Kazım Karabekir Paşa’nın sır evliliği

Şark Fatihi Kazım Karabekir Paşa’nın hayatına dair bilinmeyen bir gerçek ilk kez ortaya çıktı.

Merhaba Şehir Dergisi yazarlarından Araştırmacı Yazar Kasım Kocabaş, bugüne kadar gizli kalmış pek çok konuyu açığa çıkardığını, ancak bu sefer aynı zamanda hemşerisi olan Kazım Karabekir Paşa’nın yaşamına dair önemli bir detayı ortaya çıkarmaktan büyük mutluluk duyduğunu ifade etti. Tüm biyografi kaynaklarında Karabekir Paşa’nın 1924 yılında İclal Hanım ile ilk evliğini yaptığı bilgisine yer verildiğini söyleyen Kocabaş, ortaya çıkan bu belge, Karabekir Paşa’nın 1920 yılında Erzurum’da iken ilk evliliğini yapıp boşandığı gerçeğini ilk kez ortaya çıkardığını belirtti.

BELGE ORTAYA NASIL ÇIKTI?

Kocabaş, ilk önce belgeyi bir müzayedede satışta gördüğünde, hayatta olan kızı Timsal Hanım’a bilgi verdiğini ve kendisinin de böyle bir evlilikten haberi olmadığını söylemesi üzerine, belgeyi satın almaya karar verdiğini, bu süreçte yine Kazım Karabekir İlçesi doğumlu araştırmacı Dr. Mehmet Tütüncü ile de iletişime geçtiğini söyledi. Dr. Mehmet Tütüncü ile belge üzerinde detaylı çalışmalarına devam ettiklerini belirten Kocabaş, belge hakkında kısaca şu bilgilere yer verdi:

HANGİ DETAYLAR VAR?

Belgeler Karabekir Paşa’nın evlenme ve boşanma süreçlerini net bir şekilde ortaya koymaktadır. İlk belgede Erzurum Kadısı tarafından yazılan evlenme iznine dair bilgiler yer alıyor:

 “Gabbe’s-selâm İnhâ Olunur ki:

Muratpaşa Mahallesi İmamı Efendi,

Mahallenizde Sakin Bedia Hanım Binti Tevfik Bey nâm-ı Bekir Paşa’nın mani-i şeri’ yok ise velisi izni ve tarafeynin hüsnü rızasıyla talibi olan Şark Cephesi Kumandanı Kazım Karabekir Paşa Hazretlerine tesmiyeyi mihriyle akdi nikah eyleyesiz ves-selam. 

28 Safer 1339 (11 Kasım 1920) 

İmza: Erzurum Kadısı”

BEDİA HANIM’IN MİHRİ FAZLASIYLA VERİLMİŞ

Belgenin sağ tarafındaki haşiyede Bedia Hanım’a mihrin fazlasıyla verildiği açıklanıp altına şahitler imza atmışlar, sol tarafta ise Dr. Binbaşı Fethi Bey tarafından verilen raporda, Bedia Hanım ‘ın hamile olmadığı ve rapor aslının Karabekir Paşa’da olduğu şahitlerin imzası ile not düşülmüş. Belgenin en alt tarafında ise Sarıkamış Müftüsü’nün Karabekir Paşa’nın Bedia Hanım’ı tatlik ettiği (boşadığı), şahitler huzurunda mihrinin kendisine verildiği ayrıca belirtilmiş.

BEDİA HANIMLA 2 YIL EVLİ KALDI

İkinci belgede ise Karabekir Paşa, Bedia Hanım’ın mahkemeye sunduğu iddialarının asılsız olduğu hatta şahitler arasında Bedia Hanım’ın biraderinin de olduğu halde kendisini tasdik ettiğini detayları ile açıklamış. Belgede şahit olarak geçen ve imzaları bulunan kişiler arasında Sarıkamış müftüsü, Miralay Kazım Bey, Kaymakam İshak Bey, Binbaşı Bekir Bey, Binbaşı Abdülbaki Bey, Erkan-ı Harp Reisi Binbaşı Mustafa Bey, Şark Cephesi Yaveri Mülazım-ı Evvel Selahattin Bey gibi isimlerin yanında Bedia Hanım’ın kardeşi olan Yüzbaşı Raşit De bulunmaktadır. Tüm bu belge ve bilgilerden anlaşıldığı kadarıyla Kazım Karabekir’in 1920 yılında Sarıkamış’ta iken Bedia Hanım ile ilk izdivacını yaptığı, iki yıl evli kaldıktan sonra 1922 yılında Ankara’ya gelmeden önce de bu evliliği sonlandırdığı ortaya çıkmaktadır. 

BOŞANMA SEBEBİ TAM OLARAK BİLİNMİYOR

Ancak yine belgelerden anladığımıza göre, Bedia Hanım ayrılık sonrası mehir ve bazı eşyaların kendisine verilmediği iddiasıyla kadılığa şikayet etmesi üzerine, Karabekir Paşa, şahitlerin açıklama ve imzaları ile iddiaların asılsız olduğunu detayları ile açıklamıştır. Boşanma sonrası özellikle Dr. Binbaşı Fethi Bey tarafından verildiği söylenen, Bedia Hanım’ın hamile olmadığı raporu, bu evliliğin, kesin boşanma sebepleri mevcut belgelerde belirtilmese de çocukları olmamasından kaynaklı olabileceği ihtimalini akıllara getirmektedir.  Aslında tüm bu süreçlerin Erzurum Şeri’ye Sicillerine detaylı olarak kaydedilmiş olduğunu vurgulayan Kocabaş, bugün Erzurum Kadı Sicillerinin maalesef kayıp olmasından dolayı diğer detaylara erişilemediğinin altını çizdi. 

AİLESİNİN BU EVLİLİKTEN HABERİ OLMAMIŞ

Karabekir Paşa’nın hayatına dair böylesine önemli bir konunun bugün yayımlanmış olan kendi günlüklerine yansımamasının ve ailesinin bu konuda bilgi sahibi olmamasının çok ilginç olduğunu söyleyen Kocabaş, bu belgeler ile tarihin tozlu raflarında gizli kalmış bir konunun da ilk kez ortaya çıkarılmış olduğunu belirtti. Ülkemizin doğusunun Rus işgalinden kurtarılması ve Milli Mücadele süreçlerinin başkahramanlarından olan bir kişinin hayatının tüm detaylarının önemli olduğunu vurgulayan Kocabaş, Dr. Mehmet Tütüncü ile belgeler üzerinde yapacakları ilave çalışmalar ile konunun diğer detaylarının da netleşeceğini söyledi. 

 KAZIM KARABEKİR PAŞA KİMDİR?

Aslen Karaman’ın Kazım Karabekir İlçesi’den olan Karabekir Paşa 1882 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Asker bir babanın 5. çocuğu olan Karabekir, meslek olarak kendisi de askerliği seçti. 1. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale, Kafkasya başta olmak üzere pek çok cephede önemli görevlerde bulundu. Kurtuluş Mücadelesi sırasında Erzurum’da bulunan 15. Kolordu’nun başına geçerek, hem Doğu’nun Ruslardan kurtarılmasında hem de milli mücadele süreçlerindeki çalışmaları ile zaferin kazanılmasında büyük katkısı oldu. Özellikle Mustafa Kemal Paşanın askerlik görevinden istifa edip, hakkında yakalama emri çıkarılmasına rağmen, “Emrinizdeyim Paşam” sözü milli mücadelenin en kritik anlarından birisini oluşturmuştur. Doğuda zaferin kazanılması ve Ruslarla yapılan anlaşmalar sonrası emrindeki birlikleri Büyük Taarruz için Batıya sevk eden Karabekir Paşa, kendisi de 1922 yılında Ankara’ya dönmüştür.  1924 yılında Aydınlı bir tüccarın kızı olan İclal Hanım ile evlilik yapan Kazım Karabekir’in bu evlilikten dünyaya gelen Hayat, Emel ve Timsal adında üç kızından sadece Timsal Karabekir hayattadır. Cumhuriyetin kurulması sonrası milletvekilliği ve Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası süreçleri yaşayan Karabekir, 1927 yılında re’sen emekli edilerek bir süre gözetim altında tutulmuştur. 1943 yılında tekrar milletvekili seçilerek parlamentoya giren Karabekir, Meclis başkanlığı yaptığı 1948 yılında 66 yaşında iken aramızdan ayrıldı. Yetimlerin Babası olarak da bilinen Kazım Karabekir Paşa, savaş yıllarında yetim kalmış binlerce Türk ve Ermeni çocuğa da sahip çıkarak, gönüllerde iz bırakan bir Türk büyüğü olarak tarihe geçti.

İBRAHİM BÜYÜKEKEN