Konya'daki GES yatırımcıları kara kara düşünüyor!

2019 yılında verilen “İhtiyaç fazlası elektrik, 10 yıl süreyle satın alınacak” sözü tutulamadı. 4 Ağustos'ta elektriğin tüketilen kadarının satılabileceği, sonrasının da bedelsiz verileceği kararlaştırıldı. Son karar, güneş enerjisine yatırım yapan Konyalı firmaları iflasın eşiğine getirdi.

Resmi Gazete'de yayınlanan kurul kararında, üretilen ihtiyaç fazlası elektriğin artık satılamayacağı kaydedildi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) genellikle bina çatılarına kurulan lisanssız güneş enerji santrallerinin ihtiyaç fazlası enerjiyi YEKDEM’e bedelsiz olarak hibe etmesine karar verdi. 10 yıl alım garantisi verilen santral sahipleri isyan etti. 2019’daki düzenlemeye güvenerek yatırım yapan işletmelerin iflas etme endişesi ortaya çıktı. 2019 yılında ihtiyaç fazlası elektriğin satın alınacağını söylemesinin ardından özellikle fabrika ve tarım işletmelerinin çatılarında çok sayıda lisanssız güneş enerji santrali (GES) kuruldu. Aynı yıl Mayıs ayında çıkan Cumhurbaşkanı Kararnamesi'nde bu tesislerde üretilen ihtiyaç fazlası elektriğin 10 yıl süreyle satın alınacağı garanti edildi. İşletmeler de kamu ile sözleşme yaparak ürettikleri elektriği satmaya başladı. Türkiye genelinde ve özellikle Konya'da GES tesisi yatırımı yapılırken işletmeler üç yıl sonra alınan kararla şoke oldu.

KARAR YATIRIMCILARIN BELİNİ BÜKTÜ

Konu ile ilgili gazetemize açıklamalarda bulunan Piyamer Yatırım Danışmanlık İşletme Sahibi Ekonomist Fatih Güneş, insanların devlete güvenip, yatırım yaptığını, gelinen süreçte ise yatırımcıların ortada kaldığını dile getirdi. 2019 yılında devletin yatırımcılara “İhtiyaç fazlası elektriği satın alacağım” garantisi verdiğini, bu sözlerin tutulmadığını aktaran Güneş, “Böyle bir söz verilince 2019 yılından bu yana ciddi bir yatırım yapıldı. EPDK'nın 4 Ağustos günü Resmi Gazete'de yayınlanan kurul kararında, üretilen ihtiyaç fazlası elektriğin artık satılamayacağı söylendi. Bu karar, yatırımcıların belini büktü. Yatırım için işletmelere 2019 yılında izin verilmişti. Şimdi geriye dönük iptal kararı çıkıyor. Ortalık kanıyor. Yeni karar tükettiğin kadarını satabilirsin ondan sonrasını bedelsiz vereceksin diyor” şeklinde konuştu.

SEKTÖR ŞU AN HAREKET ETMİYOR

Yatırımcıların ay sonunda yapılacak toplantıya odaklandığını, bu yanlış karardan dönüleceğini beklediğini dile getiren Güneş, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Ay sonunda bir toplantı yapılacak. Yatırımcılar, bu karardan dönüleceğini umut ediyor. Ancak geri adım atılmayacak gibi duruyor. Her şeyi geçtim bir de ithal panelin önü açıldı. Önceden ek vergi konuluyordu. Bu da kaldırıldı. Yurt dışından panel gelecek. Çin, Alman malı paneller ucuza Türkiye'ye gelecek. Yerli üretici sıkıntıya girecek. Yatırımcı, 'böyle olumsuz bir karar alındı ama panelleri satıp, zararımın bir kısmını karşılayabilirim' diye düşünüyordu. Verginin kaldırılmasıyla yatırımcının panelinin de değeri düştü. Sektör şu an hareket etmiyor.”

KONYALI YATIRIMCILARIN İFLAS ETME DURUMU VAR!

2019 yılında devletin verdiği garantiyle, Türkiye'de en fazla bağlantı adedi başvurusunun Konya'da yapıldığını hatırlatan Güneş, son olarak şunları ifade etti: “Çünkü Konya'nın güneşlenme alanı çok iyi. Konya'da insanlar da verilen sözü baz alarak, başvuruda bulundu. İnsanlar yatırım yaptı. Birileri kredi kullandı. Yatırımı krediyle yapanların oranı yaklaşık yüzde 20-25 civarında. Konyalı yatırımcılar şuan çok zor durumda. Kredi kullanarak yatırım yapanların iflas etme durumu var. Bu insanlar, devlet garanti verince, devletin bankalarından kredi aldılar. Durum gerçekten kritik. 4 Ağustos'ta üretilen ihtiyaç fazlası elektriğin artık satılamayacağı söylendi. Bu açıklama yapıldıktan 3 gün sonra Konya'da bazı bankaların bölge müdürleri İstanbul'a çağrıldı ve toplantıya girdiler. Yatırımcılar, haklı olarak bölge müdürlerini aradı. Endişelerini dile getirmek istediler. Ancak bölge müdürleri telefonları kapattı. Aslında onların da bir suçu yok. Krediler patlayınca ne olacak? Devlet de zarara girecek.”

KARAR HEM DOĞRU HEM YANLIŞ

Konya Ticaret Odası (KTO) Meclis Üyesi Ziraat Mühendisi Hasan Hüseyin Motuk, alınan kararın bir doğru bir de yanlış tarafının olduğunu ifade etti. Motuk, “Kararın doğru olan tarafı haksız kazancın önüne geçilmesi. Yanlış olanı ise geriye dönük karar verilmesi. Geriye doğru verilen haklar geri alınmaz” dedi. Bir ampüllük kadar enerji tüketen ile 250 işçi çalıştıran ve gideri çok fazla olan sanayicinin bir tutulmaması gerektiğini kaydeden Motuk, “Destek verilmeli ancak adalete göre destek verilmeli. Alt yapısı olmadan 2019 yılında böyle bir karar alındı. Kardeşim, biz üretmeliyiz. Niye? Türkiye'nin yüzde 70-80 oranında enerji açığı var. Bu açığın kapanması için üretim yapmamız gerekir. Destek verilmeli ancak adalete göre destek verilmeli. Doğrusu bu ay sonunda yapılacak toplantıda düzenlemenin olacağını düşünüyorum. Bu karardan vazgeçilir” diye konuştu.

EMRE ÖZGÜL