Tarihimiz satılmış!

KTO Karatay Üniversitesi’nin 1. Kültür Sanat Günleri kapsamında Rusya'daki Türkçe Yazma Eserler konulu konferansı önceki akşam KTO Konferans Salonu’nda düzenlendi.

Rusya'dan Rusya Bilimler Akademisi Doğu Yazmaları Enstitüsü'nden Prof. Dr. Irina Fedorovna Popova "Rusya Doğu el Yazmaları Enstitüsü'nde Türkçe El Yazmaları ve Türkoloji" konusunda ve Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi Emekli Müdürü Dr. Nevzat Kaya "Yazma Kitap ve Kütüphanelerinin Oluşumu" konusunda konferans verdi. Konferansa KTO Karatay Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Babaoğlu, İl Kültür ve Turizm Müdürü Mustafa Çıpan, İl Müftüsü Şükrü Özbuğday ve çok sayıda davetli katıldı.

Programda ilk konuşmayı yapan Rusya Bilimler Akademisi Doğu Yazmaları Enstitüsü’nden Prof. Dr. Irina Fedorovna Popova, Rusya’daki Türkçe el yazmaları, el yazmalarının nasıl toplandığı ve bu el yazmalarının bir araya getirilmesiyle açılan kütüphaneler ve müzeler hakkında bilgi verdi. Rusya’nın hem Asya’da hem de Avrupa’da yer aldığını söyleyen Prof. Dr. Irina Fadarovna, “Rusya’da çok sayıda Türk yaşıyor. Bu nedenle Türkiye ve Türk halkı bizim için önemli. Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkiler yaklaşık bin yıllık bir geçmişe sahip” dedi.

ASYA MÜZESİ’NDE TÜRK ESERLERİ SERGİLENİYOR

İlk Türkolog Rus’un 18. yüzyılda yaşadığını söyleyen Popova, “İlk Rus Türkolog, 22 sene boyunca İstanbul’da yaşadı ve Türkoloji konusunda tecrübe kazandı. İlk kitabını 1816 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun Doğuşu ve Çöküşü adıyla çıkardı. 1828 yılında ise St. Petersburg’da el yazısı eserleri toplama ve araştırma amacıyla Asya Müzesi kuruldu. Bu akademi Türk toplumlarının tarihiyle, bölgedeki halkların yaşamıyla ilgilendi. Bu dönemde Arapça kaynakların önemi anlaşıldı. Elçilikler aracılığı ile Orta Asya’daki el yazması eserler satın alınarak bu müzeye getirildi. Bu sayede Avrupa’nın 100 yılda oluşturamayacağı müzeler, bizde 20 yılda tamamlandı” ifadelerini kullandı.

Rusya’nın yazılı eserlerin önemini erken kavradığını dile getiren Prof. Dr. Irina Fedorovna Popova, “Türk topraklarındaki stratejik alanlarda daha etkili olabilmek için elçilikler vasıtasıyla önemli çalışmalara imza atıldı. Türk topraklarındaki elçilere sadece kitap satın almaları için maddi destek sağlandı. 1. Dünya Savaşı’na kadar bu süreç devam etti. Çalışmalar sadece kitapların satın alınmasıyla sınırlı değildi. 1860 yılına gelindiğinde Avrupa’da modern Türkoloji kuruldu. 11. yüzyıla ait Kutat Gu Bilig titizlikle incelendi. Orta Asya incelendi. Şu an müzemizde 1 milyonu aşkın yazma eser bulunmaktadır. Naimi, Fuzuli, İbrahim Hakkı, Ali Şir Nevai gibi isimlerin eserleri bu müzeye kazandırıldı” diye konuştu. Sovyet Rusya döneminde dinin yasak olduğunu ve bu nedenle dini içerikli kitapların korunmasının da zorlaştığını bildiren Prof. Dr. Popova, “Bu dini belgelerin ve kitapların korunabilmesi için dini eserler müzelere hediye ediliyordu. Bunun yanında Türk yöneticilerin ziyaretleri sırasında getirdikleri önemli eserler de titizlikle saklandı. Bunun yanında soy ağacı belgeleri bulunuyor” dedi.

KAĞIT, MÜSLÜMANLARLA KIYMETE BİNDİ

Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi Emekli Müdürü Dr. Nevzat Kaya "Yazma Kitap ve Kütüphanelerinin Oluşumu" konusunda sunum yaptı. Uygurlar veya Çinliler tarafından icat edilen kağıdın 6 asır boyunca Orta Asya’dan çıkmadığını söyleyen Dr. Nevzat Kaya, “Ne zaman ki kağıdı Müslümanlar kullanmaya başladı, ondan sonra kağıt kıymete bindi. Paçavradan yapılan kağıt, 6. asırdan sonra pamuktan üretilmeye başlandı. 7 ve 8. asırda Bağdat’a geldi. Bundan sonra Müslümanlar kağıdı kullanmaya başladı” dedi. Dr. Nevzat Kaya, Türk halkının kağıdı kullanış sürecini ve kağıdı kullanmaya başladıktan sonra yaptıkları önemli bilimsel çalışmaları anlattı.