A. Galip Doğan

A. Galip Doğan

Fıkhî sorular ve cevapları

Fıkhî sorular ve cevapları

S.1) Hocam; Biz nasip oldu Hacca gidiyoruz. Ne yapacağız? Nasıl niyet edeceğiz? Açıklar mısınız?

 

C.1) Allah (C.C) Haccınızı mebrur ve sağ salim Hac İbadetinizi yapmayı nasip etsin. Önce kul hakkı varsa helalleşin. Sıla-i Rahim yapın. İlk iniş Medine’ye olacaksa burada Hac ve Umre ’ye niyet edemezsiniz. Medine’de Rasülallah (S.A.V) Efendimizi ziyaret edin. Ravza’da bulunan Cennet Bahçesinde namaz kılmaya çalışın. Mekke’ye giderken otelde ihram giyersiniz. Abyar-ı Ali’nin mescidinde 2 rekât namaz kılarak Temeddu Haccı yapacaksanız Umre ‘ye niyet edersiniz ve Telbiye getirirsiniz. İhram yasakları orada başlamış olur. Mekke’ye varınca Umre niyeti ile Tavaf yaparsınız. Tavaftan sonra 2 rekât namaz kılmanız vacip olur. Namazı kıldıktan sonra Say Mahalline gider Say’ınızı yaparsınız. Say Safa Tepesinde başlayıp Merve Tepesine gidilir. 4 gidiş 3 defa Merve’ye geliş vardır. Sonra tıraş olarak Umre ’den çıkarsınız. Arafa Günü tekrar İhram giyerek 2 rekât namaz kılar ve Haccı Temeddu ’ya niyet edersiniz. Niyet şöyledir:

Niyet ettim Allah rızası için Temeddu Haccını yapmaya, Allah’ım Haccımı kabul et ve bana kolay kıl” dersiniz Hac ’da meşakkat ve zorluk olduğu için kolay kıl denir.             

S.2) Hocam: Hava alanında ihram giydik ve niyet ettik. Umre yasakları burada başlar mı? Bu yasaklar nelerdir? Nelere dikkat etmemiz gerekir? Açıklar mısınız?

C.2) Evet 2 rekât namaz kıldıktan sonra Umre ‘ye veya Hacca niyet edilir. Artık Umre yasağı başlamış olur. Bu yasaklar şunlardır:

1- Kokulu sabun, esans ve kolonya gibi şeyleri kullanmak, mentollü mendil kullanmak yasaktır.

2- İç çamaşırı, çorap, takke, kapalı ayakkabı giymek yasaktır.

3- Dikişli elbise giymek yasaktır.

4- Sinek veya haşarat öldürmek yasaktır.

5- Eşiyle cinsel temas yasaktır.

6- Hanımıyla küfürlü edep dışı şakalaşmak yasaktır.

7- Yatarken veya diğer zamanda başına bir şey giymek, şapka veya takke giymek yasaktır.

8- Yeşil yaprak koparmak, yeşil dal kırmak yasaktır.

Bu yasaklardan birini işleyen kişi ceza olarak küçükbaş bir hayvan kesmesi vaciptir ve kesim yeri ise Mina’dır.

Ufak hatalar olursa sadaka vermek yeterlidir.

S.3) Hocam; Hac veya Umre ‘ye gittiğimizde misafir mi oluruz? Namazları nasıl kılacağız? Açıklar mısınız?

C.3) Hanefi Mezhebine göre; Mekke ve Medine’de 15 günden az kalınırsa seferi olursunuz. Namazları bu şekilde kılmak Hanefi Mezhebinde Azimettir. Yani 4 rekâtlı Farz Namazları kendi başına kılarsa 2 rekât olarak kılar. Cemaatle kılarsa tam kılar.

Şafii Mezhebine göre; 4 günden fazla kalınırsa seferi olmaz. Şafii Mezhebine göre seferilik bir Azimettir. 2 rekât olarak ta kılabilir, 4 rekât olarak ta kılabilir.

NOT: Arafat’a çıktığımızda cemaatle Öğle ve İkindi Namazları cemaatle kılınır. Yalnız kılarsanız 15 günden az kaldığınız için yine seferi kılarsınız. Farz namazları 2 rekât kılarsınız. 2 rekât kılması vaciptir.

S.4) Hocam; Babamız Hacca yazılmıştı. Ancak ömrü vefa etmedi. Babam Hac borçlusu olur mu? Biz ne yapabiliriz? Açıklama yapar mısınız?

C.4) Babanız Hacca yazılmış, parasını hazırlamış fakat ömrü vefa etmemiştir. Mirasçıları onun yerine birini bedel olarak Hacca göndermelidir. Bedel Hac yapacak olan kişide aranan şarlar;

A) Bedel gidecek olan kimsenin daha önce Hacca gitmiş olması gerekir. Hacca gitmeyen birisinin Bedel Hacca gitmesi caiz olmaz. Tahrimen Mekruhtur.

B) Daha önce Hacca giden bir kimsenin Bedel olarak Hac yapması Hanefi Mezhebine göre; Tahrimen Mekruh ’tur. Harama yakın bir mekruhtur günahtır. (Kaynak: Dürrul Muhtar)

Şafii Mezhebine göre; Bedel gidecek olan bir kimsenin daha önce Hac yapması şarttır. (Kaynak: Muğni Muhtar) 

Siz daha önce Haccını yapan bir kimseyi Hacca göndereceksiniz.

C) Hacca gidecek olan kimsenin güvenilir olması şarttır.

D) Bedel gidecek kimsenin İslam’ı yaşayan, namazını kılan birisi olması gerekir.

S.5) Hocam; Yeni Umre ‘den geldik. İhramlı iken hanım kokulu şampuanla banyo yapmış. Sonradan bana söyledi. Hanımın Umre ’si oldu mu? Ne dersiniz?

C.5) İhramlıyken koku sürmek, kokulu sabun veya şampuanla yıkanmak ihram yasaklarındandır. Eşiniz bu yasağı çiğnemiş. Umreniz tamamdır. Yalnız ceza olarak bir koyun veya keçi kurban edeceksiniz. Bu ceza kurbanı, burada kesilemez. Mekke’de Harem Bölgesinde kesilecektir. Hacca veya Umre ‘ye giden birisine kurbanın parasını vereceksiniz, giden kimse de o kurbanı kestirip fakirlere etini dağıtacaktır.

S.6) Hocam; Sizi Kanal 42’den izliyorum. Ben dul bir bayanım. Haccım çıktı. Nikâhsız Hacca gidemezsiniz diyorlar. Benim ne yapmam gerekir? Açıklar mısınız?

C.6) Biz genelde sorulan soruların açıklamalarını Hanefi ve Şafii Mezheplerine göre yapıyoruz.

Hanefi Mezhebine göre; yanında mahremi olmayan (amcası, dayısı, oğlu) bir bayanın 90 km’yi geçen bir yere gitmesi Tahrimen Mekruhtur. Hac veya Umre ’ye gitmesi de Tahrimen Mekruhtur.

Şafii Mezhebine göre; yanında kocası veya bir mahremi yoksa 3 tane kendisi gibi bir bayan varsa, o grupla girer demişlerdir. Bu durum sadece farz olan Hac için geçerlidir. Din İşleri Yüksek Kurulu Şafii Mezhebini tercih ederek Hacca götürüyor. (Kaynak: Müslim; Hac 423-446. Tirmizi; Rada 421. İbni Mace; 8)

Peygamber Efendimiz (S.A.V) şöyle buyurur: “Allah’a ve ahiret gününe inanan bir kadının yanında kocası veya mahremi olmadan 3 günlük veya daha fazla yola çıkması helal olmaz” (Kaynak: İbni Mace)

S.7) Hocam; Konya dışından arıyorum. Sizi YouTube’den, Kanal 42’den takip ediyorum. Annem Hacca gidecek, ancak nikâhsız olmaz, nikâh kıydırın hiç olmazsa Haccı kabul olsun diyorlar. Açıklar mısınız?

C.7) Size teklif edilen nikâh geçici (Muta) nikâh olsa gerek, Hayber Fethinden sonra Peygamber Efendimiz (S.A.V) muta nikâhını yasaklamıştır.

Hanefi, Şafii, Hanbeli ve Maliki Mezheplerine göre; böyle bir nikâh caiz değildir. Böyle bir nikâh olmaz. Nikâhın icap ve kabul şartları vardır. 2 erkek şahidin bulunması şartı, nikâh kıyılırken akıllarından 1 ay veya bir müddet boşanacağız diye bir niyetlerinin olmaması şarttır. Kadının boşanmış veya erkeğin ölmesi halinde 3 iddet gibi şartları vardır. Nikâha gerek yok.

Şafii Mezhebine göre; güvenilir bir şirket varsa giden bir grup bayan varsa (3 kişi veya üzeri) Şafii Mezhebini taklit ederek gidebilir.   

S.8) Hocam; Ben bir yıl kendi adıma bir yıl eşimin adına kurban kesiyorum. Arkadaşlarım senin kurbanın olmuyor diyorlar. Açıklama yapar mısınız?

C.8) Hanefi Mezhebine göre; kurban kesmek kimlere vacip olur:

1- Müslüman olanlara

2- Hür olanlara

3- Mukim olanlara

4- Dini açıdan zengin olanlara kurban vacip olur.

Dini zenginlik; arabası, buzdolabı, çamaşır makinesi varsa, elinde parası da varsa ve bunların toplamı da 81 gram altın ediyorsa kurban kesmek vaciptir. Size kurban vacipse siz kesersiniz. Hanımınızın altını, parası yoksa ona kurban vacip olmaz. Vacip olmadığı halde ona kurban keserseniz nafile olur.

Ancak siz kurban borçlusu olursunuz. Kısaca kime kurban vacipse onun adına kurban kesersiniz.

Siz onun adına keserseniz kurban borçlusu olursunuz.

S.9) Hocam; Ulusal bir kanalda kurban kesme ile ilgili Kur’an-ı Kerim’de açık bir emir yoktur. Öyle ise vacip değildir, Nafile bir ibadettir diyorlar. Bu doğru mudur? Açıklar mısınız?

C.9) Soruların cevaplarını Hanefi ve Şafii Mezheplerine göre veriyorum.

İmamı Azam’a göre; Kevser Suresinde “Fe Salli li Rabbike venhar” Ayet-i Kerimesine “Namazı kıl ve Rabbin için kurban kes” anlamını veriyor. Bu açıdan kurban kesmek vaciptir der. Kurban sünnet ve icma ile sabittir. Bu inkâr edilemez ve yok denilemez. Ehli Sünnet mensupları bunu söyleyemez. Peygamber Efendimiz (S.A.V) şöyle buyurur: “Kim vakti müsait olduğu halde kurban kesmezse asla mescidimize yaklaşmasın

Şafii Mezhebine göre; Kevser Suresinde “Fe Salli li Rabbike venharVenhar kelimesi namazla ilgili olduğu için “Elleri namazda göğüs üstüne bağlamaktır” bu açıdan sünnettir derler. Hiçbir mezhep nafile ibadettir demez.

İmamı Azam; venhar kelimesi için deveyi boğazlamak demektir der. İşte bu içtihatla vaciptir der.

Peygamber Efendimiz (S.A.V) bir Hadis-i Şeriflerinde şöyle buyurur: “Men vecede saaten felem yudahles fela yagrabenne musallana” “Kimin kurban kesmeye gücü yeter de kurban kesmezse bizim mescidimize yaklaşmasın” İşte bu Hadis-i Şerif mucibince kurban kesmemizi Allah (C.C) emretmektedir.   

S.10) Hocam; Biz yeni düğün yaptık. Geline 150 gram altın taktık. Gelin kurban kesecek mi? Açıklar mısınız?

C.10) Evet 81 gram altın veya 81 gram altın karşılığı kadar parası, malî gücü olana kurban kesmek vaciptir. Sizin gelininize de kurban kesmesi vacip olur. Ya altınından yeteri kadar bozdurur veya kurban parası bularak kurban kesmesi üzerine vacip olur.

S.11) Hocam; Benim oğlum Ramazan Ayı’nda covid-19’dan vefat etti. Ben onun adına kurban kesmek istiyorum. Cami İmamımız ölüye kurban kesilmez dedi. Ne dersiniz?

C.11) Ölü adına kurban kesilmezden kasıt, mesela Mevlana Hazretlerinin mezarı başında veya bir mübareğin mezarında kurban kesilmez. Allah’tan başkasına kurban kesilmez. Fakat ölen bir kimseye sevabını bağışlamak üzere kurban kesilebilir.

İmamı Azam’ın Mezhebine göre; ölen bir kimsenin ruhu için kurban kesilir. Bu kurbanın etinden siz ve aileniz de yiyebilir.

Şafii Mezhebine göre; vasiyet etmişse o kimsenin adına kurban kesilebilir. Bu kurbanın etini kesen ve zenginler yiyemezler. Tamamını dağıtmak lazımdır. (Kaynak: Muhammed Konyevi) 

S.12) Hocam; Konya dışından arıyoruz. Bir yakınımız kayboldu. Bir ay sonra cesedi parçalanmış el ve ayakları kalmış olarak bulundu. Bu şekilde yıkanır mı? Namazı kılınır mı? Açıklar mısınız?

C.12) Hanefi Mezhebine göre; el, kol, bacak gibi organları kalmışsa yıkanmaz, Cenaze Namazı da kılınmaz. Bunlar bir beze sarılarak gömülürler.

Şafii Mezhebine göre; el, ayak, kol gibi organları varsa yıkanır ve üzerine Cenaze Namazı kılınır. Kabre gömülür. İnsan muhteremdir. Bu veçhile insanın organları da muhteremdir. Bunun için cenazesi yıkanır, Cenaze Namazı kılınır ve kabre defnolunur. (Kaynak: Mebsud)  

S.13) Hocam; Konya dışından arıyoruz. Sizi YouTube’den, Facebook’tan takip ediyoruz. Biz yazın yaylada oturuyoruz. Annem vefat etti. Şehire uzak olduğundan babam yıkadı. Sonra bu durum tartışıldı. Yıkanamaz, eşi yıkayamaz dediler. Açıklama yapar mısınız?

C.13) Hanefi Mezhebine göre; Karısı öldüğü zaman nikâhı düşer. Artık ona mahrem olur. Bu açıdan erkek karısını yıkayamaz. Karısı ise iddet müddeti dolmadığı için kocasının vücuduna bakabilir.

Yıkayacak bir erkek yoksa kocasını yıkayabilir.

Şafii Mezhebine göre; Kocası ölen bir kadın nikâhı varsa 3 talak ile kocası boşamamışsa kadın kocasını yıkayabilir. Aynı şekilde karısını yıkayabilecek ehil bir kadın yoksa kocası da karısını yıkayabilir. En iyisi teyemmüm yaptırır.

Esas olan erkeğin erkeği yıkaması, kadının da kadını yıkaması daha faziletlidir.

Hz. Ali (R.A)’ın Hz. Fatıma (R. Anha) validemizi yıkaması ayrı bir konudur.

Fi emanillah maas Selame

13.06.2022

Ali Galip DOĞAN/ İRŞAD Dayanışma Vakfı Başkanı

[email protected]

İrtibat Tel: 0.332.352 42 13

GSM: 0.505.772 15 93 – 94

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
1 Yorum
A. Galip Doğan Arşivi