Anadolu Kazaskerliğine (h.1165), Muhammed Said Efendi’nin sürgün edilmesi üzerine fetva makamına yükseldi (h.1163). Şeyhülislam Murtaza Efendi, zamanın şartlarına göre hareket ederek mevkiini korumaya muvaffak oldu. Fakat cismen hasta olması sebebiyle azledildi. (h.1168).
Vefatı h.1171’dedir. Kabir Ebu Eyyube’l Ensari civarındadır. Temiz ahlak sahibi, kanaatkâr, züht 2 ve takva3 ile mümtaz bir zat idi. Fetva müddeti beş seneye yakındır.4
Kaynak
1- Ruusu Hümayun, Saray’da akademik bir kurumdur
2- Züht, dünyaya rağbet etmemek, dünyayı ahiret için değerlendirmek
3- Takva, helal bellidir, haram bellidir, şüpheli olan şeylerden kaçınmaktır.
4- İlmiyye Salnamesi, S:525–526