Dershaneler Japonya’da Eğitim Sisteminin Ayrılmaz Bir Parçası

Teknoloji dünyasının en önemli markalarından biri olan Japonya’da dershanelere büyük önem veriliyor. Aksiyon dergisinin haberine göre Japon eğitimciler, “Dershane kapatmak, okul kapatmakla aynı” diyor.

Dünyanın üçüncü büyük ekonomisi Japonya’da dershaneler çok yaygın. Japon İktisat, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı’nın Kasım 2010 verilerine göre, ülkede yaklaşık 50 bin dershane var ve bu kurumlarda 322 bin öğretmen hizmet veriyor. İstatistiklere göre, her 2 bin 500 kişiye bir dershane düşüyor.

Japonya’da yapılan araştırmalar, dershanelerin bozuk eğitim sisteminin bir sonucu olmadığını ortaya koyuyor. Japonlar, dershanelerin eğitim sisteminin bir parçası ve tamamlayıcısı olduğunu düşünüyor. Ayrıca her geçen gün dershanelerin bir ihtiyaç olduğu görüşü yaygınlık kazanıyor.

Japonya Millî Eğitim Politikaları Araştırma Enstitüsü’nün Mart 2013’te yayımladığı bir raporda, ülkede 1994-2012 yılları arasında eğitim sisteminin değişimi ve dershanelerin Japon eğitim sistemine katkısı değerlendirildi. Devlet okulu ve özel okul yöneticilerinin fikirlerinin alındığı çalışmaya göre, 1992 yılında özel okul yöneticilerinin yüzde 47’si “Devlet kurumlarıyla birlikte dershaneler de olabilir.” dedi. 2012 yılında bu oran yüzde 73’e yükseldi. 1992’de özel kurumlardaki ‘dershaneler önemli bir vazife görüyor’ düşüncesi yüzde 57 iken, 2012 yılında bu oran yüzde 78’e çıktı. Devlet okullarındaki yöneticiler arasında ise 1992’de dershanelerin önemine inananların oranı yüzde 35 iken, 2012 yılında yüzde 60’ı geçti.

Benesse Eğitim Kurumları Ar-Ge Merkezi’nin 2007 yılında ilköğretim ve ortaöğretim öğrencileri arasında yaptığı araştırma verilerine göre “Dershane mi yoksa okul mu öğrenmeyi daha çok sevdiriyor?” sorusuna ilköğretim öğrencilerinin yüzde 65’i ‘dershane’ derken, yüzde 17’si ‘okul’u işaretledi. Aynı soruya ortaöğretim öğrencilerinin yüzde 48’i ‘dershane’, yüzde 19’u ‘okul’ cevabını verdi. “Dershane mi yoksa okul mu size daha çok uygulama yeteneği kazandırıyor?” sorusuna ise ilköğretim öğrencilerinin yüzde 81’i ‘dershane’ cevabını verirken, yalnızca yüzde 5’i ‘okul’a işaret etti. Bu soruya ortaöğretim öğrencilerinin yüzde 87’si ‘dershane’, yüzde 6’sı ‘okul’ karşılığını verdi.

Doshisha Üniversitesi Küresel Araştırma Enstitüsü Dekanı ve Türkolog Prof. Dr. Naito Masanori, Japonya’da 450 civarında üniversite olduğunu; ancak eğitim kalitelerinin çok farklılık gösterdiğini söylüyor. İsteyen herkesin üniversiteye gidebildiğini vurgulayan Masanori, “Bunun en büyük sebebi Japonya’da son 20 yılda genç nüfusun hızla azalmasıdır.” diyor. Dershanelerin okullardaki derslerle aynı konuları işlediğine dikkat çeken Masanori, öğrencilerin daha kaliteli üniversiteye girmek için dershaneye gittiğini kaydediyor. Çok kaliteli üniversitelerin de zaten kendi özel sınavlarını yaptıklarını hatırlatıyor. Eğitimin devletin tekelinde olamayacağını belirten Masanori şu değerlendirmeyi yapıyor: “Sokakta, ailede, sosyal çevrede okulun dışında dershanede de eğitim vardır. Dershanelerde ve diğer yerlerde çocukların aldığı bu eğitimleri nasıl zenginleştirebiliriz diye düşünüp dershaneler serbest bırakılmalı.” Prof. Masanori’ye göre, dershanelerin kapatılması Japonya’da özel okulların kapatılması gibi algılanır. Aslında Japonya’da İmparator Meiji (1868-1912) döneminde özel okulların kapatılması ile ilgili bir tartışma çıkmış. O zaman özellikle Hristiyan okullar buna çok tepki göstermiş. Masanori, bunu şöyle anlatıyor: “Benim çalıştığım Doshisha da bir Hristiyan üniversitesi idi. Kurucusu Nesima Jo o zamanki yöneticilere, “Eğitim uzun mesafeli bir koşudur. En az 100 yıllık bir süreçtir.' demişti. Yani eğitim kısa zamanda sonuç alınan bir konu değildir. Bu yüzden gerek dershaneleri, gerek özel okulları birer eğitim birimi olarak görmek lazım.” CİHAN