Sönmez: Donanma Desteği Olmayan Hiç Bir Harekat Başarılı Olamaz

Zonguldak'ın Ereğli ilçesinde, Sarıkamış Harekatı'nı destekleyecek ekipmanlar taşırken Rus gemilerince batırılan 3 geminin şehit mürettebatı düzenlenen törenle anıldı. Törende konuşan Sarıkamış Dayanışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez, "Donanma desteği olmayan hiç bir harekat başarılı olamaz." dedi.

Sarıkamış Harekatı'nı desteklemek üzere intikal halindeyken, Ereğli açıklarında 7 Kasım 1914'te Rus gemilerince Kandilli açıklarında batırılan Bezm-i Alem, Bahr-i Ahmer ve Mithat Paşa gemilerinin şehitleri anısına, Karadeniz Bölge Komutanlığı koordinesinde Ereğli Belediyesi'nce sahil bandına dikilen 'Sarıkamış Deniz Şehitleri Anıtı'nda anma töreni düzenlendi. Çelenklerin anıta sunulmasının ardından saygı duruşu yapıldı ve İstiklal Marşı okundu. Törende konuşan ve olayı uzun bir çalışma sonrası ortaya çıkaran, anma törenlerinin yapılmasına vesile olan Sarıkamış Dayanışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez, arkasında donanma desteği olmayan hiçbir kara harekatının başarılı olamayacağını söyledi.

Sönmez, konuşmasında şunları ifade etti: " “Sarıkamış olayı, donanma desteği olmadan hiçbir kara harekatının başarılı olmayacağının ispatıdır. Eğer bu üç gemi Trabzon’a gidebilseydi, içerisinde bulunan cephane, kışlık giyecek, iki alay asker, iki tayyare, 4 filo uçuş ekibi, teşkilatı mahsusa tarafından özel yetiştirilmiş Çerkez liderler isyan çıkarmak üzere örgütlenmişlerdi. Bu gemiler, Trabzon’a gidebilseydi belki savaşın kaderi değişmezdi, yine yenilebilirdik ama kırım bu kadar yüksek olmazdı. Gemilerde 270 personel vardı. 17’si ,Bahr-i Ahmer özellikle kıyıya yakın olduğu için yüzerek kurtuldu. 170 tanesi esir düştü. Çoğu geri dönemedi, 83’ü anında yaşamını yitirdi ve şehit düştüler. Bu gemilerin en büyük sorunu donanma komutanına haber verilmeden yola çıkartılan gemilerdi. Sivil ama hepsi askeri amaçla kullanılan gemilerdi. Bir hafta önce 29 Ekim’de Rus limanlarını bombaladık, bir hafta sonra 7 Kasım sabahı Zonguldak’ı bombalayan Rus donanması, Zonguldak açıklarından İstanbul tarafına mayın döşemek için yola çıktıklarında hemen bu açıklarda, sisli bir gündü. Geçen seneki gibi yağmurlu ve sisli bir gündü. Gemiler top seslerini bizim gemiler manevra yapıyor, tatbikat yapıyor zannettiler ve üzerlerine gittiklerinde bir anda Rus donanmasının içerisinde bulundular ve yarım saat içerisinde batırıldılar. Eğer bu gemiler Trabzon’a gidebilseydi savaşın kaderi belki de çok daha farklı olacaktı ve Birinci Dünya Savaşı'nın tarihi belki farklı yazılacaktı. Her zaman şu cümleyi söylüyorum; donanma desteği olmayan hiçbir kara harekatının en büyük örneği bu anıttır.”

Ereğli sahil bandında bulunan ve Kafkas Cephesi’nde şehit olan Ereğlili 65 askerin isimlerinin de yazılı olduğu Sarıkamış Deniz Şehitleri Anıtı’nda gerçekleştirilen törene Kaymakam İbrahim Çay, Karadeniz Bölge Komutanı Tuğamiral Hasan Doğan, Ereğli Belediye Başkan Vekili Reşat Latif, Sarıkamış Dayanışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez ile sivil toplum örgütlerinin temsilcileri, öğrenciler ve vatandaşlar katıldı. Anıt önündeki törenin sona ermesinin ardından protokol üyeleri Karadeniz Bölge ve Garnizon Komutanlığı gemisi ile gemilerin batırıldığı Kandilli açıklarında batırılan Bezm-i Alem, Bahr-i Ahmer ve Mithat Paşa gemileri için denize çelenk bırakıldı. Çelenk bırakma töreni basın mensuplarına kapalı yapıldı.

GEMİLERİN BATIRILMASI

''Harbiye Nazırı Enver Paşa, yaklaşan kara kışı hesaba katmadan Ruslar ile savaşmak için Kafkas Cephesi'ne 100 binden fazla asker gönderme kararı aldı. Askerler gönderildikten sonra kış bastırdı. Üniformaları hava şartlarına uygun olmayan askerler daha savaş başlamadan Sarıkamış'ta şehit düşüyorlardı. Enver Paşa verdiği kararın nelere mal olacağını fark etti. Sarıkamış'taki askerlere kışlık üniforma ve erzak göndermek için 3 yük gemisi hazırlattı. Çok sayıda askerin, çeşitli ekipmanların yanı sıra cephedeki askere dağıtılacak kışlık kıyafet ve erzak bulunan Bezm-i Alem, Bahr-i Ahmer, Mithat Paşa isimli 3 dev yük gemisi İstanbul'dan yola çıkarak Karadeniz üzerinden Trabzon Limanı'na ulaşacaktı. Gemilerle Trabzon Limanı'na varacak askerler ve malzemeler, kara yoluyla çok hızlı bir biçimde Sarıkamış'a ulaşacaktı. Söz konusu 3 gemi, Zonguldak açıklarına geldiklerinde karşılarında Rus savaş gemilerini buldu. Ruslar, Zonguldak'taki kömür madenlerini bombalamış, üslerine dönüyorlardı. Ereğli açıklarında bu gemilere ateş açıldı. 7 Kasım 1914'te 3 yük gemimiz, Sarıkamış'a götürülen malzemelerle birlikte çok kısa süre içinde denize gömüldü."

CİHAN