Soru 1 - Hocam benim elimde 20.03.2013 tarihli senedim var. Şimdi ihtiyacım var. Bu senedi kırdırıp parasını erken alsam caiz mi, haram olur mu? Açıklar mısınız?
Cevap 1- 10 bin liralık bir senedi üçüncü bir şahsa 8000 liraya kırdırsanız bu aradaki fark faizdir, haramdır. İster banka ister şahıs olsun her iki tarafa da haramdır.
Soru 2- Bizim bir arkadaş hocaya sormuş; Gününden önce enflasyon kadar bir değer üzerinden daha aşağı kırdıracak olur ise caizdir demiş. Ne dersiniz?
Cevap 2- Enflasyon olgusu nedir? Bazı ülkelerde enflasyon sıfıra yakındır. Bazı ülkelerde ise yüksektir. Bunu nasıl baz alarak, enflasyon altında senet kırdırmak caiz denebilir? Bu ilmi değil kanaat olabilir. Caiz değildir, haram olur.
Soru 3- Hocam, bizim köyde domuz var. Bir domuz vurduk ve sattık. Bize sizin bu alış verişiniz haramdır dediler. Ama biz emek verdik, para harcadık. Biz bu parayı yedik. Ne yapmamız lazım? Açıklar mısınız?
Cevap 3- Haram iki kısımdır: a. Haram liaynihi. b. Haram ligayrihi. Domuz eti ve mamulleri haram liayniye girer. Bu açıdan domuz eti haramdır, satışı da haramdır. Domuz eti haram olduğu gibi ondan elde edilen mamuller de haramdır. Siz aldığınız o parayı bir kuruma verin kurtulun.
Soru 4- Hocam, bir araba pazarlık ettik, önden kapora verdim. Ancak araba kazalıymış. Almaktan vaz geçtim. Verdiğim 2000 TL kapora parasını geri vermediler. Hocalara sor, bizim hakkımızdır, arabayı alsaydın dediler. Hocam, galericinin bu parayı vermemesi helal olur mu? Ben hakkımı helal etmiyorum. Bu para ona nasıl helal olur? Açıklar mısınız?
Cevap 4- Hanefi mezhebine göre kaporalı satışın aktı fasittir. Tek taraflı bir tarafı mağdur ederek kaporayı alamaz. Kaporayı geri vermesi gerekir. Şayet siz arabayı almayı tekrar niyet ederseniz ödeyeceğiniz paradan düşer ve ya başka bir araba alıp o parayı düşe bilersiniz. Kul hakkı önemlidir. Emeği olmadan, rıza olmadan para alınamaz.
Soru 5- Hocam, ben köyde çobanlık yapıyorum. Öğleyin koyunlar yatıyordu. Ben de kenarda uyudum. Uyandığımda koyunun birisi ölmüş, kestim ama hiçbir hareket etmedi. Kan da pek çok akmadı. Bu koyun yenir mi? Mal sahibi patron bu koyunun parasını aylığımdan kesecek. Benden bu parayı kesmeğe hakkı var mı? Bu para ona helal olur mu? Açıklar mısınız?
Cevap 5- Hanefi mezhebine göre o koyunun eti yenmez. Ne zaman öldüğü belli değil. Canlılık emaresi görülmemiş. Sizin ihmaliniz söz konusu ise siz o zararı ödeyeceksiniz. Siz uyudum diyorsunuz. Sizin ihmaliniz var. Belki de koyun kesilecek, eti yenecekti, sizin ödemeniz gerekiyor.
Soru 6- Hocam, ben dükkân kiraladım. 3 yıllık sözleşme yaptık. Aradan iki ay geçti, çok masraf ettim. Dükkân sahibi ihtiyacı olmadığı halde dükkânını satacak. Benim yaptığım demirbaşlar da orda kalacak. Bu iş sahibinin bize haber vermeden dükkânını satması caiz mi? Biz mağdur olduk. Bizim mağduriyetimizi kim önleyecek? Ben bu adama hakkımı helal etmiyorum. Açıklar mısınız?
Cevap 6- İhtiyacı olmadığı halde kira kontratındaki sözleşmeden önce dükkânını satması caiz değildir. Kiralayan adam mağdur oluyor. Bu durumu önceden bildirseydi olurdu. Yani ben bu dükkânı satabilirim. Bilgin olsun denseydi dükkân sahibi haklıydı. Ama sizin ifadenize göre söylememiş, bir ihtiyacı da yokmuş. Buna rağmen satması doğru olmaz. Kiracıyı mağdur ediyor.
Soru 7- Ben bir galeriden 20 bin liraya araba aldım. 6 ay vadeli aldım. Aynı galeriye 17 bin peşine sattım. Sen haram işledin, satamazsan dediler. Siz ne dersiniz?
Cevap 7- Halk dilinde buna takla diyorlar. Bu tür alış verişlerin yapıldığı kulağımıza geliyor. Bu tür alış verişler haramdır. Şöyle olabilir: nakit paraya ihtiyacı olan biri bankaya bulaşmamak için bir araba alır, başka bir yere nakite çevirmek için zararına satar. Amma aldığı yere satamaz. Bu tür alış verişlere dikkat etmek lazım. Haram varken neden harama gidiyoruz, da helal kazanca gitmiyoruz. Neden kazançlara haram sokuyoruz?
Soru 8- Hocam, TV’lerde, radyolarda bayanlar dini sohbet ediyorlar. Kur’an-ı tefsir ediyorlar. Kadınların sesi haram değil mi?
Cevap 8- Hanefi ve Şafii mezhebine göre kadının sesinde şehvet varsa, kahkaha ile gülerse caiz değil. Yoksa Hanefi ve Şafii mezhebine göre kadının sesi helaldir, haram değildir. Muhammed Ali Sabuni şöyle der: Kadın sesi fitne olmazsa, şehvete sürüklemezse haram değildir. Bazı sahabeler Ümmülminin analarımız da soru cevaplardı.
Soru 9- Hocam, ben Hanefi’yim. Resmi dairelerde veya bazı misafirlikte bayanların ellerini sıkıyoruz. Amma kötü bir niyetimiz yok. Abdestin bozulur dediler, günahtır, haramdır diye beni ikaz ettiler. Siz ne dersiniz?
Cevap 9- Hanefi ve Şafii mezhebine göre yabancı bir kadının elini sıkmakta haramdır. Caiz değildir. Kalbinde kötülük olup olmaması bir şeyi değiştirmez. Hükmü değiştirmez. Nitekim Akabe'de beyat alırken kadınların elini tutmadı. Kadınlar ya Resülallah elimizi niçin tutmadın dediler. Efendimiz (s.a.v) de şöyle buyurdu: “Kadınların elini tutup tokalaşmam” demiştir. (Nesei ibn Mace) Hazreti Ayşe (ra) şöyle demiştir: “Vallahi Allah Resulünün eli asla bir yabancı kadının eline değmedi, o kadınlarla sözle beyat etti” Sizin niyetiniz, kalbiniz Allah Resulü (s.a.v) niyetinden ve kalbinden daha mı temizdir? Abdeste gelince Şafiiler'de abdest bozulur, Hanefiler'de abdest bozulmaz.
Soru 10- Hocam, benim dokuz yaşında bir oğlum var. Banyoda ben yıkıyorum. Avret yeri de açık. Bana böyle yapma, günah işliyorsun diyorlar. Siz ne dersiniz?
Cevap 10- Siz çocuğunuzu yıkarken edep yerlerini kapatın. Hem de utanma hissi olsun. Öyle yıkayın. Açık olarak yıkaması, çocuğun avret yerlerini ellemesi caiz değildir. Haramdır. Sizler de anne baba olarak çocukların yanında soyunmayın. Avret mahallinizi açmayın.
Selam ve dualar