Enes b. Malik (r.a)’ten gelen bir rivayette Nebî (s.a.v) şöyle buyurmuştur:
“İlim Çin’de olsa onu gidip alın. İlim öğrenmek her müslümana farzdır.” (Acluni, Keşfu’l Hafa, no: 397.)
Avn b. Abdullah (r.a) şöyle anlatır:
Bir defasında Ebu Zer Gıfar (r.a)’a adamın birisi geldi ve,
⁃ Ya Ebu Zer! İlim öğrenmek istiyorum ama ilmimle de amel edemeyeceğimden korkuyorum, der. Ebu Zer,
⁃ “Senin için ikame dayanman, cahilliğe dayanmandan iyidir.” dedi. Bu adam akabinde Ebu Derda (r.a)’nın yanına gitti. Aynı şeyleri tekrarladı. Ebu Derda (r.a),
⁃ “İnsanlar hangi hal üzere ölürlerse o hal üzere diriltilirler. Âlim olan kişi âlim olarak, cahil olan kişi de cahil olarak diriltilecektir.” dedi. Bu sefer de adam, Ebu Hureyre (r.a)’nin yanına gitti ve iki sahabeye anlattığı durumu tekrarladı. Ebu Hureyre (r.a),
⁃ “Amel edememe korkusu ile ilmi terk etmek, büyük kayıptır,” buyurdu.
Şöyle bir olay anlatılır:
Basra halkı arasında ilim mü daha üstün yoksa mal-mülk mü daha üstün diye tartışma çıkmıştı. Kimileri ilim daha üstün, kimileri de mal-mülk daha üstün diyorlardı. Bu tartışmaya son vermek için aralarından birisini İbn Abbas (r.a)’a gönderdiler. Medine’ye İbn Abbas (r.a)’ın yanına gelen kişi meseleyi bir bir anlattı. İbn Abbas (r.a),
⁃ Tabi ki, ilim maldan daha üstündür, dedi. Adam,
⁃ Sizin bu dediğinize benden delil isterlerse ne söyleyeyim? İbn Abbas (r.a),
⁃ İlmîn, mal-mülkten daha üstün olduğuna dair senden delil isterlerse “İlim, maldan daha üstündür.” Çünkü,
1. İlim peygamberlerin mirasıdır. Mal-mülk ise firavunların mirasıdır.
2. İlim sahibini korur. Oysa mal sahibi malını korur. Mal, onu koruyamaz.
3. Allah ilmi sadece sevdiği kullarına verir. Mal-mülkü ise hem sevdiğine verir hem de sevmediğine… Hatta malı sevmediklerine daha çok verir ki, azgınlıkları artsın. Ayette;
“Şayet insanlar küfürde birleşmiş tek millet olmasaydı, Rahman’ı inkâr edenlerin evlerine gümüşten tavan, yukarı çıkmak için merdivenler, evleri için kapılar, üzerlerinde yaslanıp istirahat edecekleri koltuklar yapar, altınla da süslerdik.” (Zuhruf, 43/33.)
4. İlim, harcandıkça çoğalır. Mal ise harcadıkça azalır.
5. İlim sahibi âlim ölünce, ismi hayırla uzun uzun anılır. Mal sahibi ölünce adı bile unutulur.
6. Mal sahibi ölür ama ilim sahibi kalplerde yaşar.
7. Mal sahibi malının her zerresinin hesabını verecektir. Ama ilim sahibi ise öğrenip öğrettiği her şey karşılığında cennetten dereceler alacaktır.
Rabbimiz bizlere ilim öğrenmeyi ve öğrendiğimiz ilimlerle amel etmeyi nasip eylesin.
“Tevrat’la yükümlü tutulup da onun hakkını vermeyenlerin durumu, koca koca kitaplar taşıyan merkebin durumuna benzer. Allah’ın âyetlerini yalan sayan kavmin misali ne kötü! Allah zalimler topluluğunu doğru yola çıkarmaz.” (Cuma, 11/5.)
Gününüz bereketli olsun.