S.1- Hocam! Öşür nedir? Bugün Türkiye topraklarından öşür vermek gerekir mi? Bazı kanallarda Türkiye topraklarında öşür yoktur diyorlar. Siz ne dersiniz?

C.1- Öşür: Aşara, aşara, on demektir. Tarladan kalkan mahsulden verilir. Zekâta öşür denir. Kur’an-ı Kerim’de Allah (C.C) şöyle buyurur: “Hasat olunca onun hakkını verin” (Enam-141)

Yani mahsulü kaldırınca onun öşrünü verin deniyor. Peygamber Efendimiz (S.A.V) Medine İslam Devleti’nde mahsullerden öşür aldırıyordu.

Arazi 5 kısma ayrılır:

1. Memlük Arazi (Mülk edinilmiş arazi): Tapu edilen, satılan, alınan, miras olarak

İntikal eden araziler 1926 yılından önce İslam Nizamı hâkimdi ve araziler devletindi. Ekenler ecri misil kira verirlerdi, o zaman 2 vergi birleşmezdi, öşür verilmezdi. 1926 yılından sonra devlet arazileri vatandaşa dağıttı. Mülkiyete geçti. Bundan dolayı Türkiye topraklarından öşür verilir farzdır.

2. Miri Arazi: Milli Emlak veya Hazineye ait olan arazilerdir. Devlet bunu kiraya verir, tapulayıp dağıtabilir. O zaman öşür verilir.
3. Mevkaf Arazi (Vakfedilmiş arazi) :
4. Metruk Arazi :

1. Bütün insanların istifadesine sunulan arazilerdir.
2. Bir kasaba ve köy halkına verilen hazine arazileridir.

5. Mevat Arazi: bir kimsenin tasarrufunda olmayan şehir dışındaki boş araziler ve harman yerleridir.

S.2- Hocam! Öşürden masraf düşülür mü? Düşülecek diyenler var. Ne dersiniz?

C.2- Öşür; masraf düşülmeden verilir. Zira kıraç olan yağmurla sulanan arazide 10/1, sulama yapılan arazilerden 20/1 öşür verilir. Burada zaten yarı yarıya düşülmüştür. El Bahrür-Raik adlı eserin zekât bölümüne bakabilirsiniz.

Hanefi ve Şafii Mezheplerine göre; tarladan kalkan mahsulün öşrü verilirken masraf düşülmez.  

S.3- Hocam! Mahsullerin hepsinin öşrü var mıdır? Öşür için bir oran var mıdır? Açıklar mısınız?

C.3-

İmamı Azama göre; Mahsul ne olursa olsun öşrü verilecektir.

İmamı Ebu Yusuf ve İmamı Muhammed’e göre; Çıkan mahsul 5 Vesk yani 954 Kg olursa zekâtı verilecektir. Aşağı olursa zekâtı yoktur. Biz bu görüşü benimsiyoruz. 1 tondan aşağı mahsullerin öşrü yoktur.

S.4- Hocam! Tarla mahsullerinin öşrünü vermek için üzerinden 1 yıl geçmesi gerekir mi? Açıklar mısınız?

 C.4- Paraların, altının, gümüşün, hayvanların zekâtı için 1 yıl geçmesi şarttır. Ancak öşürde 1 yıl geçmesi şart değildir. Hemen mahsul çıkar çıkmaz öşrü verilir.

S.5- Hocam! Biz buğdayın, arpanın öşrünü veriyoruz. Amma saman satıyoruz. Ayrıca bunun da zekâtını verecek miyiz?   Açıklar mısınız?

C.5- Bir mahsulden 1 defa öşür verilir. 2. Defa öşür verilmez. Siz mahsulün öşrünü vermişsiniz, tekrar samandan öşür verilmez. Ancak saman parasını bir yere koyarsınız üzerinden 1 yıl geçerse o zaman 40/1 zekât olarak verirsiniz.

Örnek: Zeytinciler zeytinin öşrünü vermişse, zeytinden çıkaracağı zeytinyağından bir daha öşür vermez. Veya zeytinyağından yapılan sabundan öşür vermezler.

S.6- Hocam! Biz Çumra yöresinde arpayı hasat ettikten sonra mısır ekiyoruz. İkinci ürün alıyoruz. Mısırında öşrü var mıdır? Verecek miyiz? Açıklar mısınız?

C.6- Evet! Tarladan kalkan her mahsulün ayrı ayrı zekâtı verilecektir. Kur’an-ı Kerim’de Enam Suresinin 141. Ayeti Kerimesi’nde Allah (C.C) şöyle buyurur: “Hasat olunca onun hakkını verin” buyurulmaktadır.

İmamı Azama göre; tarladan çıkan mahsulün hepsinden miktarı ne olursa olsun zekât verilecektir.

İmamı Ebu Yusuf ve İmamı Muhammed’e göre; 5 vesk olmadan zekât verilmez. Buda 954 Kg. dır. Yaklaşık 1 tonun aşağısında çıkan mahsullerden zekât verilmez. İmamı Şafii’de aynı görüştedir. Evet! Çıkan ikinci mahsulünde 10/1 veya 20/1 öşrü verilecektir.

S.7- Hocam! Biz tarlaya icar veriyoruz. Yani kira veriyoruz. Biz çıkan mahsulün öşrünü verecek miyiz? Öşürde kirayı düşecek miyiz? Açıklar mısınız?

C.7- Öşür tarlanın değil mahsulündür. Tarla ekilmezse öşür verilmez. Tarlayı ekip biçen mahsulü alan öşrünü verecektir. Tarla sahibi vermez, eken verir. Masrafa gelince öşür verirken ne kira ne işçilik masrafı düşülmez. (Kaynak: El Bedayi – Kâsani Bahrur-Raik)

Günümüzde araç ve ev kredisindeki faize caiz diyenler öşürden masraf düşülür demektedir. Hanefilerin ana kaynaklarını araştırsınlar, oralarda masrafın düşülmeyeceği kayıtlarını göreceklerdir.

S.8- Hocam! Bizim köyde dernek kurdular. Öşrü dernek topluyor. Caminin yakıtına elektriğine veriyorlar. Bu doğru mudur? Açıklamanızı bekliyoruz.

C.8- Allah (C.C) zekâtların kime verileceğini Tevbe Suresinin 60. Ayeti Kerimesi’nde belirtmiştir. Ayet: “sadakalar (zekâtlar) Allah’tan bir farz olarak ancak, yoksullara, düşkünlere, zekât toplayan memurlara, müellefe-i gulübe (kalpleri İslam’a ısındırılmak istenenlere) borçlulara, Allah yolunda cihad eden mücahidlere, yolda kalmış yolculara mahsustur. Allah pekiyi bilendir, hikmet sahibidir.” (Tevbe-60)

Zekâtta temizlik vardır. Camilere, yol, köprü, su inşaatlarına zekât öşür verilmez. Verenler zekât borçlusu olurlar. Ayrıca öşrü toplayan dernek başkanı ve yönetim kurulu Allah katında suçludur. Günah işlemektedir. Bundan vazgeçsinler.

Zekât Nerelere Verilmez

Cami inşaatlarına, Kur’an Kursu inşaatına, yol inşaatına, su getirmeye, ölünün kefenine verilmez.

1. Usul’e verilmez: Anneye, babaya, dedeye, nineye yukarı doğru çıktıkça verilmez.
2. Füruğ’a verilmez: Oğlana, kıza, toruna, torunun torununa aşağı doğru indikçe verilmez
3. Gayri Müslime, zenginlere, zenginin buluğa ermemiş çocuğuna verilmez.

S.9- Hocam! Bazı hocalar, traktör, araba, mesken kredileri alabilirsiniz zarurettir diyorlar. Ne dersiniz?

C.9-

Cumhura göre; zaruret halinde haramlar, çok büyük tehlike olduğu zaman zaruret giderecek kadar yemek caiz olur derler. Zaruret halinde açlıkla yüz yüze olan yiyecek bir şey bulamayan ölüm tehlikesi olan bir kimse ölmeyecek kadar yemesi mubah olur. Zaruret halini aştığı zaman haram olur. Öyle ise evde araçta zaruret hali miktarı nedir? Nasıl ölçülecek? Faizin her çeşidi haram kılınmıştır. Faiz yiyen Allah’a Peygamber’e savaş açmış gibidir.

Zaruret Halinin Şartları

1. Tehlikenin bizzat mevcut olması
2. Tehlikenin kaçınılmaz olması
3. Tehlikenin mûla olması
4. Tehlikeyi meşru yoldan giderme imkânının olmaması
5. Tehlikenin tam olduğuna kesin kanaat sahibi olması
6. Zaruret halinde alınan haramın zaruret haline geçmesi şarttır.

Merhum Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır tefsirinde: “Kur’an ayetlerinin bu kadar açık beyanına rağmen faiz için helal yolları aramak cemiyet için Dinimiz için en büyük bir felakettir.”  Demektedir.

İstatistiki verilere göre; 2018 yılının ilk 6 ayında icra dairesinde çiftçilerin 75.000 dosyası icra takibindedir. Traktör alanların 7.531 tanesinin elinden icra kanalı ile traktörü ipotek verdiği evi tarlası satılıyor. 14.287 çiftçinin borcu 6 aylığına ertelendi. Özel bankalar öldün pahasına ellerinden evini tarlasını motor üstüne motor aldığı için motorunu elinden alıyor.

Hala uyanmayacak mısınız?

Selam ve dua ile Allah (C.C)’a Emanet olunuz. 12 Temmuz 2018 Perşembe

Ali Galip DOĞAN/İrşad Vakfı Başkanı

İletişim: GSM.0. 505.772 15 93

[email protected]