‘’Dil, bir ulusun aynasıdır’’der Alman şair, tarihçi ve filazof Friedrich Schiller, çok da uzaklara gitmeye gerek yok aslında, kendi türk şairlerimizden Ali Şir Nevai‘’Türkçenin derinliklerine dalınca, gözlerime on sekiz bin evrenden daha yüksek bin evren göründü.’’der. Peki dilin önemi bir millet için nedir?’’Dil, milleti oluşturan fertleri birbirine bağlayan bir bağdır. Çünkü ifade aracı olarak dil, en yaklaştırıcı ve kaynaştırıcı bir temel unsurdur. Dil, millet denilen toplumun en önemli sosyal varlığıdır.’’ ‘’Kazakistan'ın alfabe stratejisi Türk dünyasını nasıl etkileyecek?’’adında bir haber okumuştum, kuşkularımdan çok beni ziyadesi ile sevindirdi. Kazakistan Devletinin dil ile ilgili atmış olduğu reformlar Kazakistan Devletinin ilk Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbaev tarafından 2017 yılında latin alfabeye resmi derecede kademeli olarak geçileceği belirtilmişti. Geçmişte üç defa alfabe değiştiren Kazaklar 1929’a kadar Arap, 1929-1940 yılları arasında Latin, 1940’tan sonra Kiril harflerini kullandılar. 1991’de bağımsızlığın kazanılmasıyla birlikte bazı Kazak aydınları Arap alfabesine dönülmesini, bazıları ise diğer Türk halkları ile ortak bir alfabenin benimsenmesini istediler. Halen çoğunlukla Kiril alfabesi kullanılmakla, Latin harflerine dayanan bir alfabe üzerinde çalışılmaların 2025 kadar tamamlanacağı resmi makamlar tarafından belirtildi. Ülkemizde ki bazı aydınlar bu konu ile ilgili genel fikirleri ‘’Kazakistan’ın Kiril’den Latin alfabesine geçişini sadece harf değişikliği olarak düşünmemek gerekir. Bu geçiş, Türk dünyasının ekonomik, kültürel ve siyasi entegrasyonunun ilk adımlarından biridir. Dolayısıyla Kazakistan’ın alfabe değişikliği, Türk dünyası açısından stratejik bir öneme sahiptir.’’diye belirtirken, Rusya gibi bir gücün Türk dünyasında ki bu ve bundan önceki atılan adımların devam edeceğini görüp, siyasi ve ekonomik açıdan Kazakistan hükümetine karşı yaptırımlar bir yana Rus parlementosundan yükselen ‘’Kazakistan topraklarında hakkımız var’’veya ‘’Eski Sovyet rejiminin hatıralarına sahip çıkalım’’seslerine de kulak ardı etmemek en doğru olacağına inanıyorum.Toplum, kiril yazı diline önem vermektedir.Alfabedeki’’bir ses bir harf’’ önerisinden önce Kazakistan kiril yazı dilinde yaşanan ve latin alfabesine geçiş sonrası ortaya çıkabilecek sorunları birkaç madde ile belirtelim;

1-) “Kazak dili kurallarındaki hataların hala düzeltilememesi(Geçen yüzyıl ortalarında dildeki değişiklik boşuna atılan bir adım değil, Rus diline daha yakınlaştırılmakla birlikte ‘’Ruslaştırma’’politikası hayata geçirildi.)Dildeki ünsüzlük kuralları gibi bazı önemli konuların üzerinde durulmamakla beraber, Kazak diline yabancı kelimeler eklenmesi,’’

2-)’’Eski yazıyı (Kiril) öğrenen insanların yenili alfabeye karşı olması, çoğunluğun yaşlı kesim olması bu geçiş dönemini yavaşlatabilir,’’

3-)’’Özbekistan ve Türkmenistan Devletlerinin önceden uygulamış oldukları ‘’Latin alfabesine geçiş’’reformlar da yaşanmış olan sorunların Kiril’den Latin alfabesine geçişi sırasında yaşana bileceği, Kiril alfabesi yazan kesim ile Latin alfabesi yazan kesim arasında ayrılıklar yaşana bileceği ve bu durumun gündelik hayatta konuşma diline yansıyacağı ve mesafeleşmenin doğacağı,’’

4-)’’2025 yılında Latin alfebesine geçişin tamamlansı planlanıyor. Hayata geçirilmesi için ilk ve orta öğretimde öğrencilerine ‘’Latin alfabesi’’yazım teknikleri öğretilmeye başlanmıştı. Lakin öğrencilerin Kiril alfabesinden kaynaklanan yazım hataları Latin alfabesine geçiş ile daha da artacağı ve öğrencilerin psikolojik bir baskının altına girilecekleri, Kazak halkı tarafından dillendiriliyor.’’

Yeni dil reformu sürecinde, çözüm ve eksikliklerin tesbitinde, yaşanabilcek sorunlar eksikliklerin tamamlanması ile bilinçli ve dikkatli adımlar atma zaruretini doğrur. Muhakkak ki bu konu ile ilgili içte yükselmeye devam eden seslerin, bir de dış yansıması olacaktır. Kan bağında yatan dil ortak dilimiz ve bizi yansıtan aynadır. Her devlette ve devletin içinde yaşayan halkın tarihte yaşadığı olum ve olumsuz manada bir geçiş süreci yaşamıştır. Қандас бауыр’’Qandas bawır’’Kan kardeşlerimizinde bu geçiş sürecini sabır ve sebat ile tamamlayacaklarına inanıyorum.