Kulu Osmanlı'ya lojistik üs oldu

Kulu hakkında araştırmalar yapan Tarih Bilimi Uzmanı Devrim Sönmez, önemli bilgileri gün ışığına çıkardı. Araştırmalarına devam eden Sönmez, Kulu Kalhane Caddesi'nin isminin nereden geldiğini, Rum ve Ermeniler'in Kulu'daki rolünü, ilçenin Osmanlı Devleti'ne verdiği desteği anlattı.

İlk olarak Kalhane Caddesi hakkında bilgi veren Araştırmacı Devrim Sönmez, "Fotoğraftaki bu cadde günümüzde Kulu Şehit Er Cengiz Köylüoglu Caddesi. Caddenin önceki ismi Kalhane Caddesi idi. Kal; maden külçelerinin eritilip arındırılması işlemidir.

ERMENİ VE RUMLAR YAŞIYORDU

Kulu'da Osmanlı döneminde ve yakın zamana kadar (1930) Ermeni ve Rumlar da yaşıyorlardı. Bu gayr-i müslim zümrelerin geçim kaynakları madencilik ve gühercile kalhanesinin işletilmesi idi. Ermeniler ve Rumlar, Kalhane Caddesi'nde madencilikle uğraşıyorlardı. Caddenin sonunda semt pazarı yakınlarında bir de Gühercile Kalhanesi vardı. Güherçile, çorak topraklarda bulunur ve potasyum nitrat, sodyum nitrat ve kalsiyum nitrat içerir. Ermeniler ve Rumlar; Kulu öz mevkiinde ve ilçenin muhtelif yerlerinde sıklıkla bulunan çorak topraklardan barutun hammaddesi olan guhercile elde ediyorlardı. Elde edilen guhercile ilk arıtılma aşamasından geçirildikten sonra Konya Baruthanesi'ne gönderilir, orada bazı işlemlerden geçirildikten sonra İstanbul Baruthanesi'ne ulaştırılırdı. Böylelikle; Kulu Osmanlı Devleti'ne bir bakıma lojistik destek sağlamaktaydı. Rum ve Ermeniler, 1923 ve 1930 yıllarında gerçekleştirilen nüfus mübadelesi kanununa göre Kulu'dan göç ettiler. Bir kısmı ise İslam dinini kabul ederek, Kulu'da kaldı" dedi.

KONYA'DA BARUTHANE KURULDU

Öte yandan Osmanlı Devleti döneminde ilk baruthane, Sultan II. Bayezid devrinde İstanbul'da Atmeydanı'nda kuruldu. 17. yüzyılda İstanbul'un Ayasofya, Kâğıthane, Şehremini ve Unkapanı gibi birçok semtinde baruthaneler ve barut mahzenleri açıldı. İstanbul'un dışında Selanik, Gelibolu, İzmir, Konya, Trablusşam, Van, Belgrad ve Bağdat'ta da baruthaneler tesis edildi. Ayrıca Güneydoğu Anadolu'da, Sivas ve Malatya yörelerinde güherçile kalhanelerinde basit usullerle barut üretildi.

KERİM ATICI