Konya turizmden daha fazla pay alacak

Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, tarihi ve kültürel zenginliğiyle Türkiye'ye örnek olan Konya'nın farklı yerlerinden tarih fışkırıyor. Bu kapsamda Takkeli Dağ, Sarayönü, Çatalhöyük, Savatra ve Boncuklu Höyük'te kazı çalışması yapılıyor. Bu çalışmalarla Konya'nın tarihi ve kültürel anlamda ne kadar zengin olduğu bir kez daha gün yüzüne çıkarken, şehrin turizm potansiyelinin de artırılması isteniyor.

DÜNYA TARIMININ İLKİ BURADA YAPILDI

İnsanlığa ait ilk bulguların ortaya çıkarıldığı “Boncuklu Höyüğü” Konya'nın yeni gözde merkezi olma yolunda emin adımlarla ilerliyor. 10 bin 300 yıllık geçmişi ile Çatalhöyük’ten daha köklü bir geçmişe sahip olan ve yaklaşık 2006 yılından beri kazı çalışması devam ve insanlığa ait ilk bulguların ortaya çıkarıldığı Boncuklu Höyük'te yapılan kazı çalışmalarında buğday, bezelye ve mercimek kalıntılarına rastlanıldı.

Çatalhöyük'ten farklı olarak koyunun evcilleştirildiğine dair izlenimler bulundu. Çatalhöyük’ün aksine tarım burada düşük düzeyde. Kazı çalışmalarında DNA incelemeleri de yapıldı. Boncuklu bölgesinde yaşamış olan toplumun, o dönem Güneydoğu Avrupa’ya yayıldığı görüldü. Akrabalık ilişkileri de kazılarla birlikte ortaya çıkarılıyor. O dönem yine tarım ürünlerinin alışverişine yönelik olarak ticari gidiş gelişler de olmuş Avrupa’ya. Yapıların mimarisi ile ilgili önemli bilgiler de ortaya çıktı. Kerpiç duvar izleri, oval yapılar keşfetti. Çok büyük çöplük alanı ile karşılaşıldı. Bölgede büyük memeli hayvanlara ait kalıntılar balık ve su kuşları ile ilgili kalıntılar bulundu. Bölge oldukça sulak, bataklık ve göllerle kaplıymış o dönem. 9 bin yıllık geçmişi olan Çatalhöyük’ten 1000 yıl bir yerleşim yeri. Dünya tarımının ilkinin burada yapıldığına dair izler var. Avrupa’ya tarım buradan gitti. Çalışmaların tamamlanmasıyla beraber, bölge turizmde gözde merkezlerden biri olacak.

ÇOK FARKLI BULUNTULARA ULAŞILACAK

Önemli bir kazı çalışması da Savatra'da yapılıyor. Karatay'a bağlı Yağlıbayat Mahallesi'nde yer alan iki bin yıllık antik Roma Savatra Antik Kenti'ni gün yüzüne çıkarma çalışmaları sürüyor. Savatra Antik Kenti'nde çok değerli bulgulara şahitlik edildi. Geçen günlerde ilk defa İslamiyet'ten önceki dönemlere ait 'Türk' yazısının bulunduğu bir kitabe elde edildi.

Kazı çalışmalarını yürüten ekibin başkanı Doç. Dr. İlker Işık ise önümüzdeki dönemlerde bölgede çok daha farklı buluntulara ulaşacaklarına inandıklarını söyledi. Bir kısmı Yağlıbayat Mahallesi içerisinde bulunan Savatra Antik Kenti, MÖ 4’üncü yüzyıla tarihlendiriliyor. Antik kentte ortaya çıkarılan buluntular, Konya Arkeoloji Müzesi'nde sergileniyor. Savatra da şehrin turizm potansiyelini artıracak önemli noktalardan birisi oluyor.

ÇATALHÖYÜK İLK 1958 YILINDA KEŞFEDİLDİ

Çatalhöyük'te ise kazı çalışmaları 62 yıldır devam ediyor. Çumra'da Anadolu kültür tarihinin en önemli merkezlerinden olan Çatalhöyük’te gerçekleştirilen kazılarda bugüne kadar ilk duvar resimleri, tekstil materyalleri ve ortaya çıktığı dönemde tapınak olduğu düşünülen çeşitli yapılar gibi birçok ilke ulaşıldı. Çatalhöyük, ilk kez 1958’de İngiliz arkeologlar olan James Mellaart ve David French tarafından keşfedildi. Tarihi en az 9 bin yıla dayanan bir tarihi kent olan Çatalhöyük, en az Göbeklitepe ve diğer çok önemli kültürel miraslar kadar üzerinde durulması ve önemsenmesi gereken bir konum olarak biliniyor. Çatalhöyük çalışmalarının başından beri elde edilen 4 binden fazla malzemenin sayımı yapıldı. Çatalhöyük'e daha çok turist çekmek adına çalışmalar sürdürülüyor.

TAKKELİ DAĞ'DA ROMA ESERLERİ GÖRÜLDÜ

Selçuklu sınırları içerisinde yer alan 1720 rakımlı Takkeli Dağ'ın eteklerinde 2012'de başlayan kazılarda, bugüne kadar 3-4'üncü yüzyıla tarihlendirilen noktada birçok kaya mezarı ortaya çıkarıldı.

Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu, Karamanoğulları ve Osmanlı'nın izlerini taşıyan Takkeli Dağ'da 10 yılda önemli bulgulara ulaşıldı. Zirvesinde tarihi surlar, çok sayıda su sarnıcı ve tapınak barındıran ve tarihi kaynaklarda Gevele Dağı olarak da isimlendirilen yerde, bugüne kadar Fatih Sultan Mehmet dönemine ait gülleler ile saray ve hamam yapıları, gizli geçitler, çok sayıda seramik parça ve savaş materyalleri bulundu. Bölgede önceki kazılarda Roma dönemine ait kaya mezarlarına rastlanıldı.

SARAYÖNÜ'NDE 8. YÜZYILA AİT BULGULAR

Sarayönü'nde tesadüfen antik yer altı şehri keşfedildi. Sarayönü ilçesinde altyapı çalışmaları sırasında ortaya çıkan erken Bizans dönemine ait yer altı şehrinin turizme kazandırılması için çalışma yürütülüyor. Konya Müzeler Müdürlüğü'nce 6 aydır yürütülen kazı ve temizlik çalışmalarıyla bir bölümü ortaya çıkarılan yer altı şehri, farklı uzunluklarda ve genişlikte tünellerle birbirine bağlanan 20 metrekarelik odalardan oluşuyor. İlk belirlemelere göre 5 bin metrekare alana yayıldığı tespit edilen yer altı şehrinin sınırlarının, bölgede yürütülen yüzey araştırmalarına göre çalışmalar ilerledikçe daha da genişleyebileceği öngörülüyor. Odayı andıran yaşam alanlarında, su kuyuları, ocaklar, bacalar, aydınlatma için kandil yerleri, kilerler, havalandırma delikleri bulunan yerin geçmişi, elde edilen ilk materyallere göre 8. yüzyıla tarihlendiriliyor. Kazı alanında göçüklerin temizlenmesiyle şu ana kadar 8 yaşam alanı ortaya çıkarıldı. Hristiyan yerel halkın, 150 yıl süren akınlardan korunmak için 8. yüzyılda yer altı şehrini kullandığı tespit edildi. Bu alanın Orta Anadolu'nun en büyük yer altı şehirlerinden biri olduğu düşünülüyor.

KONYA TURİZMDEN DAHA FAZLA PAY ALACAK

TÜRSAB Konya BTK Başkanı Özdal Karahan, kazı çalışmalarıyla ilgili gazetemize bilgiler verdi. Her fırsatta Konya'nın çok köklü bir geçmişe sahip olduklarını ifade ettiklerini aktaran Karahan, “Yürütülen çalışmaların hepsi birbirinden kıymetli.

Bu çalışmaların neticesinde Konya'nın turizm potansiyelinin daha da artacağını öngörüyoruz. Konya, zenginliği tam anlamıyla ortaya çıkarılamamış bir şehir. Şimdi çok kıymetli çalışmalar yürütülüyor. Zamanla Konya, turizmden hak ettiği payı fazlasıyla alacak. Bunun için alt yapı çalışmalarının da tamamlanması gerekiyor. Ayrıca çalışmalar için güçlü bir ana sponsor bulunmalı. Çalışmalar yavaş gidiyor. Bunun sonucunda da geri döngü uzun zaman alıyor” dedi.

EMRE ÖZGÜL