2016 yılı ekonomik raporu  

Son yıllarda basınımızda Türkiye’nin Dış Ticaret Açığı ve Cari Açık konusu çok konuşulup yazılmaya başlandı. Hatta kredi derecelendirme kuruluşları Türkiye’nin kredi notunu yükseltmemelerinin en önemli sebeplerinden biri olarak Türkiye’nin Cari Açığının fazla olmasını gösterildi. Mesela 20 Temmuz 2016’da Standart ent Poors Türkiye’nin BB+ olan kredi notunu BB’ye düşürdüğünü açıkladı. 23 Eylül 2016’da da Moods Türkiye’nin Baa3 olan yatırım yapılabilir seviyedeki notunu Ba1’e yani spekülatif olarak adlandırılan yatırım yapılabilir seviyenin altına düşürdü. Bu not düşürmenin siyasi nedenlerinin olduğu bir realitedir. Ama dış ticaret açığının ve özellikle de cari açıktaki artışın not düşürmede en önemli etkenler olduğu da bir vakıadır.

Türkiye’nin dış ticareti sürekli açık vermektedir. Son yıllarda artan dış ticaret açığı ve buna bağlı olarak oluşan cari açık tehlike sinyalleri veriyor. 2000 yılından itibaren 2015 yılı dahil yıllar itibariyle dış ticaret rakamları ve cari denge rakamları 2016 yılının da açıklanan Ocak-Ekim dönemine ait veriler aynı tabloya ilave edilmiştir.

Tablodan görüleceği gibi 2009 yılı hariç tutulursa 2000’den 2014’e kadar ihracatımız artmıştır. 2009’da bir önceki yıla göre ihracatımız azalmış, 132.0 milyar dolardan 102.1 milyar dolara düşmüştür. Ama genel olarak yıllar itibariyle ihracatımız artmıştır. 2009 yılında 102.1 milyar dolar olan ihracatımız 2010 yılında 113.9 milyar dolara yükselmiş ve bu yükselme 2011, 2012 yıllarında da devam etmiştir. 2013’de cüzi bir düşme olmuş ve 2014 yılında 157.6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

2014 yılındaki 157.6 milyar dolarlık ihracat miktarı hükümet yetkililerinin ve AK Parti yöneticilerinin belirttikleri gibi, Türkiye için bir rekordur. Evet doğrudur. 157 milyar dolarlık ihracat Türkiye için bir rekordur. Bu ihracatı yapanlara teşekkür ediyoruz. Ancak 2014 yılındaki 157.6 milyar dolarlık ihracat 2015 yılında 143.8 milyar dolara düşmüştür. Cari açık yıllara göre katlanmaktadır. Bu da bir başka rekordur.

1. İhracat, ithalat, dış ticaret ve ihracatın ithalatı karşılama oranı TÜİK

2. Cari açık rakamları T.C merkez bankası     

Eski Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan da ihracatı söyler, diğer hükümet üyeleri de ihracatı söyler, AK Parti’nin yöneticileri de ihracatı söyler ve adeta ihracatı kendileri yapmışlar gibi övünürlerdi. Ama hiç birisi ithalatı söylemezlerdi. Halen de bu durum devam ediyor.

Yetkililerin bu açıklamalarını duyan vatandaşımız da sevinir, mutlu olur. Biz aynı tabloda yıllar itibariyle ithalat rakamlarını da verdik. Vatandaşımız ihracatımızla birlikte ithalatımızı da bilsin ve dış ticaret açığımızı kendisi bizzat hesaplayıp ülke ekonomisinin ne durumda olduğuna kendisi karar versin.

Tablodan görüldüğü gibi, 2002’de 51.6 milyar dolar olan ithalat genel olarak yıllar itibariyle artmıştır. 2008 krizinin etkisi ile 2009’da bir önceki yıla göre ithalatımız da azalmış ve 201.9 milyar dolardan 140.9 milyar dolara düşmüştür. Ancak ithalat da yıllar itibariyle artmış, 2009’da 140.9 milyar dolar olan ithalat, 2010 yılında 185.5 milyar dolara, 2011 yılında da 240.8 milyar dolara yükselmiştir. 2012’de 236.5 milyar dolara düşen ithalat 2013’de artarak 251.7 milyar dolara yükselmiştir. 2014 yılında 242.2 milyar dolara gerileyen ithalat 2015 yılında 207.2 milyara düşmüştür.

Değerli hükümet üyeleri ve AK Parti yetkilileri söylemiyorlar ama biz söyleyelim. 252 milyar dolarlık ithalat da Türkiye için bir rekordur ve şekilden de görüldüğü üzere, ithalatın artış hızı ihracatın artış hızından fazladır. Daha önceleri ithalatı gündeme getirmeyen pek çok medya mensubu ve ekonomistler ithalattaki bu artışın çok tehlikeli boyutlara ulaştığını ifade etmeye ve tedbir alınması gerektiğini söylemeye, yazıp-çizmeye başlamışlardır.