Ayçiçeğinde rekor üretime karşılık, yağlı tohum ve türevleri ithalatıyla, likit yağ-margarin ihracatı arasında farklılık bir türlü kapatılamadığı gibi açıklık gün geçtikçe büyümektedir. Bitkisel yağ, yağlı tohum ve küspe açığımızı acilen kapatmamız gerekmektedir. Aksi takdirde 2014 yılında olduğu gibi her yıl 4,3 milyar dolar döviz harcamaya devam ederiz. Cari açığımızın büyük bir bölümüde maalesef yemeklik yağı veya ham maddesini ithal etmemizden kaynaklanıyor.Bunun yolu en başta ayçiçeği üretiminin artırılmasından geçiyor.  

**

Son yıllarda İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ekim alanlarının artması, yapılan destekler, Çukobirlik’in Konya  şekerin,ayçiçeği alımına başlaması ve verimde sağlanan gelişme, ayçiçeği üretimini yükseltti.Her ne kadar, son 10 yılda ekim alanları yüzde 16,1, verim yüzde 44,7, üretim yüzde 68 artsa da ayçiçeği açığı sürüyor ve sürmeye devam edeceğe benzemektedir

2014 yılında dünya yağlı tohum üretiminin ciddi ölçüde artarak 49.5 milyon tona ulaşılmış olup,aynı şekilde Türkiye’de de 1.7 milyon tonluk üretim gerçekleştiği belirtilse de. Buğday ve mısır başta olmak üzere tüm emtia fiyatlarındaki düşüşe paralel olarak yağlı tohum fiyatlarında da yüzde 40 civarında düşüş olduğu, 2015 yılında, sektör olarak bunun önlenmesi için gerekli çalışmaların yapıldığı görülmeye başlanmıştır.

Bu yıl ülke genelinde yağışların normallerin  üzerinde gerçekleşmesi ayçiçeği üretimi için de oldukça faydalı oldu.Çiftçi umduğu verimi ve kazancı diğer mahsullere göre çok iyi olması yüzleri güldürdü.Belki bu kazancın 2016 yılına üretim olarak yansıması ve Ayçiçek  ekiminin artması mutlaka olacaktır.

Cari açığın yüzde 3.8’i bitkisel yağdan

Öte yandan önemli miktarda yağlı tohum kullanan yağ sanayicisi, üretimde büyük ölçüde dışa bağımlılığını sürdürüyor. 2008 yılından bu yana 2 milyar doların üzerinde ithalat yapan ve sürekli açık veren sektör, bu yılda üretimin artması yanında açığın daha da artacağı tahmin edilmektedir

 Bitkisel yağ sanayicileri, Bitkisel yağ ithalatı için ödenen rakamları, 2009’da 1 milyar 653 milyon dolar, 2010’da 2 milyar 116 milyon dolar, 2011’de 2 milyar 170 milyon dolar ve 2013de  ise 2 milyar 528 milyon dolar tutarında , 2014 yılında ise  4,3 milyar  civarında olup,toplam  cari açığın, bitkisel yağ ve ham maddeleri ithalatıyle,oranlandığında, yaklaşık olarak yüzde 4'lere  tekabül ettiği resmi rakamlara yansımaktadır.

Ayçiçeği üretiminde il düzeyinde de yoğunlaşma vardır. Toplam 5 ilin üretimleri toplam üretimin yüzde 60’ını oluşturmaktadır. Bu illerden Konya toplam üretimin yüzde 17’sini karşılayarak ilk sırada yer almaktadır. Konya ilini Tekirdağ, Edirne, Adana ve Kırklareli illeri takip etmektedir. Bu illerimizi ise sırasıyla Çanakkale, Çorum, Samsun, Balıkesir, Aksaray, Eskişehir izlemektedir.  

**

Cari açığın kapatılmasında şu tedbirlerin alınması ile üretimi artacak, ve  yağ açığında,dışarı bağımlılıktan kurtulmak mümkün olacağı kaneatindeyim. fiatların belirlenmesinde birliklerin önemli bir katkısı olduğundan, Birliklerden üretici maliyetlerini göz önünde bulunduran ve piyasayı düzenleyici bir fiyat açıklamasını bekliyoruz.Üreticilerimizin verimli bir şekilde üretim yapabilmeleri bakımından ucuz girdi kullanımı sağlanmalı, gübre, mazot ve elektrikteki KDV oranları indirilmelidir,Üretimde artışın sağlanabilmesi için 2015’te kilogram başına 30 kuruş olan ve 2016 yılı için değişmeyen prim desteğinin artırılması üreticinin bu yönde teveccühünü artıracağını tahmin etmekteyiz ve üreticilerden beklenti bu yöndedir.