Çiftçiye 500 milyon lira haksız destek

Sayıştay’ın Meclis’e gönderdiği Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na ait 2012 yılı denetim raporunda, çiftçilere yapılan tarımsal destekleme ödemelerine ilişkin bulgular dikkat çekti.

Raporda, Sayıştay’ın 18 tespiti sıralanırken, bakanlığın yanıtlarına da yer verildi. “Vurgulanacak hususlar” başlığı altında bazı öne çıkan tespitler ve bakanlık yanıtları şu şekilde:

TRANSFER VE ÖDEMELER EŞİT DEĞİL

TESPİT: Tarımsal destekleme ödemeleriyle ilgili olarak bakanlığın T.C. Ziraat Bankası A.Ş’de açmış olduğu destekleme hesaplarına 01.01.2012 - 31.12.2012 tarihleri arasında yapılan transferler toplamı ile aynı dönem içerisinde T.C. Ziraat Bankası A.Ş’nin, bakanlığın destekleme hesaplarından çiftçilere yapmış olduğu destekleme ödemelerinin toplamı birbirine eşit değildir. Bakanlığın mali tablolarının destekleme giderlerine ilişkin bölümü doğruyu yansıtmamaktadır.

BAKANLIK YANITI: Hazine Müsteşarlığı’ndan yapılan nakit aktarmalarının yanı sıra desteklemelerin iade edilmesiyle nakit girişi, yapılan destekleme ödemeleri ile sürekli nakit çıkışı olmaktadır. Bu nedenle, sürekli hesap hareketlerinden dolayı transfer edilen tutar ile destekleme ödeme tutarı birbirine eşit olmamaktadır.

HAKSIZ YAPILAR

TESPİT:  Haksız yapıldığı tespit edilen desteklemelerden geri tahsil edilen ödemelerle mahkeme kararına dayanılarak geri alınan destekleme ödeme bilgileri, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) girilmemiştir. Kamu alacağına dönüşen bu desteklemelerin, bakanlık muhasebe sistemi içerisinde kayıt altına alınmadığı, tahsilatların takibine ilişkin bilgi sisteminin bulunmadığı görülmüştür. Haksız yapıldığı tespit edilen destekleme rakamı yaklaşık 500 milyon lira olup, ilgililerden yapılan tahsilat rakamları 2012 yılı Eylül ayı itibariyle yaklaşık 6 milyon 299 bin lira düzeyinde gerçekleşmiştir.

BAKANLIK YANITI: Yazılım çalışmaları sürdürülen Tarım Bilgi Sistemi’nin bir alt modülü olan yeni ÇKS yazılım programında, idarenin yaptığı inceleme, denetim ve araştırmalar sonucu haksız yapıldığı tespit edilen desteklemelerden rızaen geri tahsil edilen ödemelerle mahkeme kararlarına dayanılarak geri alınan destekleme ödemeleri bilgilerinin il ve ilçe müdürlüklerince anlık olarak ÇKS’ye girişleri sağlanacaktır.

ZAMAN VE TUTAR UYUMSUZLUĞU

TESPİT:  Tarımsal destekleme ödemeleriyle ilgili olarak bakanlığın T.C. Ziraat Bankası A.Ş’de açmış olduğu muhtelif destekleme hesaplarına yapılan transferler ile hak sahiplerine yapılan ödemeler arasında ödeme zamanı ve ödeme tutarı bakımından uyumsuzluklar ortaya çıkmıştır.

BAKANLIK YANITI: ÇKS’den kaynaklanan sorunlar, üreticiler tarafından yapılan itirazlar, teftiş incelemeleri vb. nedenlerle ödemelerde gecikmeler olabilmektedir. Ödemelerin çeşitli sebeplerle bloke edildiği durumlarda da, bankaya yapılan transferin tarihi ile ödemelerin gerçekleştiği tarih arasında fark olabilmektedir.

232 No’lu ortak hesap ayrıntısı

Sayıstay raporunda, kooperatiflerin desteklenmesi amacıyla verilen kredilerin toplandığı 232 No’lu hesap için özel bölüm ayrıldı. Raporda, “232 no’lu hesabın tam ve doğru olduğunu teyit edebilecek yeterli güvence elde edilememiştir” denildi.

‘ÇALIŞMA YAPILACAK’

Bakanlık bu tespitle ilgili, “Bakanlığımızca tarımsal amaçlı kooperatiflerin uyguladığı projelerin desteklenmesi amacıyla kullandırılan kredilere yönelik bir veri tabanının oluşturulması için hazırlık çalışmaları yürütülmektedir. Kredilendirme ve geri dönüş işlemleri kapsamında Bakanlığımız ile T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü arasında yapılan protokol hükümleri yeniden değerlendirilerek önerilen hususlarda değişikliğe gidilmesi yönünde çalışmalar yapılacaktır” yanıtını verdi.