Yapıların büyük kısmı niteliksiz!

Konya Tesisat ve İnşaat Malzemecileri Derneği (KONTMİDER) Yönetim Kurulu Üyesi Yaşar Özdemir, İzmir depreminde hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar diledi. Türkiye’nin deprem gerçeğine karışı zaman kaybetmeden önlemler alması gerektiğini söyledi. Yaşar Özdemir, “Deprem kuşağında bulunan ülkemizde mevcut yapı stokumuzun çok büyük kısmı niteliksiz olup olası depremler için yeterince dayanıma sahip bulunmamaktadır. Özellikle apartman tipi yüksek yoğunluklu yapılaşma durumu daha da olumsuz hale getirmektedir. Depremden sonra konuyu gündeme getirmek ne yazık ki acılarımızı gidermeyecek ancak daha sonra yapılacaklar için farkındalık oluşturmak açısından konuyu tartışmak tatbiki son derece hayati derecede önem taşımaktadır” dedi.

1999 SONRASI ATILAN ADIMLAR DOĞRU

Ülkemizin geçmişte olan depremlerin acılarını derinden yaşadığını vurgulayan Özdemir, İstanbul’da olması beklenen depreme dikkat çekerek, maalesef bu sefer çok dramatik bir tablo ile karşı karşıya kalınabileceği belirtti. Özdemir, şöyle konuştu: “İstanbul’da olması muhtemel bir büyük depremde bütün ülke olarak ağır bir travma yaşayabiliriz. Dış güvenlik tehlikesi başta olmak üzere ekonomik, sosyal olarak büyük kayıplar ve acılar yaşamamız muhtemel. Peki deprem için ne yapıyoruz? Aslında 1999 depreminden sonra Deprem Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikler son derece olumlu. Bu yönetmelik ile statik olarak yapıların dayanımını artırıcı yönde hükümler getirilmiş olup kullanılan demirin ve betonun niteliği ile miktarı artırılarak çok olumlu bir adım atılmıştır. Yani teoride deprem mevzuatımız aslında sağlam yapılar yapmak için oldukça iyi durumda, peki uygulama da durum nasıl? Yine Gölcük depreminden sonra yürürlüğe giren ve oldukça kapsamlı olan ve olumlu düzenlemeler içeren Yapı Denetim Kanunu ile yapı denetim firmaları kurularak inşaatların denetlenmesi kurulan yapı denetim firmalarına devredilmiş ancak işverenler kendilerini denetleyen firmaları kendileri seçtikleri için uzunca süre çarpık şekilde sistem işlemiştir. 2018 yılında yapılan yasal düzenleme ile 17 yıl sonra bu çarpıklık fark edilmiş olsa gerek denetim yapacak firmaların elektronik ortamda rastlantısal olarak belirlenmesi sağlanmıştır. Dolayısı ile işveren ve patron konumunda olan yapı müteahhidinin kendini denetleyen bünye ile arasındaki ticari ilişkinin önüne geçilmiştir. Geçen onca zamandan sonra söz konusu düzenlemenin yapılmış olması aslında geçmişte denetimin sağlıklı şekilde yapılamadığının da kabulü anlamına gelmektedir.”

YENİ YOL HARİTASI OLUŞTURULMALI

Kentsel yapılaşmada mimar ve mühendislerin etkin rol alması ve yasal mevzuatlara uyulması konusundaki hassasiyetin önemini vurgulayan Yaşar Özdemir, ekonomik ömrünü tamamlayan yapıların yıkılarak yerlerine yenileri yapıldığın belirtti. Özdemir, “Ancak 2000 yılı öncesi yapılan düşük nitelikte çok sayıda yapı risk teşkil etmektedir. Öncelikle tüm bu yapıların statik performanslarının analiz edilerek çürük olan ve risk teşkil edenlerin tespit edilmesi, buna göre de yol haritası oluşturulması gerekmektedir. Ancak böyle bir çalışma yapılmadığı gibi imar affı düzenlemeleri ile kaçak yapılan ruhsatsız ve iskansız olan yasa dışı yapılar kanun ile legalleştirilmekte, tüm kamunun faydasını gözeten imar yasalarının caydırıcılığı ve gücü af beklentisi ile azaltılmaktadır. Gerekirse imar artış hakkı verilerek ama asla suiistimal edilmesine de müsaade etmeyen mekanizmalar oluşturularak riskli ve çürük binaları yıkıp yenilemek zorundayız. Evet, bugün belki bu depremler bizde dokunmamış olabilir ama asla bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın diyemeyiz. Gerekli önlemleri tez zamanda almazsak yarın çok geç olabilir” diye konuştu.

HABER MERKEZİ