S.1) Hocam; Evimde kiracım var. Covid-19’dan dolayı 8 aydır kirayı ödeyemedi. 7.000 (Yedibin) TL alacağım var. Henüz işi de yok çalışmıyor. Kirayı zekâtıma sayabilir miyim? Açıklama yapar mısınız?

C.1) Biz genelde cevaplarımızı Hanefi ve Şafii Mezheplerine göre veriyoruz.

Hanefi ve Şafii Mezheplerine göre; alacağı olan birisi zekâtına alacağı meblağı sayamaz. Zekâtta niyet şarttır. Siz evinizi kiraya verdiniz, kirayı alamayınca nasıl olsa zekât vereceğim bu adamın kira borcunu zekâtıma sayayım diyorsunuz. Böyle alacağa karşı para ve eşyalar zekâta mahsup edilemez. Yalnız siz alacağınız kadar veya daha fazla zekât olarak o adama verirsiniz. Zekâtta temlik şarttır. O da zekât parasını alır sonra size olan borcunu öder. Şart olan o adamın eline zekâta niyet ederek vermektir.       

S.2) Hocam; Ben keffaret tutuyorum. Ramazan içinde keffaret bitmiyor. Ramazanın 5. Günü bitecek. Keffareti kesip Ramazan orucuna mı başlayacağım? Kefarette devam mı edeceğim? Önemli olduğu için açıklamanızı bekliyorum. Selam ve hürmetlerimi arz ederim.

C.2) Keffaret orucu hiçbir surette kesilemez. Kesilirse tekrar sıfırdan başlanır. Yalnız kadınlar müstesna. Onlar adet günlerinde tutamazlar. Kaç gün devam ederse temizlenince keffaret orucunu tutarlar.

Siz ramazan gelince keffaret orucuna niyet edersiniz. Diyelim 5 gün 7 gün yediniz. Ramazan orucunu Bayramdan sonra yediğiniz kadar kaza edersiniz. Aksi halde keffaret bitmeden Ramazan orucuna niyet edip tutarsanız sıfırdan keffaret orucuna başlayıp tutarsınız.

Keffareti Ramazan ayında tutulan orucun kasten bozulmasından dolayı ceza olarak 60 gün kesintisiz oruç tutulmasıdır.

Hanefi Mezhebinin görüşü; 4 tane keffaret olsa bir tane keffaret tutulması yeterlidir. Bir keffaret diğerlerini telafi eder.

Şafii Mezhebine göre; Keffaret yalnız cinsel temastan dolayı keffaret lazım gelir. Orucun bozulmasından kasten yenmesinden dolayı keffaret lazım gelmez. Sadece cinsel temastan dolayı keffaret lazım gelir. Şafiilerde; 3 keffaret borcu varsa o 3 keffareti ayrı ayrı tutacaktır. Tekrar altını çiziyorum Hanefi ve Şafii Mezheplerinden keffaret orucuna ara verilmez. Yalnız bayanlar mutat günlerinde oruç tutmazlar. Çünkü o halde oruç tutmak haramdır.

S.3) Hocam; Biz koyun besliyoruz. Dağda koyun hastalanmış, çobanın yanında bıçakta yokmuş, cebindeki çiviyi boğazına birkaç defa batırmış. Önce söylemedi biz onun etinden yedik, birkaç gün sonra bıçağımı evde unutmuşum, cebimde çivi varmış onu batırarak kanını akıttım dedi. Biz ne yapacağız? Bu et yenir miydi? Açıklama yapar mısınız?

C.3) Bıçak bulunmadığı zaman bir cam parçası veya keskin bir taşla boğazını kesmeye zorlar. İki damarı keserse o et yenir helal olur. Ancak çiviyle delici bir aletle kan akıtınca kesme yerini tutmaz. O koyunun eti yenmez, haram olur. Yalnız sizin haberiniz yoksa bilmeden yemişseniz, tevbe edin Allah’tan af dileyin, Fakirlere sadaka verin.

S.4) Hocam; Şu işim olursa Allah rızası için 6 koyun kurban edeceğim dedim. O işimde oldu. Şimdi ne yapacağım? 6 koyun kesecek miyim? Açıklar mısınız?

C.4) Evet adak adamışsın 6 koyun kurban keseceksin. Kur’an-ı Kerim’de Hac Suresinin 29. Ayet-i Kerimesinde Allah (C.C) şöyle buyurur: “…Adaklarını yerine getirsinler…”

Kurban yerine fakirlere para versem olur mu?

Siz nezretmişsiniz. Sizin üzerinize 6 tane kurbanı kesmek vacip olmuş, kesmezseniz vebale girersiniz.

Yerine para vermeye gelince; Kevser Suresinde Allah (C.C) “Venhar” buyurur. Venhar boğazlamak anlamına gelir. Para dağıtsan, o sadaka yerine geçer. Siz yine o 6 kurbanı keseceksiniz. Sonra siz bu adak kurbanı etinden ciğerinden yiyemezsiniz. Usul yiyemez. Yani eş, anne, baba, dede, nine yukarıya doğru kan bağı devam edenler yiyemezler. Furuğ yiyemez. Yani oğlan, kız, torun, torunların çocukları da bu adak kurbanının etinden yiyemezler. Ancak 3-5 kilo et alırsın piyasada etin fiyatı ne kadarsa o etin parasını fakire verebilirsiniz.     

S.5) Hocam; Biz ev yaptırdık, temeline kurban kestik, biz bunun etinden yedik. Yanlış mı yaptık? Açıklar mısınız?  

C.5) Bu kestiğiniz kurbanın adak kurbanı olmadığını anlıyorum. Adak kurbanı olsaydı yiyemezdiniz. Yemişseniz bile yediğiniz etin parasını fakire verirsiniz.

Sizin kestiğiniz Şükür Kurbanıdır. Siz, aileniz. Anne, babanız bütün aileniz yiyebilir helaldir. Çünkü kestiğiniz Adak Kurbanı değildir. Allah’ım bana bu evi, bu arabayı nasip ettiğin için şükrediyorum. Onun neticesinde bir kurban kesiyorum demektir.

S.6) Hocam; Ramazan geliyor. Ramazan’da iğne orucu bozar mı? Aşı orucu bozar mı? Açıklar mısınız?

C.6)

İmamı Azam’ın görüşü; Dışarıdan vücuda verilen ilaç su orucu bozar. Kazası gerekir. İçerden dışarı çıkan abdesti bozar, dışardan içeri girende orucu bozar.

Din İşleri Yüksek Kurulunun eskilere dayanan fetvası var. İğnenin kana karışmasına bağlıdır. Yapılan bir iğne kana geç karışır da akşam olursa oruç bozulmaz. Ancak kana karışırsa oruç bozulur derler. Mümkün oldukça mecbur olmadıkça oruçlu iken iğne yaptırılmamalıdır. Sahurda veya akşam iftardan sonra yaptırılmalıdır.

Aşıya gelince; o da bir ilaçtır. İmamı Azam’a göre; orucu bozar. Ramazan’dan sonra yerine bir oruç tutulmalıdır. (Kaynak: A. Akseki İlmihali- Ö.N. Bilmen B. İslam İlmihali)

Konu ile ilgili olarak Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır Hak Dini Kur’an Dili adlı tefsirinin cilt 1, sayfa 626’da iğnenin orucu bozacağı fikrindedir.

Ömer Nasuhi Bilmen’de aynı şekilde Büyük İslam İlmihali adlı eserinde oruçla ilgili 125. Sayfada orucun iğne ile bozulacağını söyler.

İmameyne (İmamı Ebu Yusuf ve İmamı Muhammed) göre; iğnenin orucu bozmayacağını söylerler. İhtiyat olarak İmamı Azam tercihtedir.

S.7) Hocam; Tavuklar cereyanla kesiliyormuş. İlgili bir arkadaşın anlattığına göre Tavuklar bantla ayaklarından bağlı olarak aşağı doğru geliyor makasla boğazları kesiliyor dedi. Bunların eti helal mi? Haram mı? Açıklar mısınız?

C.7) Bendeniz bu tür kesimi Avrupa’da incelemeye gittiğim mezbahanelerde gördüm. Daha enteresanı adam güvercini alıyor, kafasını burkup öldürüyor. Bunu Hollanda’da gözlerimle gördüm. Bunları nereye veriyor diye sordum. Adamın söylediği Orta Doğa’ya dedi.

Körfez ülkelerine gidiyormuş. Elbette bu güvercinlerin etleri yenmez haramdır. Demek ki o ülkelerin Tarım Bakanlarında Dinî hassasiyet yokmuş.

Cereyanla kesilmeye gelince burada 2 şart vardır.

1- Kesen makinenin başındaki adamın Müslüman olması, keserken de Besmele ile o makineyi çalıştırması lazımdır.

2- Makas keserken tavukların canlı olması şarttır. İlgililerin anlattıklarına göre bazı tavuklar stresten makasa varmadan ölüyormuş. Böyle olan tavuklar kesilse de yenmez. Bir avcı kozayı Besmele ile koyuyor küme halindeki kuşlara atıyor 5-6 tane kuş saçmayla ölüyor. Bunlar helaldir. Makasla kesilirken Besmele çekiliyorsa onlarda helaldir. (Kaynak: H. Karaman –İslam’ın ışığında günümüz meseleleri cilt 3, sahife 522)

S.8) Hocam; Öğle Namazının farzını kılanken son rekâtta Fatiha Suresini okumayı unutmuşum. Sehiv Secdesi yapacaktım onu da yapmadım. Bana namazın olmamış o namazı kaza et dediler. Size danışıyorum. Ne dersiniz?

C.8) Farz namazların 3 veya 4 rekâtında Fatiha Suresini okumak sünnettir. Unutulunca Sehiv Secdesi gerekmez.

Sehiv Secdesi: Vacibin terk ve ertelenmesinde, farzın ertelenmesinden dolayı yapılır. Sünnetin terk edilmesinden dolayı sehiv secdesi lazım gelmez. Sünnet ve nafile namazlarda 3. Ve 4. Rekâtta Fatiha okumak vaciptir.

Yalnız Şafii Mezhebinde Fatiha’sız namaz olmaz o mezhepte Fatiha okumak farzdır. Şafii bir kardeş Öğle Namazının farzının son rekâtında Fatiha’yı okumazsa o mezhepte farz olduğu için namazı olmaz. İadesi lazım gelir.

S.9) Hocam; İlahiyat Fakültesi öğrencileriyiz. Bizim bazı arkadaşlarımız ince naylon veya penye çoraplara mesh ediyorlar. Tartışıyoruz, kaynak söylüyorlar. Yusuf El Kardavi’nin eserinden bize kaynak gösterdiler. Biz ikilem içerisindeyiz. Ne yapacağız? Sizden bir açıklama bekliyoruz. Selam, saygı ve dualar.   

C.9) Biz cevaplarımızı genelde Hanefi ve Şafii Mezheplerine göre veriyoruz.

Hanefi’ye göre Mesh:

Meshin caiz olması için 6 şartı vardır.

1- Abdestten sonra mestin giyilmesi gerekir. Yani abdest aldıktan sonra abdest bozulmadan mestin giyilmesi şarttır.

2- Meshin mezhebe elverişli olması gerekir. Bunda da 4 şart vardır.

A- Aşık kemiği üzerine kadar ayakları örtmesi,

B- Temiz olması, necaset olmaması,

C- Yürümeye, sağa, sola gitmeye elverişli olması, Takriben en az 8 km yol yürümeye dayanması lazım.

1- Mestin suyu içine almaması gerekir. İnce çorap üzerine mesh verirsen altına su geçer.

2- Mestin deliksiz sağlam olması, mestin yırtık olmaması gerekir.

3- Mestin bağsız olarak ayakta duracak kadar kalın olması gerekir.

4- Her ayağın ön tarafından ayakta durabilecek kadar kalın olması gerekir.

Şafii Mezhebine göre;

1- Mestler abdesti tam aldıktan sonra giyinmeli

2- Mestin yıkanması farz olan yerleri örtmesi şarttır

3- Mestin deliksiz sağlam olması şarttır.

Mest üzerine giyilen ince çoraba mesh etmek caiz değildir. Bir takım insan malım satılsın diye ince çorap fetvası çıkarttılar. Fetvalar ortada: Ö.N. Bilmen-B. İslam İlmihali sayfa 119. İbni Abidin-Fetevai Hindiye. Bu eserlerin mesh kısmına baksınlar.

Y. El Kardavi Cemalettin Afaganicidir. Abduhcudur Ever, Yusuf El Kardavi merhum Telfikcidir. Afganî Abduh masondur, farmasondur.

Örnek: Hayvan kanı helaldir. Koçun yumurtaları helaldir. İnce çoraba mesh vermek caizdir diyor. Dikkat edilmesi gereken her kitapla amel olmaz. Çoraba da mesh edebilirsiniz diyor. Çoraba mesh edilmesi yanlıştır. O yapanlar yanlış yapıyor, namazları olmaz.  

Fi emanillah maas Selame

Dua ve Selamlar. 06.04.2021

Ali Galip DOĞAN

İrşad Vakfı Başkanı

İletişim-Tel:0332-3524213 veya 0505-7721593-94

Posta:[email protected]

Facebook: Ali Galip Doğan