‘Şehrimiz Konya’ seçmeli ders oldu

Cumhurbaşkanımızın isteği doğrultusunda, çocukların kendi şehirlerini tanıması amacına yönelik Millî Eğitim Bakanlığı tarafından başlatılan çalışmalar ülke genelinde yazılan 81 ders kitabı ile tamamlandı. Bakanlık yetkilileri tarafından “Şehrimiz Konya” ders kitabı; içeriği, tasarımı, teknolojiye uyumluluğu bakımlarından örnek gösterilebilecek ve en beğenilen ders kitaplarından biri oldu. Çocukların yaşadığı şehrin üretim, kültür, sanat ve coğrafi kapasitesini öğrenmesine; bitki ve hayvan türlerini keşfetmesine; yöresel yemekler, oyun, folklor, dil ve konuşma ağzı gibi somut olmayan kültürel miraslarını tanımasına imkân verecek bu ders kapsamında yazılan "Şehrimiz Konya" kitabı, seçmeli ders bünyesinde ortaokul öğrencileri ile buluştu.

“ŞEHRİMİZ KONYA” YAYIN KURULU 6 İSİMDEN OLUŞTU

Yazar kadrosunu Ahmet Çelik, Hüseyin Sayın, Ekrem Özmen, Ali Kemal Eker, Murat Akpınar ve Tahir Yaman’ın üstlendiği; baskısını Konya Büyükşehir Belediyesinin yaptığı Şehrimiz Konya kitabı, öğretmenler ve öğrenciler tarafından da büyük ilgi gördü. Kitap, ayrıca artırılmış gerçeklik çalışmalarıyla da dikkat çekerek bir yeniliği başlatmış oldu. Bu teknoloji sayesinde Konya Kalesi ve Surları, Eflatun Mescidi gibi Konya’nın günümüze ulaşamayan tarihî yapılarıyla, Çatalhöyük, Kılıçarslan Köşkü gibi yalnızca bir kısmı günümüze ulaşan tarihî yapılarının özgün hâlleri, öğrencilerin sıraları üzerinde üç boyutlu olarak canlanıyor. Bu anlamda güncel teknolojiyi de sonunu kadar kullanan kitap hakkında yayın kurulu en özel açıklamalarda bulundu.

İNCE ELEYİP SIK DOKUDUK

Kitabın hazırlanışı hakkında bilgi veren Konya Ölçme Değerlendirme Merkezi Müdürü Ali Kemal Eker, “Cumhurbaşkanımızın; her öğrencimizin, yaşadığı şehri tanımasına yönelik bir talimatı vardı. Buradan hareketle Millî Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğümüz 5, 6, 7 ve 8 sınıfta en az bir kere okutulmak üzere “Şehrimiz ----” ismiyle, seçmeli ders yapısında bir çalışma yürüttü. “Şehrimiz Konya”, “Şehrimiz Afyon”, “Şehrimiz Ankara” gibi isimlerle her il kendi ders içeriğini ve kitabını hazırladı. Toplam beş üniteden oluşan kitabın ilk iki ünitesinin metin bölümü Bakanlığımızca hazırlanmış olup tüm şehirlerde ortak olarak okutuluyor. Kitaptaki diğer üç ünite de her şehirde birer komisyon oluşturularak hazırlandı. Bu kapsamda Konya'da 6 kişilik bir komisyon oluşturduk. Kitabın hazırlanışında şöyle bir yöntem izlendi. Büyükşehir Belediyemiz başta olmak üzere Konya'daki 31 ilçe belediyesine ve Konya'daki bütün resmî kurumlara bu kitabın yazılacağına dair bir bilgi notu ile, bizimle paylaşabilecekleri güncel bilgi ve fotoğraf talebimizi içeren resmî yazılarımızı gönderdik. Kurumlardan bölümlerle ilgili destekler istedik. Söz gelimi Devlet Su İşleri Konya İl Müdürlüğünden Konya’nın su durumu ve barajlarıyla ilgili bir katkı (bilgi, görsel vb.) istendi, ilçe belediyelerinden ilçelerinde düzenlenen festival ve şenliklere dair bilgi ve belgeler talep edildi. Onlar da sağ olsunlar bizleri kırmadı ve pek çok doküman ile desteklerini sundular. Kitap hazırlanırken dersin öğretim programı doğrultusunda belirlenen temel amaç öğrencilerimize; yaşadığı şehri tanıtabilmek, bu şehri tanıtırken de sanayisini, tarihini, gezilecek yerlerini, somut olmayan kültürel varlıklarını, şehir içi ve dışı ulaşım imkânlarını, tarımını, hayvancılığını, ticaretini, kültür ve sanat faaliyetlerini eğlenceli ve merak uyandıracak bir biçimde öğretebilmek. Bu doğrultuda yaptığımız çalışmalar sonucunda Konya’da yaşayan öğrencilerin ve ailelerinin; Millî Mücadele Dönemimiz de dâhil olmak üzere, Konya’nın tarihi, coğrafyası, sanayisi, ticareti, kültür ve sanatı, dil ve ifade özellikleri gibi pek çok açıdan bilgi sahibi olabileceği bir kitap ortaya çıktı. Dolayısıyla hem şehrimizin çocukları hem şehrimize öğrenci olarak gelen tüm öğrencilerimizin Konya’yı en iyi şekilde tanıması ve öğrenmesi amaçlandı.” diye konuştu.

Kitap yazarlarından Ekrem Özmen de bu bağlamda şu ilavelerde bulundu: “Aramızda yaptığımız iş bölümü gereği, şehrimizin ekonomisini etkileyen unsurlar (sanayi, ulaşım, ticaret, iletişim imkânları) ile tarihî ve turistik mekânlar ağırlıklı çalışma alanlarım arasındaydı. Bu bölümlerdeki sayısal veriler ve istatistiki bilgilerin tamamı, ilgili kurum ve kuruluşlardan alınan bilgilerle oluşturulduğu için kitabın Konya’nın ticareti, turizmi, tarımı, hayvancılığı, sanayisi, ulaşımı ve yer altı ve yer üstü kaynakları ile ilgili detaylı verilere sahip kaynak bir kitap olacağını düşünüyorum. Arkadaşlarım da çalıştıkları bölümlerle ilgili gerekli kurum ve kuruluşlarla irtibat kurarak ve kaynakları derleyerek öğrencilerin seviyesine uygun bir sentez oluşturdular. Bu açıdan kitap, zengin bir kaynak olma özelliğini taşırken diğer yandan eğlenceli bir öğrenme materyali oldu.”

ALANINDA UZMAN AKADEMİSYENLERLE ÇALIŞILDI

Kitabın hazırlanması ve kaynakların belirlenmesi noktasında, alan uzmanları ve akademisyenlerle çalışıldığını belirten İl Millî Eğitim Müdürlüğü AR-GE Birimi Uzmanı Ahmet Çelik ise şunları söyledi: “Kitabın hazırlanması, kaynakların belirlenmesi ve baskıya gönderilmesi –araya giren salgın süreci ile birlikte- yaklaşık iki yıl kadar sürdü. Bu süreç içinde arkadaşlarla yoğun bir kampa girdik. Sadece kaynak belirlenmesi bile birkaç ay süren yoğun bir çalışma sonucu ortaya çıktı. Bütün kurumlardan resmî bilgi ve belgeler bize ulaştıktan sonra arkadaşlar ile aramızda bölüm paylaşımı oldu. Bakanlığımızın oluşturduğu müfredata uygun olarak kitabı şekillendirme noktasında da bir birlik ve düzenin sağlanması gerekiyordu. Çünkü resmî veriler, yoğun ve teknik bilgiler içerebiliyor. Bu bilgilerin ele alınıp çocukların seviyesine indirilmesi ve öğrencilere sunulacak biçimde sadeleştirilmesi de önem arz ettiğinden bu hususa elimizden geldiğince dikkat etmeye çalıştık. İlmî yönden bir yanlışlık yapmamak adına ince eleyip sık dokuduk. Prof. Dr. Caner Arabacı, Prof. Dr. Fetullah Arık, Prof. Dr. Osman Tugay, Doç. Dr. Ali Fuat Baysal ve Doç. Dr. Muammer Ulutürk gibi birbirinden değerli hocalarımız, kitabımızın editörlüğünü üstlendiler. Yazdığımız metinlerin kontrolleri, editör kadrosu tarafından titizlikle yapıldı. Gerekli yönlendirme ve düzeltmeler ile birlikte içeriklere son şekilleri verildi. Emeklerinden dolayı editörlerimize de buradan çok teşekkür ediyoruz. Ardından Millî Eğitim Müdürlüğümüz tarafından oluşturulan bir inceleme ekibi oluşturuldu ve Bakanlığımız uzmanlarınca da gerekli incelemeler yapıldıktan sonra kitap çalışması tamamlanmış oldu. Baskıya hazır hâle gelen kitabımızın bu aşamadan sonra öğrencilerle buluşması gerekiyordu.  Sağ olsun Büyükşehir Belediyemiz bu aşamada bizlere destek oldu ve kitabın basımını üstlendi. Neticede en güncel hâliyle bir “Konya kitabı” öğrencilerimizin önüne gelmiş oldu. Fakat her ne kadar bu bir öğrenci kitabı olsa da Konya’da yaşayan her vatandaşımızın da okuyabileceği, üniversite öğrencisinin de anlayabileceği, hatta akademisyenin bile yararlanabileceği bir kaynak hâline geldi. Mesela kitap, Konya'nın basın tarihi, endemik bitki türleri, madenleri, ilçe festival ve şenlikleri gibi özel konularla da araştırmacılara kaynak olarak sunulabilecek bir durumda. Geçmişinin zenginliği kadar, güncel bir Konya'yı da sunmaya çalıştık. Eğitim paydaşlarımızdan gelen dönütlerle de bunda büyük ölçüde başarılı olduğumuzu görüyoruz.”

MEB ÖRNEK ÇALIŞMA OLARAK GÖSTERDİ

Kitap yazarlarından Ali Kemal Eker, kitabın örnek olarak gösterildiği hususunu şu sözlerle detaylandırdı: “Millî Eğitim Bakanlığına bağlı Müfettişlerimiz, Konya İl Millî Eğitim Müdürlüğü çalışmalarını değerlendirdiği ziyaretlerinde kitabımızı inceleyip bunun Konya’da yapılan en güzel projelerden bir tanesi olarak değerlendirmişler. Kitabın tabii bir de “artırılmış gerçeklik uygulaması” var. Bu çalışma, kitap yazıldığı dönemde öğretmen olan ve şimdilerde Necmettin Erbakan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinde öğretim görevlisi olarak çalışan Yunus Büyükbayram Hocamız tarafından yapıldı. Bu uygulamalarda kullanılan bazı tarihî yapıların tasarımlarında Büyükşehir Belediyesi Koruma, Uygulama ve Denetim Bürosu (KUDEB) biriminin destekleri oldu. Öğrencilerimizin günümüzde fiziken göremediği ama tarihî belge ve kayıtlarda çokça bahsedilen bazı eserler var. Mesela bunlardan bir tanesi Konya Kale Kapısı, bir tanesi Eflatun Mescidi... Öğrencilerimiz uygulamayı Google Play Store'dan “Şehrimiz Konya” ismiyle rahatlıkla telefonlarına indirip uygulamayı kullanabiliyorlar. Örneğin telefonun kamerasını uygulama çalışırken kitaptaki Çatalhöyük görseline tuttuğunda bu antik şehir kalıntısı kitabın üzerinde üç boyutlu olarak beliriyor. Telefonu oynatarak ve görsel üzerinde gezdirerek yapıyı tüm yönleriyle ve detaylarıyla inceleyebiliyorlar.”

KONYA’YA ÖZGÜ OYUNLAR YER ALIYOR

Kitap yayın kurulunda yer alan Hüseyin Sayın da şunları kaydetti: “Kitap, ortaokuldaki öğrencilere yönelik olması sebebiyle onların da ilgisini çekebilecek Konya'nın geleneksel çocuk oyunları, Şivlilik gibi Konya’ya has ilgi çekici pek çok konuyu içeriyor. Bunun dışında Konya ağzından derlemeler konusunda bilmeceler, bulmacalar, tekerlemeler ve Konya'ya özgü deyişler de kitapta yer alıyor. Yani öğrenciler özellikle akıllı telefon, tablet ve bilgisayarları yoğun olarak kullandığı çağımızda birazcık olsun odalarından, evlerinden sıyrılıp dışarıda güzelce oynayacakları pek çok oyun bulabilirler kitapta. Aslında kültürümüze ait yüzlerce oyun var ancak öğrencilerin ilgisini çekecek oyunlardan bir derleme yaptık. Yani kitabın içerisinde yaklaşık on kadar oyun bulunuyor. Bu oyunları bizzat oynayabilmeleri için gereken kural ve bilgileri de içeriyor. Yani kitap bir nevi geleneksel çocuk oyunları oynama kılavuzluğu da yapabilir bu anlamda. Öğrencilerin ilgisini çekebilecek ve kolay oynanabilecek, malzemesi etrafta çabuk bulunabilecek oyunlar ağırlıkta.”

KONYA AĞZININ İNCELİKLERİ ANLATILIYOR

Bu kitapla Konya’ya has kültürleri ve değerleri öğrencilerimize tanıtmayı amaçladıklarını belirten, kitap yazarlarından Hüseyin Sayın, Konya ağzı ile ilgili bölüm de kitabın özel çalışma alanlarından biri oldu. Bu alanda aslında günümüze ulaşan ve güncel olarak kaleme alınan kitaplar var Konya'mızda. Bu kitapları da kaynak olarak inceledik ve öğrencilerimizin seviyesine indirip günlük hayatta sıklıkla karşılaşılan Konya’ya özgü kelime, deyiş ve cümleleri derleyerek etkinlikler yoluyla onların karşısına çıkardık. Yani öğrenci Konya ağzının çeşitli özelliklerini kitap vesilesiyle görebilir ve ailesiyle de paylaşarak eğlenceli zamanlar oluşturabilir. Somut olmayan kültürel miraslar içerisinde tabii yeme içme kültürü de var. Öğrencilerin karşılaşabileceği, büyüklerine sormadan öğrenebileceği pek çok bilgi de mevcut. Yine aynı şekilde Şivlilik, Konya şehir merkezinde görülen ve yıllardır yaşatılan, Konya’ya has bir kültür. Bu kitabın, Konya'nın diğer ilçelerindeki öğrenciler tarafından okutulmasıyla da Şivlilik kültürünün daha iyi tanıtılacağını ve Konya il geneline daha iyi yaygınlaşacağını düşünüyorum. Okullardaki öğretmenlerimizden çok olumlu dönütler aldık kitap kaynak olarak çok beğenildi. Bu kaynağın, öğrenciler dışında daha çok kişiye ulaşması için tanıtma çalışmalarına ihtiyacımız var. Özetle daha çok öğrencimizin ve daha çok vatandaşımızın Konya şehir kültürünü edinmesini arzu etmekteyiz.” ifadelerine yer verdi.

AKADEMİK ÇALIŞMALARA KAYNAK OLABİLECEK BİR KİTAP

Kitabın son hâlinin, akademik çalışmalarda kullanılabilecek yetkinlikte bir kaynak hâline geldiğini belirten ve çalışma hakkında değerlendirmede bulunan İl Millî Eğitim Müdürlüğü AR-GE Birimi Uzmanı Ahmet Çelik şunları söyledi: “Uzun uğraşların sonucunda yalnızca çocukların değil, gençlerin ve yetişkinlerin de yararlanabileceği bir kitap ortaya çıktı. Akademik çalışmalara da kaynaklık edebilecek bir yapıda. İlave olarak belirtmeliyim ki Konya, “Şehrimiz…” dersi bakımından güçlü bir kaynağa sahip.  Bu nedenle önümüzdeki yıllarda, okul yöneticilerimiz ve öğrencilerimiz tarafından bu dersin seçilmesini temenni etmekteyiz. Zaten kitabımız örnek kitaplardan biri olarak değerlendirilmiş. Bu özelliği değerlendirmek gerektiğini düşünüyorum.” Ekrem Özmen dilek ve temenni olarak şu sözleri kaydetti: “Aynı zamana bir Konyalı ve eğitimci olarak şehrimizin eğitim ve kültür hayatına böyle bir çalışmayla katkı sunmak bizler için gerçekten büyük bir mutluluk kaynağı. İnşallah kitabımız kalıcı bir eser hâline gelerek ve güncellenerek nesiller boyunca okutulur.” Ahmet Çelik ise son olarak şunları ifade etti: Şehrimiz Konya, tüm Konyalıların kütüphanesinde yer bulabilmeyi umut ediyor. İnşallah da bu konuda ilgili kurum ve kuruluşlarımızın desteğiyle kütüphanelere kazandırılmak üzere gerekli çalışmaların yapılacağına inanıyorum. Kitabın kaynakça bölümünde yer alan ve bize destek veren tüm kişi, kurum ve kuruluşlara, ayrıca bize bu mülakatla yer verdiğiniz için siz medya mensuplarımıza da teşekkürü bir borç biliriz.”

SAİT ÇELİK