Nefes; yaşamın temeli. Yaşamın başlangıcı ve sonu… Peki biz bunun öneminin ne kadar farkındayız ya da siz hiç farkındalıkla nefes aldınız mı? O oksijeni burun deliklerinizden nefes borunuza, akciğerlerinize ve tüm hücrelerinize şifa olacağını hissederek içinize çektiniz mi? Bu kadar üzerine düşünülecek ne var ki diyebilirsiniz ancak doğru nefes alıp vermek beden, zihin ve ruh sağlığı için oldukça önemlidir. Dünyanın birçok yerinde bu etkileri ele alan öğretilerin olduğunu görebiliriz. Uzak Doğu felsefesi, tasavvuf ilmi ve savunma sporlarında görüldüğü gibi doğru nefes almanın Sanskritçe’ de Latince’de ve Arapça’da da ne kadar çok yer edindiğine rastlayabiliyoruz. Doğru nefesin yararlarını öncelikle şu şekilde sıralayabiliriz:

-Yeterli ve doğru nefes kaygıyı azaltır.

-Odaklanmamızı sağlar.

-Alt solunum ve üst solunum yolu hastalıkları için koruyucu bir etkendir.

-İlerleyici beyin hasarına bağlı oluşan hastalıklar ve depresyon gibi durumların tedavisinde koruyucu – önleyici bir konumdadır.

Birbirinden farklı alanlara hizmet eden onlarca nefes egzersizi vardır. Hepsinin ortak bir amacı olduğu gibi birçok ayırt edici özellikleri de bulunmaktadır.

En yaygın olarak bilinen nefes egzersizi türü ‘Diyafram Nefesi’ çalışmalarıdır. Yaygın olduğu kadar da önemlidir. Bir sağlık bilimcisinden edindiğim bilgilere göre bu nefes çalışmasının atardamar ve toplardamar fizyolojisi üzerinde etkili olmasından kaynaklanmaktadır. Birçok organın hareketi diyafram kasına bağlıdır. Bu nedenden diyafram kasının güçlendirilmesi çok önemlidir. Yeterli oksijen gitmediğinde hücreler enerji elde edelim noktalarını değiştirirler ve yeterli oksijene ulaşmaya çalışırken bakteri gibi davranarak kontrolsüz bir büyüme gerçekleştirebilirler. Bu da hastalık eğilimi olan vücut bölümleri üzerinde olumsuz sonuçlar doğurmasına hatta kanserli hücre oluşumuna neden olabileceği ihtimalide göz önünde bulundurulmaktadır.

Peki diyafram kasımızı nasıl geliştiririz? Bunun çokça çalışma yöntemi vardır. Evde balon şişirme metodu ya da aldığımız derin nefesi yavaş bir sss sesiyle uzunca verme tekniği oturduğumuz yerden kolayca uygulayabileceğimiz çalışma biçimidir. Bu uygulamalar esnasında göğüs kafesi arkadan kaburgalara bağlı olduğu için dik duruş çok önemlidir ve başımızı hafifçe kendimize çekerek boynumuzun açılmasını da sağlayarak akış yolunu açmalıyız. Bu egzersizler sonrasında bir elimiz karnımızda bir elimiz göğsümüzde olacak şekilde nefes aldığımızda göğsümüzün değil alt karnımızın şiştiğini görmemiz daha çok oksijeni alabildiğimizin göstergesidir ve görev başarıyla tamamlanmış demektir.

Bir başka teknik olan Pranayama Nefes Egzersizi ise Sanskritçe’de yaşam enerjisi anlamına gelmektedir. Çin tıbbında enerji, tasavvufta ise yerini yalnızca nefes almakla bağdaştırır. Bu egzersizdeki amaç iç huzursuzlukları gidermek ve kişinin içinde barındırdığı yaşam enerjisine ulaşmasını sağlamaktır. Öfke kontrolünde, migren ve tansiyon gibi rahatsızlıkların tedavisinde zihni rahatlatmak ve kandaki oksijen miktarını dengelemek için kullanılan bir egzersiz türüdür. Önemli olan tüm bu yoğun yaşam telaşesi içerisinde kendimize bir es verebilmek ve gözlerimizi kapatıp sakinliği deneyimleyebilmektir. Bağdaş kur, geriye yaslan, nefes aldığını hisset 4 saniye sağ burun deliğinden nefes alırken 8 saniye sol burun deliğinden nefes ver. Sonra bu işlemi tekrarla ve bu sefer 4 saniye sol burun deliğinden nefes al, 8 saniyede de sağ burun deliğinden nefes ver. Her bir nefes alışverişinde bir diğer burun deliğini kapatarak iki burun deliğini bilinçli olarak aktif kılacağız ve bu egzersizi bu satırla sonlandıracağız.

Uzak ülkelerden gelen ve çok da bilinmeyen bir başka teknik ise Nodi Shadana’dır. Özellikle stres ve anksiyete üzerinde etkili olan bu nefes tekniği zihni canlandırır, sakinleştirir ve endişe seviyesinin azalmasına yardımcı olur. Tüm bunların yanında zihnin çalışma kapasitesini artırır ve enerjisel blokajları azaltır. ‘Kanal Temizliği’ manasına gelen bu nefes egzersizinin uygulaması ise şu şekildedir; 4 saniye nefes al, 4 saniye nefesini tut ve 8 saniyede nefesini ver. Bu egzersizler esnasında zihninize birçok şey gelebilir. Önemli olan dikkatinizi nefesiniz etrafında şekillendirmektir. Bu çalışma sayesinde beyne daha fazla oksijen gidecek ve her iki tarafı da dengelenecektir. Bir önceki nefes egzersizine benzese de uygulamada farklılık gösteren yanları vardır. Bu farklılıkları bir uygulayıcıyla deneyimlemeniz dileğiyle…

Çok hızlı olan yaşam sürecimizde zihninize doluşan çöplerden arınmak için kendinize beş dakika ayırmayı unutmayın. Yarını, öbür günü düşünüp kaygılanıp geçmişi düşünüp pişmanlık duyduğumuz anlarda dikkatinizi dışarıdan içeriye verin ve yalnızca kendinize odaklanın. Merak edilen ve çokça sorduğunuz diğer egzersizlerimizi de sizlerle paylaşacağız. Sağlıkla kalın…