Danimarka Yerel Yöneticilerini Seçiyor; Türkiye Kökenli Adaylar Ümitli

Danimarka’da 4,4 milyon seçmen, 98 belediye başkanı ve üyeleriyle, 5 bölge başkanı ve üyelerini (Kommunalvalg ve Regionsvalg) seçmek için yarın sandık başına gidecek. Kopenhag ve Arhus’ta Sosyal Demokrat Parti’nin seçimi kazanmasına kesin gözle bakılıyor.

Türkiye kökenli yaklaşık 70 aday seçilmek için mücadele edecek. Yerel seçimlerde Danimarka’da yasal olarak 3 yıl ikamet etmiş yabancı kökenliler de oy kullanıyor.

Liberal Parti Başkanı Lars Lökke Rasmussen’in, başkanlığını yaptığı çevre örgütü GGGI’nin bütçesinden lüks seyahatlar yapması, partisinin oy kaybına yol açtı.

2009’ta yapılan yerel seçimlerde Sosyal Demokratlar 49, Liberal Parti 31, Muhafazakar Parti 12, Sosyalist Halk Parti 2 ve Bağımsızlar 4 belediye başkanlığı kazanmıştı. Yerel seçimlerde yarışın yine Sosyal Demokrat Parti ile Liberal Parti arasında geçmesi bekleniyor.

Kamuoyu yoklamalarına göre başkent Kopenhag ve ülkenin ikinci şehri Arhus’ta zaferin Sosyal Demokrat Parti’nin olmasına kesin gözle bakılıyor. Kopenhag, tarihi boyunca sürekli Sosyal Demokrat Parti kökenli belediye başkanları tarafından yönetildi. Ülkenin 3. büyük şehri Odense’de yine Sosyal Demokrat Parti önde gözüküyor.

İçişleri Bakanlığı’nın verilerine göre, 9 bin 82 aday belediye meclisine, bin 163 aday ise bölge meclisine seçilmek için yarışacak. En fazla adayı Liberal Parti gösterirken, bu partiyi Sosyal Demokrat Parti takip etti. Yerel seçimlerde seçme ve seçilme hakkı için Danimarka vatandaşı olma şartı aranmıyor. Yerel seçimlerde yaklaşık 300 bin yabancı kökenli oy kullanacak. Bu toplam seçmen sayısının yüzde 6,7’sine tekabül ediyor.

Danimarka’da yerel seçimlerde oy kullanmak için vatandaş olma şartı aranmıyor. 18 yaşını doldurmuş herkesin seçme ve seçilme hakkı bulunuyor. Yabancı kökenlilerin oy kullanması için, 18 yaşını doldurma ve seçim tarihinden önceki son 3 yılda Danimarka’da yasal ikamet etmiş olma şartı aranıyor.

Seçimlerden önce bu şartları yerine getirenlerin seçmen kartları adreslerine gönderiliyor. Partilerin seçim vaatlerinin başında, eğitim ve sağlık sektörüne yönelik çalışmalar bulunuyor. Okulların tadilattan geçmesi, yuvaların sayısının arttırılması, hastalıkta bekleme süresinin azaltılması, meslek okullarında okuyanlara staj imkanının sağlanması, yaşlılara daha iyi bakım imkanının sunulması tüm partilerin ortak vaatleri arasında bulunuyor.

TÜRKİYE KÖKENLİ ADAYLAR ÜMİTLİ

Yerel seçimlerde 42 bin 500 Türkiye kökenlinin oy kullanma hakkı bulunuyor. Ancak seçim günü sandık başına giderek oyunu kullananların oranı sadece yüzde 37. Ancak Arhus’ta, Türklerin seçime katılım oranı Danimarkalıları geçmiş bulunuyor.

Danimarka genelinde 2009’ta yapılan seçimlerde 33 Türkiye kökenli belediye meclisine girmeyi başarmıştı. Bu seçimlerde yaklaşık 70 aday bulunuyor. Türkiye kökenlilerin ağırlıklı tercihi sol blok partileri Sosyal Demokrat, Sosyalist Halk Parti ve Radikal Parti. Ancak bu seçimde çok sayıda Türkiye kökenli Liberal Parti’den de aday oldu. Türkiye kökenliler arasında belediye başkan adayları da bulunuyor. Sosyal Demokrat Parti’den Sadık Zeki Topçu Ringsted’den, Liberal Parti’den Bünyamin Şimşek Arhus’tan, Sosyalist Halk Parti’den Erdal Çolak Vallensbaek’ten, Radikal Parti’den Emrah Tuncer Holbaek’ten, Gökhan Çamur İshöj’dan, Elif Demir Gökçe Bröndby’den seçimlere partilerinin belediye başkan adayı olarak katılıyor. Bu isimlerden biri seçilirse, ilk Türkiye kökenli belediye başkanı olarak tarihe geçecek.

OY KULLAN, 250 BİN KRON KAZAN

Ülkede 2009’da yapılan seçimlerde oy kullanma oranı yüzde 65,8 düzeyinde kaldı. Esbjerg şehrinde yayın yapan haftalık bir gazete, seçimlere katılımı artırmak amacıyla 'Yerel seçimlerde oyunu kullan, 250 bin kron kazan' başlığı ile Danimarka’nın pek de alışık olmadığı bir kampanya başlattı. Yayın Yönetmeni Erik Haldan, son seçimlerde 1,5 milyon seçmenin sandığa gitmediğini belirterek, "Amacımız bu probleme dikkat çekmektir. Seçmenlerin, kendilerine yakın bir siyasi partiyi bulamasa bile mutlaka sandığa gidip boş oy verseler bile demokrasiye katkı vermelerini istiyoruz. Danimarka’da duyulmadık bir kampanya yaparak, biraz da seçmeni provoke ediyoruz. Umarım sonuç alırız." açıklamasını yaptı. 250 bin kronu kazanmak isteyen seçmenler, oy verdikten sonra gazetenin vereceği numaraya kısa mesaj atacak. Yapılacak kura çekimi sonrası 250 bin kronu kazanan seçmen belli olacak. Gazete bu rakamı sponsorların yardımıyla ödeyecek. Çok sayıda firma maddi yardımda bulunmak için gazeteye müracaat etti. Danimarka’da sandık başına gitmeyenler için 'koltuk seçmeni' tabiri kullanılıyor.

EN YAŞLI ADAY 93, EN YAŞLI SEÇMEN 104 YAŞINDA

Yerel seçimlerde yaklaşık 10 bin aday arasında en yaşlı isim Kopenhag Belediyesi ve Başkent Bölge Meclisi’ne girmek için Sevgi Partisi’nden (Kærlighedspartiet) aday olan 93 yaşındaki Harry Alhberg. Mühendis Ahlberg, telefon kullanmıyor. İsveç doğumlu olan aday, yaşlıların durumunun daha iyi olması için çalışma yapacağını vaat etti. Ülkede oy kullanma hakkına sahip 4,4 milyon seçmen içinde en yaşlı seçmen ise 104 yaşında.

DANİMARKALI POLİTİKACIDAN ŞAŞIRTAN ÇIKIŞ: BANA OY VERMEYİN

Yerel seçimlerde Radikal Parti’den aday olan Ole Jakobsen, seçmenlerden kendisine oy vermemelerini istedi. Bir süreden beri kapı kapı dolaşan Jakobsen, parti yönetimiyle problem yaşadığını, kendisini seçmeleri halinde faydalı olamayacağını söylüyor. Partisi tarafından Randers Belediye Meclisi için 3. sıradan aday gösterilen Jakobsen’in adaylıktan çekilmesi, listeler Danimarka Yüksek Seçim Kurulu tarafından onaylandığı için mümkün değil.

Konuyla ilgili bir açıklama yapan Jakobsen, "Bu kararı çok geç aldığımın farkındayım." dedi. Parti yönetimiyle anlaşmazlıklar yaşadığını vurgulayan Jakobsen, "Bu durumda insanların bana değil başka bir adaya oy vermelerinin daha faydalı olacağına inanıyorum." dedi. CİHAN