Kitapçılarda ikinci el dönemi!

Dövize bağlı olarak artan kâğıt ve hammadde fiyatlarıyla yayıncılık sektörü de zora girdi. Döviz kurundaki artış sektör paydaşlarının belini büktü. Dolardaki artış kağıt fiyatlarına doğrudan yansıdı. Kitap başta olmak üzere, çoğu kırtasiye ürününe son günlerde yüzde 40-45 oranında zam geldi. Test ve kaynak kitaplarının fiyatları da uçtu. Fiyatı çok yüksek bulan veli ve öğrenciler, ikinci el kitaba yöneldi. Artışlardan ötürü esnafın satışları da azaldı.
KİTAP FİYATLARI YÜZDE 40 ARTTI

Dolarda yaşanan artış sonrası kitap fiyatlarında yüzde 30 yüzde 40’lara varan artışlar yaşandığını belirten Ters Lale Kitabevi sahibi Ali Can Akbulut, “Bu durum hem öğrencileri hem de velileri olumsuz manada etkiledi. Daha önce 30 – 40 TL arasında sattığımız test kitapları şu anda 70 – 80 TL civarında. 20 TL’ye satılan romanların fiyatı 40 TL oldu. Kar marjı koymadık. Sadece zarar etmemek adına fiyatta bir artışa gittik. Biz perakende satış yapıyoruz. Toptan aldığımız kitap fiyatlarına sürekli zam geliyor. Biz de çok zorlanıyoruz” diye konuştu. Yaşanan fiyat artışlarından sonra kitap satışlarında düşüş yaşandığını kaydeden Akbulut, daha sonra şunları söyledi: “Kitaplara zam geliyor, kitap satışlarımız azalıyor. İnsanların alım gücü düşüyor. Okul açıldığı dönemde satışlarımız artmıştı. Fiyatlar da bu kadar yüksek değildi. O dönemde de sıkıntı vardı ancak insanlar yine de rahat rahat alışveriş yapabiliyordu. Şimdi kitap fiyatları 2'ye, 3'e katladı. Bu fiyatlara kaçar tane kitap alabilirsiniz? Bir kaynak kitaptan 10 tane alsan en az 300 TL, birinden 10 tane alsan bin lira tutacak. Asgari ücretle çalışan bir insanın çocuğuna böyle bir imkân sağlaması çok zor.”

BİZ KENDİMİZ ALIRKEDN DE ZORLANIYORUZ SATARKEN DE

Kâğıda gelen zamların hem vatandaşı hem de esnafı olumsuz etkilediğine dikkat çeken Akbulut, konuşmasını şu ifadelerle sonlandırdı: “İnsanlar kitap fiyatını duyunca çekimser davranıyor. Birkaç yere fiyatını soruyorlar, araştırıp öyle kitap alıyorlar. Biz, esnaf olarak kitap alırken de vatandaşa satarken de zorlanıyoruz. Öğrenciler ikinci ele yöneldi. Her gelen öğrenci 'falan kitabın ikinci eli var mı' diye soruyor. Dolarda yaşanan artışın acısını esnaf da çekiyor veliler de öğrenciler de. Dolar artışı devam ederse, işimiz zor. Soru kitaplarının fiyatı aşırı yükseldi. 40 liraya sattığımız kaynak kitabı 70 lira oldu. Kitap fiyatına yüzde 40-45 oranında zam geldi. Yayınevleri, dolardaki artıştan ötürü zam yapmaya mecbur kaldı. Bu zammı mecburen biz de yansıtmak zorunda kalıyoruz.”

“İKİNCİ EL KİTAPLARA TALEP ARTTI”

Kitap fiyatlarında yaşanan artışın ardından ikinci el kitaplara talebin arttığını belirten Süper Kitabevi sahibi Şakir Yaprakçı, “Zamlardan sonra öğrenciler genelde az kullanılmış çok yıpranmamış ikinci el kitaplara yöneldi. İkinci el kitap fiyatları sıfır kitap fiyatlarına göre daha ucuz. Aynı zamanda kitapların PDF’ni alıyorlar ama son zamanlarda onların fiyatlarında da bir artış yaşandı. Haliyle korsan yayıncılık son zamanlarda daha çok arttı. Öğrenciler bazı kitapların fotokopisini almak istiyorlar ama toner fiyatları da arttı. Fotokopi de artık çok cazip durumda değil” ifadelerini kullandı.

“ONLİNE SATIŞTA HAKSIZ REKABET VAR”

İnternet üzerinden yapılan kitap satışlarında haksız rekabet olduğunu ifade eden Yaprakçı, daha sonra şöyle konuştu: “Pandemi ile birlikte internet alışverişi hayatımızda ciddi bir yer edindi. Son dönemlerde kitap satışlarında internet satışı çok ilerledi. Online satışta haksız bir rekabet söz konusu. Biz kitapçılar kitapları yayınevlerinden alıp, burada perakende fiyatında satıyoruz. Ancak bazı yayınevleri kitapları internetten satıyor ve belirli bir kampanya uyguluyor. Haksız rekabet tam olarak burada karşımıza çıkıyor. Herhangi bir yayınevi 20 TL’ye ürettiği kitabı internet üzerinden kampanya şeklinde üzerine bir kâr koymadan satabiliyor ancak bizim kitapları alıp raflarımıza getirene kadar kitabın fiyatı artıyor. Kâr etme amacı gütmeden kitapları satışa sunma gibi imkânımız yok. Dükkânlarımızda kiracıyız, elaman giderlerimiz var. Sadece dükkândan satış üzerinde değil internet üzerinde satış yapacağımızda da yayınevleri ile rekabet edemiyoruz. Bu durum hiç etik değil.”

“OKUMA ORANI AZALACAK”

Kitap fiyatlarındaki artıştan sonra okuma oranında ciddi düşüşler yaşanacağına dikkat çeken Yaprak, “Kağıda gelen zam sonrasında kitap fiyatları arttı. Kitap fiyatlarının çok pahalı olması sadece bizim zarar ettiğimiz anlamını taşımıyor. Okuma heveslisi gençlerin hevesleri de kırılıyor. Satışların düşmesi demek kitap okuma sayısının da düşmesi anlamına geliyor. Bizim satışlarımızda son zamanlarda ciddi düşüşler yaşandı. Esnafın satış yapamamasını bir kenara bırakalım veliler çocukların kaynak kitap almakta zorlanıyor. Okuyan bir neslin inşası için duruma müdahale edilmesi lazım. Kitap okumak bir lüks değil, ihtiyaçtır anlayışının yerleşmesi gerekiyor. Biz öğrencilere elimizden gelindiğince yardımcı olmaya çalışıyoruz ama bizde ev geçindiriyoruz, bizim de sorumluluklarımız var” şeklinde konuştu.

SAİT ÇELİK