Otomotiv Raporu: Ortalama Araç Yaşı 12, İlerleyen Yıllarda Talep Artacak

Otomotiv sektöründeki yüksek rekabetin otomobil fiyatlarını düşürdüğü kaydedildi. Araç satış karlılıklarının sağlayıcılar için yüzde 4 seviyesine gerilerken, dağıtıcılar için yüzde 3'e indiği belirtildi. Otoparklardaki ortalama araç yaşının 12 olduğu dile getirilirken, ilerleyen yıllarda araç talebinin artacağı bildirildi.

Rekabet Kurumu ve Uludağ Üniversitesi (UÜ) işbirliği ile UÜ Mühendislik Mimarlık Fakültesi Otomotiv Mühendisliği Bölümü’nde '12. Rekabet Hukuku ve İktisadında Güncel Gelişmeler Sempozyumu' düzenlendi. Sempozyuma, Rekabet Kurumu Başkanı Prof. Dr. Nurettin Kaldırımcı ile UÜ Rektörü Prof. Dr. Kamil Dilek, sektör temsilcileri ve öğrenciler katıldı. Programda, Rekabet Kurumu Uzmanları Zeynep Şengören ve Recep Gündüz tarafından hazırlanan 'Motorlu Taşıtlar Sektör Araştırma Raporu' paylaşıldı. Raporun; sektörde 59 markanın distribütörü olan 39 sağlayıcı ile sayıları 2 bin 500 olan yetkili bayi ve servisle, 200 civarında yedek parça üreticisi ve 150’ye aşkın bağımsız servisle birebir görüşme sonucunda elde edilen verilerin derlenmesiyle oluşturulduğu ifade edildi.

“ORTALAMA ARAÇ YAŞI 12, İLERLEYEN YILLARDA TALEP ARTACAK”

Zeynep Şengören, araştırmada araç parkları konusundaki ilgi çekici sonuçlar elde ettiklerini ifade ederek, şunları dile getirdi:

“Araç parkı bakımından ilk dikkatimizi çeken husus, parkta binek araçların yoğunluğu oldu. Parkın yaklaşık yüzde 70’i binek araçlarından oluşuyor. Bunu kamyonetler ve diğer araçlar takip ediyor. İkinci tespitimiz araç parkları yılar itibariyle büyüyor. Bir diğer tespitimiz ortalama araç yaşı 12 olarak hesaplanıyor. Bu Avrupa ile kıyaslanınca yüksek bir oran. Bunun önemi şu, birincisi satış bakımından araçlar yaşlı, ilerleyen yıllarda araç talebi olacaktır. İkinci önemi ise satış pazarı açısından ortaya çıkıyor. Yaşlı araçlar daha fazla bakıma ihtiyaç duyuyor. Araç yaşlarına göre tüketicilerin servis tercihleri de değişiyor.”

"SATILAN ARAÇLARIN YÜZDE 60’I İTHAL"

Satış adetleri bakımından sektörde ithal araçların yoğun olduğuna dikkat çeken Şengören, “Satılan araçların yüzde 60’a yakını ithal. Bu şu açıdan önemli, sektör döviz kuru gibi makro ekonomik değişkenlerden etkileniyor. Satış adetleri yıllar itibariyle dalgalanıyor. Dolayısıyla istikrarsız bir talep yapısı var.” dedi.

Binek araç pazarının oldukça rekabetçi bir görüntü sergilediğini ve tebliğ sonrası (2007) daha da arttığını vurgulayan Şengören, ticari araçlar bakımından daha orta derecede yoğunlaşmış bir pazar yapısı ile karşı karşıya olunduğunu kaydetti. Toplam pazarda binek araç yoğunluğuna işaret etti.

“REKABET, OTOMOTİV FİYATLARINI DÜŞÜRDÜ”

Şengören, raporun otomotiv fiyatları konusundaki sonuçları hakkında şu bilgileri verdi:

“Otomobil fiyatlarının enflasyonun gerisinde bir artış gösterdiği dolayısıyla reel olarak artmadığını görüyoruz. Bunu rekabet yapısıyla birlikte değerlendirdiğimiz zaman, sektörde fiyat artışlarını baskılayan bir rekabet düzeyinin olduğunu söylememiz mümkün.”

“ARAÇ SATIŞI KARSIZ, YEDEK PARÇA SATIŞI KARLI”

Kar marjlarının düştüğünü ifade eden Şengören, şöyle devam etti:

“Binek ve ticari araç segmentinde araç sağlayıcılarının vergi öncesi kar marjlarına baktığımızda zaten yüzde 5’ler seviyesinde olan araç satışı kar marjlarının tebliğ sonrası daha da düştüğü, buna karşın satış sonrası yedek parça satışlarındaki kar marjlarının satışa göre çok daha yüksek olduğu ve tebliğ sonrası daha arttığı görülüyor. Aynı görüntüyü ağır ticari araçlar pazarında da görüyoruz. Satış pazarı karlı bir Pazar değil, satış sonrası Pazar daha karlı bir Pazar ve satıştaki az karlılık, satış sonrası karlılıkla sübvanse ediliyor.”

Recep Gündüz ise araçların satın alınmasından sonraki pazar yapısı hakkında bilgi verdi. Sadece satış ve servis hizmeti veren dağıtıcı sayısının hem tebliğ öncesi hem de tebliğ sonrası dönemde yatay bir seyir izlediğini dile getiren Gündüz, üç hizmeti (3S) de sağlayanların sayısının tebliğ sonrasında iyice arttığını vurguladı.

“KARLILIK SAĞLAYICILAR İÇİN YÜZDE 4, DAĞITICILAR İÇİN YÜZDE 3”

Gündüz, satış pazarındaki sonuçlara ilişkin şunları ifade etti:

"Satış pazarındaki sonuçlar rekabetçi bir görünüm olduğunu gösteriyor. Öte yandan pazara her seviyede yeni girişler halen var. Satış pazarlarındaki kar marjlarının satış sonrasına göre oldukça düşük olduğunu görüyoruz. Bunlar, sağlayıcılar düzeyinde yüzde 4, dağıtıcılar için yüzde 3 düzeyinde. Son bir iki yıl içinde bu kar marjlarının daha da baskılandığını gördük. Rekabet açısından en önemli sonuç, satış pazarında araç fiyatlarında önemli bir artışın olmadığını söylememiz mümkün."

CİHAN