Özel: Tedbir Alınmazsa Kaçak Maden Ocakları Can Almaya Devam Edecek

CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel, kaçak maden ocaklarının can almaya devam ettiğini söyledi. Özel, kaçak maden ocaklarında meydana gelen faciaların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından sorumluluğunun üstlenilmediğini kaydetti. Özel, kaçak maden ocakları ile ilgili derhal harekete geçilmesi gerektiğini ifade etti.

Kazanın sorumluluğunun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı olduğunu belirten Özel, “Zonguldak'taki facia bu kez ucuz atlatılmış durumda. Bu kazanın sorumluları ise 2013'te ocağı kapatıp sonra başıboş bırakan, takip etmeyen Çalışma ve Enerji bakanlıklarıdır. Zonguldak'ta ve Türkiye'de daha kaç ocak var bu şekilde henüz bilinmiyor ve yeni faciaların yaşanması an meselesi. Eğer tedbir alınmazsa bu tip kaçak ocaklar daha çok ocak söndürecek, öyle görünüyor.” dedi.

‘İŞÇİLER BİLE KAÇAK OLDUĞUNU BİLMİYORMUŞ’

Bakanlığın bu madeni kapattıktan sonra denetlemediğini dile getiren Özel, “Göçükten kurtulan işçiler, kaçak bir madende çalıştıklarını, ancak göçükten çıkarıldıklarında anladılar. Kaza oluyor ve kaçak olduğu için 11-12 saat sonra kaza ortaya çıkıyor. Oysa Türkiye’nin maden kazalarındaki en uzman tahlisiye ekibi sadece 10 kilometre uzaklıkta ama uzun süre bu göçük yetkililerden gizleniyor, çünkü maden ocağı kaçak işletiliyor.” şeklinde konuştu.

Özel, kapatıldığı belirtilen diğer madenlerin ne durumda olduğunun bilinmediğini ve buraların yeni facialara gebe olabileceğini söyledi. Özel, “Madenciler, ‘Biz burayı yasal bir maden sanıyorduk. Sigortamız yatıyordu. Bin 200 TL maaş alıyorduk.’ diyorlar. Zabıtalar, mühürledikleri kahvehaneyi bile denetliyorlar. Burada şubat ayından beri kaçak üretim yapılıyor. 2013 yılında bu maden ocağı kapatılmış ama burada şöyle bir eksiklik var. Zabıtanın bir hafta kapattığı kahvehane kaçak açılmasın diye kahvehaneye bile denetim yapılırken bakanlık, kapattığı maden ocağı ile ilgilenmiyor, hattâ ve hattâ yok sayıyor. Bakanlık, ruhsatını iptal ettiği tüm madenleri yeniden denetlemeli. Kimbilir diğer madenlerde manzara ne durumdadır.” dedi.

‘KAÇAK OCAKLARI TAKİP EDECEK SİSTEM KURULMALI’

CHP’li Özel, madende çalışan işçilerin bir başka şirkette sigortalandıkları ve aslında o şirketin mühürlenen madeninin kazanın yaşandığı ocak olduğunu ve işçilerin sigortasının şirket üzerinden yatırıldığını söyledi. Özel, “Yani elden ele bir sistem var ve şirket, ‘Al sen bu madeni işlet, ne çıkartıyorsan çıkart, bana da şu kadar para ver.’ diyor. Manisa Soma’daki madenlerde çok sayıda dayıbaşı varken burada dayıbaşını, madenin kaçak işletmecisi olarak görüyoruz. Kapatılmış maden bu dayıbaşına verilmiş, işçilerse esas şirket tarafından sigortalatılmış. Burada yeni sistemler geliştirmek lazım. Örneğin menşe belgesi diye bir şey olması lazım ki kaçak ocakların önüne geçilebilsin, yani her kömür götüren, bu kömürü satamamalı. Kapsamlı bir takip sistemine ihtiyaç var. Bu kaçak ocaklarda ne ilk ne de son kaza olacak. Çok açık olarak görülüyor ki kömürün nereden, hangi zaman diliminde çıkartıldığının kodlanması ve takip edilmesi için bir sisteme ihtiyaç var.” dedi.

Madenin ilkel şartlarda çalıştığını belirten Özel, “Hastanede ziyaret ettiğimiz işçilerin kıyafetlerinden ayakkabılarına kadar üzerlerindeki hiçbir şey, madenlerde giyilmesi gereken giysilerden değildi. Gördüğümüz işçilerin ayaklarındaki standart madenci çizmesi değildi, bildiğimiz normal tarla çizmesiydi. Üstlerindeki kıyafet, madenci kıyafeti değildi. Yanmaya, yaralanmaya karşı koruyacak özel kıyafet yerine, günlük kıyafetlerle çalışıyorlarmış. Ferdi kurtarıcıları, karbonmonoksit ya da oksijen maskeleri ise yok! İşçilerin yakınları, madencilerin zaman zaman kasksız dahi çalıştıklarını söylediler. Kesinlikle eğitim almadıkları, mevzuattan haberlerinin olmadığı ise açıkça ortada.” diye konuştu.

İşçilerin, çalıştıkları yerin kapatılmış bir maden olduğunu bilmediklerini aktaran Özel, “Bunu araştıracak, soruşturacak bilinç düzeyinde olmadıkları görülüyor. Ayrıca böyle bir şeyi patrona dahi soracak durumda değiller. ‘Nasıl soralım? Ekmeğimizin peşindeyiz.’ diyorlar. Bin 200 TL maaş alıyorlar. Sigortalılar ama sendikaları yok. Ölümle sürekli burun buruna olduklarını ifade ediyorlar. Madenin hava sirkülasyonunu da sağlayacak, ana yolda bir göçme olması halinde alternatif çıkış olarak kullanılacak ikinci bir girişi yok. Ocakta yaptığımız incelemelerde gördük ki metal olması gereken her şey ahşap ve çürük.” diye konuştu. CİHAN