Nereye gidiyoruz yazı serisi

Bir sistemin ekonomisi, ahlaki değerleri, sanayisi, hukuk düzeni, ilim çalışmaları, maarif sistemi, para kaynakları vs. bütüne ait bir parça, size o bütün hakkında haber verir.

Bütününe ait her şey iyi gidiyor denir de bunun bir parçası bozuksa sistem bozuk demektir. Çünkü parça, bütünün habercisidir. “Kedinin yavrusunu boğduğu gibi sistem, kendi insanlarını boğuyor” denir.

Aslında kaç sefer söyledik, kaç sefer yazdık… Aman, televizyonların ve gazetelerin aldatıcı yayınlarına kanmayın. Ziya Paşa’nın “Ayinesi iştir kişinin, lafa bakılmaz,/ Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde…” sözünü hatırınızdan çıkarmayın, diye…

Bu genel prensipleri bir kere daha gözden geçirdikten sonra, bu yazımda ülkemizin asayiş durumuna resmi verilere dayanarak bir göz atmak istiyorum. Bakın bakalım, ülke iyiye mi gidiyor, kötüye mi?

Emniyet Genel Müdürlüğünün istatistik çalışma sonuçlarına göre, polis sorumluluk alanında günde ortalama 5 cinayet, 2,5 tecavüz ve 766 hırsızlık olayı meydana gelmiştir. 360 gün kabul edilen 2007 yılında 1,992 cinayet işlenirken, 240 gün kabul edilen 2008’in ilk 8 ayında 1,249 cinayet işlendi. Polis kayıtlarına göre 2007 yılının tümünde 94,878 kişi kasten yaralanırken, aynı olayın 2008 rakamları ise 83,281 olarak gerçekleşti.

İLLERE GÖRE DURUM

İç İşleri Bakanlığı suçları, trafik, asayiş, kaçakçılık ve toplum suçları olarak tasnif etmektedir. Buna göre Türkiye’de 2003 yılında meydana gelen (trafik suçları hariç) toplam 342.664 suç olayının 322.189’u asayiş suçu (% 94), 15.007’si kaçakçılık (% 4,4), 3.676’sı toplum suçları (% 1) ve 2.176’sı terör (% 0,6) suçlarıdır.

Ülkemizde % 25’e ulaşan işsizlik (resmi rakamlar gerçeği yansıtmıyor), gerek birey ve gerekse toplum açısından ekonomik ve sosyal birçok sorunları beraberinde getirmektedir.

Türkiye’de asayiş suçlarının coğrafî dağılımına bakıldığında, sayıca en çok asayiş suçu İstanbul (82,529), Ankara (30,887), İzmir (22,482), Bursa (16,787) ve Antalya (14,677) gibi büyük şehirlerde meydana gelmektedir.

Türkiye’de nüfusuna göre suç oranının en yüksek olduğu on şehir; sırasıyla; Antalya (1.372), Bartın (1.255), Niğde (1.228), Burdur (1.196), Mersin (1.077), Muğla (965), Kastamonu (963), Gaziantep (950), Bursa (928) ve Ardahan’dır.

Şahsa Karşı Suçlar; Öldürme; müessir fiil (yaralama ve darp); genel adap ve aile nizâmı ile şahıs hürriyeti aleyhine suçlar (insan kaçırma, rehin alma, tehdit, aile fertlerine kötü muamele, hakaret, müstehcen hareketler, ırza geçme, taciz, fuhuş ve kumar gibi); devlet idaresi aleyhine işlenen suçlar (devlet memurlarına darp, saldırı, rüşvet, zimmet gibi) ve diğer suçlar (insan ticareti, ateşli silah taşıma ve intihar gibi) olarak ayrılmaktadır.

Türkiye genelinde şahsa karşı suçlar içerisinde en çok (% 42,2) yaralama olayları meydana gelmektedir. İntihara teşebbüs, ateşli silahlar kanununa muhalefet, devlet güçlerine karşı gelmek ve saldırı, aile fertlerine kötü muamele, tehdit ve insan kaçırma en çok işlenen suçlar arasındadır. Öldürme, yaralama, tehdit ve aile fertlerine kötü muamele gibi şiddet içeren suçlar % 51,2 gibi yüksek bir orandadır.

2001-2003 döneminde şahsa karşı suçlar, Türkiye genelinde % 4 oranında artış göstermiştir. Şahsa karşı suçlarda 100.000 kişiye düşen suç sayısı, şehirlere göre 88 (Erzincan) ile 828 (Bartın) arasında değişmektedir. Türkiye ortalaması 301’dir. Türkiye ortalaması üzerindeki yerlerin çoğunluğu Orta ve Batı Karadeniz, Güney Marmara, Ege ve İç Anadolu bölgelerinde yer almaktadır.

Mala Karşı Suçlar; Türkiye’de asayiş suçlarının çoğunluğunu (% 55) mala karşı suçlar oluşturmaktadır. Mala karşı suçlar içinde hırsızlık suçları % 81,1 gibi yüksek bir orandadır. Daha sonra dolandırıcılık ve mala zarar vermek ve benzeri suçlar (% 10,7), gasp/yağma (% 2,3), yangın (% 1,9) suçları gelmektedir. Hırsızlık, en çok evden, iş yerinden, oto hırsızlığı ve otodan hırsızlık şeklinde gerçekleşmektedir.

Türkiye’de mala karşı suçlar daha çok Türkiye’nin güney ve batı kıyılarında yoğunluk göstermektedir. Türkiye’nin güneyinde Mersin’den başlayarak batıya doğru Antalya, Muğla, Aydın, İzmir; Marmara Bölgesinde Bursa ve İstanbul; Batı Karadeniz’de Düzce, Zonguldak ve Bartın; İç Anadolu’da Ankara ve Niğde; Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Gaziantep, mala karşı suçların yüksek olduğu yerlerdir (bk. Harita 5). Buna karşılık, Yozgat, Aksaray, Karaman, Isparta ile Bilecik, Doğu Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu şehirlerinin büyük bir kısmında düşüktür.

İstatistikî bilgiler biraz eski de olsa ülkemizin durumu hakkında bize bilgi vermektedir. Yeni durumlar için siz mevcut rakamlara % 10-15 daha ilave edebilirsiniz.