Birinci Dünya Savaşı’nın en çetin cephesi: Çanakkale

Birinci Dünya Savaşı’nın tarihe geçen en çetin çarpışmalarından biri Çanakkale’de yaşanmıştı. 18 Mart 1915  sabahı boğaza giren ve tabyaları topa tutan İngiliz ve Fransız filoları, Çanakkale Boğazı’nın iki yakasındaki Türk mevzilerinden açılan yoğun ateş ve Nusret Mayın Gemisi’nin Karanlık Liman’a döşediği mayınların tesiriyle mevcutlarının üçte birini kaybedip çekilmek zorunda kalmışlardı. Çanakkale müstahkem mevkii komutanı Cevat Paşa’nın anılarında da o döneme ışık tutan ayrıntılara ulaşıldı. Almanların Çanakkale Boğazı’na döşediği 377 mayın, işgal kuvvetlerinin mayın tarama gemileri tarafından temizlenmiş ve artık işgal gemilerinin rahatça Boğaz’dan geçebileceği rapor edilmişti.

18 Mart 1915 sabahı boğazın mayınlardan temizlendiğinden emin olarak, harekata geçen İngiliz ve Fransız gemilerinin en mühimleri olan Bouvet, Irresistible ve Ocean, birbiri ardına mürettebatı ile birlikte Boğaz’ın derin sularına gömüldü. Dönemin en gelişmiş 3 zırhlısının batması savaşın seyrini değiştirdi. Bu değişiklik Türkiye’nin olduğu gibi ümmetin ve dünyanın da kaderini değiştirdi.

İngiltere Başbakanı Winston Churchill daha sonraları Nusret için şöyle demişti: "1915 yılında bütün Avrupa’da milyonlarca insanın hayatına mal olan büyük savaşlar, olaylar yaşandı. Fakat bunlardan hiçbiri Nusret kadar savaşın gidişatına ve bir milletin geleceğine tesir edecek kadar önemli olmadı."

Çanakkale’yi geçilmez kılan mücadelenin tarihi ayrıntıları;

18 Mart 1915'te "Çanakkale Geçilmez" sözünü dost ve düşmana kabul ettiren Deniz Zaferi'ne ilişkin tarihi belgeler, bugün Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığında özenle saklanıyor. Belgeler arasında, harekat öncesinde Osmanlı ve müttefik kuvvetlerin faaliyetleri, Ağustos 1914-18 Mart 1915 döneminde Çanakkale boğazında verilen mücadeleye dair önemli ayrıntılar yer alıyor.  

Düşman savaş gemilerinin Çanakkale Boğazı'na saldırması durumunda Boğaz'ın kapatılacağından, İngiliz gemilerinin taciz atışlarına birçok bilginin gün gün anlatıldığı belgeler arasında, 18 Mart 1915 günü öğleden önce Boğaz'a giren düşman donanmasının açtığı şiddetli ateşe tabyaların karşılık verdiği, saat 14.00'te ise Fransız Bouvet zırhlısının Boğaz dahilinde batırıldığına dair Osmanlı Genelkurmay Başkanlığı İstihbarat Şubesi'nin günlük resmi tebliği de yer alıyor.  

Arşiv kayıtlarında saklanan, "18 Mart günü öğleden önce saat 11.00 sıralarında düşmanın 13 büyük savaş gemisiyle birçok torpidodan oluşan filosunun Dardanos, Hamidiye ile Rumeli yakasındaki Mecidiye istihkamlarına şiddetle ateş açtığı, 8 saat süren muharebede şehre düşen mermilerden 150 evin yandığı, düşmanın 3 zırhlı savaş gemisi ile bir torpidosunun battığı" bilgilerini yer almaktadır.

Hülasa Çanakkale savaşı, harikulade olayların yaşandığı, yaraların sarılması uzun zaman aldığı, asla unutmayacağımız ve unutturmayacağımız onbeşlileri daha nice efsane komutan ve kahramanlarımızı saygı ile minnet ile yad ediyoruz. Mekanları cennet olsun. Allah hepsinden tek tek razı olsun inşaallah.

Cumanız mübarek olsun.Allah’a emanet olunuz.