Vob-viop Birleşmesi, İstanbul Finans Merkezi Projesine Önemli Katkı Sağlayacak

Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP) ile Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası A.Ş. (VOB) birleşmesi, 5 Ağustos 2013 tarihinden itibaren gerçekleşiyor. Bu birleşmenin ardından Türkiye’deki bütün vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri, VİOP bünyesinde tek platformda işlem görmeye başlayacak. Birleşmeden sonra VİOP’a aktarılacak VOB sözleşmeleri de bu sisteme dahil edilerek kullanılmaya devam edilecek. Geçiş işlemleri çerçevesinde VOB’daki sözleşmelerin birçoğu VİOP sisteminde işleme açılırken işlem hacmi ve açık pozisyon sayısı çok düşük ya da hiç olmayan bazı sözleşmeler işleme açılmayacak. VOB’daki ve VİOP’taki uygulamaya paralel olarak birleşmeden sonra da işlemlerin takasını, İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) yapmaya devam edecek. Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Dr. M.İbrahim Turhan, pay senetleri ve borçlanma piyasası araçları gibi spot piyasa ürünlerinin, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin, başta altın ve gümüş olmak üzere kıymetli madenlerin İstanbul’da faaliyet gösteren, bölgesel ve uluslararası tanınırlığı üst seviyede olan tek bir çatı altında işlem görmesinin, İstanbul Finans Merkezi projesine önemli katkılar sağlayacağını söyledi.

Genel Müdür Turhan, düzenlediği basın toplantısında İzmir’de faaliyet gösteren VOB ile VİOP'un birleşme süreci hakkında bilgi verdi. Yeni Sermaye Piyasası Kanunu ile İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ve İstanbul Altın Borsası (İAB)'nın Borsa İstanbul çatısı altında biraraya geldiğini kaydeden Turhan, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) İzmir Ticaret Borsası, önde gelen aracı kurum ve bankaların ortaklığında kurulan VOB’un misyonunun tamamlandığını söyledi. Turhan, “Geçtiğimiz yıl sonunda yürürlüğe girmiş olan 6362 Sayılı Sermaye Piyasaları Kanunu'nca öngörülmüş VOB ile Borsa İstanbul birleşmesinde önemli bir merhaleyi daha geride bırakıyoruz. Bilindiği gibi kanunda, Borsa İstanbul’un esas sözleşmesinin onaylanmasını müteakip bir ay içerisinde VOB ortaklarının, hisselerini öngörülen değişim oranı üzerinden Borsa İstanbul’a devretmesi öngörülmüştü. Geçtiğimiz dönemde pay devir süreci ve birleşmeye ilişkin diğer idari hususlar tamamlandı. Bugün ise birleşmenin piyasalara bakan yönüyle ilgili bir adım atıyor ve VOB’da işlem görmekte olan başta BİST 30 endeksimize dayalı vadeli işlem sözleşmesi olmak üzere tüm sözleşmeleri, Borsa İstanbul bünyesinde faaliyet gösteren VİOP'a taşıyoruz.” diye konuştu.

Birleşmeyle ilgili çalışmaların 3 Temmuz’dan bu yana devam ettiğini belirten Turhan, “Bu süre zarfında aracı kurumlar için uygun test ortamı hazırlandı. Bu kurumlar testlerini yaptı. Şimdiye kadar da üç defa seans simülasyonu gerçekleştirildi. Şu ana kadar da bu çerçevede herhangi bir problem gözükmüyor.” dedi. Bu birleşmenin piyasaların entegrasyonunu sağlayacağını vurgulayan Turhan, aynı zamanda sermaye piyasalarının çok önemli bir etkinlik avantajına, verimliliğin daha da artacağı, risk yönetimin daha etkin yapılabileceği bir yapıya kavuşacağını kaydetti. 2008 yılından itibaren uluslararası kuruluşların bu konuya çok daha önem vermeye başladığına dikkat çeken Turhan, şöyle konuştu: “Bütün finansal sözleşmelerin borsalarda veya örgütlenmiş pazar yerlerinde alınıp satılması, bunun mümkün olmadığı durumlarda bile işlemlerin merkezi takas grupları tarafından güvence çerçevesinde yapılması son derece önem kazandı. Bu çerçevede de spot piyasalarla vadeli piyasaların senkronize bir şekilde çalışması, denetimin etkinliği açısından büyük önem taşıyor. BİST olarak biz de bu senkronizasyonu tam anlamıyla sağlamış olduk.”

VİOP çerçevesinde yapılan yenilikler hakkında da bilgi veren İbrahim Turhan, “VOB’da işlem gören sözleşmeler için risk yönetimi mantığı, teminatlandırma çerçevesinde farklı çalışıyordu. Bundan sonra sözleşmeler VİOP’taki sistemle devam edecek, yani teminatlandırma sözleşme değil, portföy bazında olacak. Bu da çok önemli bir yenilik. Yatırımcılar açısından iktisadi kaynakların daha verimli kullanılmasına imkan sağlayacak.” dedi. Turhan, teminatın da işlem sırasında değil, işlem bittikten sonra gerçekleştirileceğini aktardı.

İSTANBUL FİNANS MERKEZİ PROJESİNE ÖNEMLİ KATKILAR SAĞLAYACAK

VOB’dan transfer edilecek vadeli işlem sözleşmelerinin kodlarının VİOP’ta işlem gören sözleşme kodlarıyla uyumlu hale getirildiğini ve üyelere gerekli duyuruların yapıldığını kaydeden İbrahim Turhan, şunları söyledi: “Borsa İstanbul, İstanbul’un öncelikle bölgesel, uzun vadede ise küresel ölçekte finans merkezi hüviyetini kazanması sürecinde özel bir konuma sahiptir. Yapılan bu dönüşümlerle birlikte pay senetleri ve borçlanma piyasası araçları gibi spot piyasa ürünlerinin, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin ve başta altın ve gümüş olmak üzere kıymetli madenlerin İstanbul’da faaliyet gösteren, bölgesel ve uluslararası tanınırlığı üst seviyede olan tek bir çatı altında işlem görmesi, İstanbul Finans Merkezi projesine önemli katkılar sağlayacak.”

‘ENERJİ BORSASI, ORTADOĞU VE KAFKASLAR'IN PİYASASINI BELİRLEYECEK’

İbrahim Turhan, Enerji Borsası (EPİAŞ)’nda gelinen son noktayı da değerlendirdi. EPİAŞ ile ilgili çalışmaların ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından sürdürüldüğünü dile getiren Turhan, borsanın kuruluşuyla ilgili sözleşme taslağının hazırlanarak görüşe açıldığı bilgisini verdi. EPİAŞ’ın yıl sonundan önce kurulmasını beklediklerini aktaran Turhan, “Burada iki piyasa olacak. Birisi spot piyasası; burada gün öncesi, gün içi ve dengeleme piyasası işlemleri gerçekleştirilecek. Burada piyasanın işletimi, büyük ölçüde TEİAŞ ile birlikte yapılacak. İkinci piyasada BİST tarafından işletilecek olan vadeli işlem ve opsiyon piyasası, yani türev ürünleri alınıp satılacak. Borsa İstanbul, VİOP altında oluşturulacak. Enerji Borsası, bölgesel olarak çok büyük bir adım. Üretimin önemli girdilerinden birisi olan elektrik fiyatlarındaki dalgalanmalar önlenecek. Elverişli bir yatırım ortamının oluşturulması açısından da önemli bir adım olacak. Ayrıca EPİAŞ ile Kafkaslar, Hazar ve Ortadoğu’daki enerjinin İstanbul’da belirlenebileceği bir yapı öngörüyoruz. Bu da İstanbul Finans Merkezi projesine önemli katkı sağlayacak.” şeklinde konuştu. CİHAN