Soru 1.         Hocam, kefaret orucu tutuyorum. Van’a gideceğiz. Seferi olacak. Yolda meşakkat var. Orucuma niyet etmeden, tutmasam olur mu? Ne yapmam lazım?

Cevap 1. Hanefi mezhebine göre erkekler hiçbir şekilde kefaret orucunu kesemezler. Siz yolcu da olsanız hiç ara vermeden 61 gün oruç tutacaksınız. Yani 60 gün ceza, 1 gün de kaza. Kadınların adet hallerinde kefaretleri keserler. O haldeyken oruç tutmak mekruhtur, yasaktır. Temizlendikten sonra yediği günleri de ilave ederek 60 günü tamamlar. Kazasını da tutar. Şafiye göre kefaret sadece cinsel temas olunca olur. Bunun dışında kefaret yoktur. Güne gün tutar. Seferde de orucu bozarsa güne gün kaza eder.

Soru 2.         Hocam, biz aşure günü oruç tutuyorduk. Eve misafir geldi. Orucu bozduk. Ne yapacağız? Kefaret mi gerekir?

Cevap 2. Siz nafile orucu niyet etmişsiniz. Sizin o orucu kaza etmeniz vaciptir. Müsait zamanda bir gün kaza orucu tutarsınız. Şafiye göre tutmaya bilirsiniz. Ama Hanefi mezhebine göre tutmanız gerekir, çünkü üzerinize vacip olmuştur.

Soru 3.         Hocam, bizim üç arkadaş ortak iş yerimiz var. Ortağımızın birisi bizim haberimiz olmadan birine emanet para vermiş. Şimdi de alamıyor. Bu parayı zarar ettim diye bizi de zararına ortak ediyor. Biz de razı olmuyoruz. Komşular siz haksızsınız diyorlar. Zararı siz de kabulleneceksiniz diyorlar. Siz ne dersiniz?

Cevap 3. Ortakların haberi, izni olmadan diğer bir ortak emanet veremez. Zekât ta veremez. Sizden izinsiz emanet verdi de alamıyorsa siz bu zarara ortak olamazsınız. Sattığı mal karşılığı senedi tahsil edemiyorsa ticari olduğu için siz de bu zarara ortaksınız. Ama bu durumda ortağınız haksızdır.

Soru 4.         Hocam, ben sarrafım. Bir arkadaş yüklü bir para getirdi. Ben zararına karışmam, bana ayda şu kadar para vereceksin diyor. Benim de ihtiyacım var. Ben bu parayı alıp çalıştırsam ne olur? Açıklarmısınız?

Cevap 4. Sizin arkadaşınız o yüklü parayı verirken arkadaş, al bu parayı çalıştır, kar ve zarar ortak olsun derse o zaman da o parayı çalıştırırsınız, helaldir. Ama, adam ben zarara karışmam, belli bir kar isterim derse bu faize girer, haramdır. O adam İslam’a göre tefecidir. Sakın böyle bir şey yapmayın.

Soru 5.         Hocam, benim birine beş bin TL borcum vardı. Geciktirdim. 5 ay sonra ödedim. Arkadaş benden gecikme faizi aldı. Yüz TL fazla para ödedim. Bu arkadaşın yaptığı doğru mu? Vade farkı alabilir mi?

Cevap 5. Hanefi ve Şafii mezheplerine göre borcunu belli tarihte ödemeyen, sonra öderken vade farkı adı altında bir farklılık olması faizdir. Haramdır. Ama, günü dolunca beş bin TL o gün için kaç ton buğday ederse, 18 ayardan kaç gram altın ederse bunun ortak noktasını bulur yeniden bir akit yaparak bir fazlalık ekleye bilir. Yeniden akit yapmadıkça fazlasını almak caiz değildir.

Soru 6.         Hocam, biri bizden buzdolabı aldı. Fiyatı belirlemedik. Altı ay sonra fiyatı görüşürüz dedi. Bu alış verişiniz doğru değil dediler. Siz ne dersiniz?

Cevap 6. Siz malı satarken önceden konuşun, veresiye ve ya peşin anlaşabilirsiniz. Ama fiyatının belli olması lazım. Fiyat belirtmeden alış veriş caiz değildir.

Soru 7.         Hocam, düğün yapacağız. Veresiye altın almak istiyoruz. Almayın haramdır dediler. Siz ne dersiniz?

Cevap 7. Bu hususta Din İşleri Yüksek Kurulu’nun da fetvası var. Kesinlikle veresiye altın alınması caiz değildir. Ama bazı sarraflar alıp satıyorlarsa bu onların günahıdır. Kim olursa olsun veresiye altın almak haramdır.

Soru 8.         Hocam, parasız kaldım, kan verdim parasını aldım. Kan parayla satılmaz dediler. Açıklarmısınız?

Cevap 8. İslam dinine göre insan organları muhteremdir. Alınıp satılmaz. Kanı da satmak haramdır. Hem Hanefi hem de Şafiye göre kan alınıp satılmaz.

Soru 9.         Hocam, kazancı haram olan bir kimsenin yemeği yenir mi? İkramı kabul edilir mi?

Cevap 9. Hanefi ve Şafii mezhebine göre o adamın malına bakılır. Helal kazancı haramdan fazlaysa ikramı kabul edilir. Burada ruhsat vardır. Ama adamın kazancının yüzde doksanı haramsa o takdirde onun yemeği yenmez, ikramı kabul edilemez.

Soru 10. Hocam, hanımım hasta, gözüne bir şeyler görünüyor. Psikiyatriye gittim, uyutucu hap veriyorlar. Senin hanımında cin var diyorlar. Ne dersiniz?

Cevap 10. İlk müracaat doktor olacak. Doktor tavsiyesine uyun. Cin varsa o zaman güvenilir bir hocaya gidip okutturun. Korunmak için 3 Fatiha-Cin Suresi yedinci ayete kadar yedi defa okunur, üç İhlas, Felak, Nas surelerini bir suya okuyun ve için.

Selam ve dualar.

İrşad dayanışma Vakfı Başkanı

Ali Galip Doğan