1875’ten 1928’e Konya öğretmenleri

Hikmet İlim ve Sanat Derneği (HİSDER) tarafından Muharip Gaziler Derneği salonunda gerçekleştirilen “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Konya Öğretmenleri” adlı söyleşide Osmanlı Devleti’nin son döneminde çeşitli eğitim kurumlarında yetişerek Konya’da öğretmenliğe başlayan ve bu görevleri Cumhuriyet Dönemi’nde de devam eden eğitimciler anıldı.

Merhaba Gazetesi Akademik Sayfalar Yazarı ve eğitimci Ahmet Çelik tarafından gerçekleştirilen konuşmada, Osmanlı Devleti’nin son döneminde çeşitli eğitim kurumlarında okuyarak Konya’da öğretmenliğe başlamış ve bu görevleri Cumhuriyet Dönemi’nde de devam eden 106'sı erkek, 14'ü kadın toplam 120 öğretmenin hayat hikâyesini anlattı.

Konya’nın eğitim tarihini Selçukluların fethi ile başlatan Ahmet Çelik, Anadolu Selçukluları devrinde açılan eğitim kurumlarının Karamanoğlu ve Osmanlı devrinde daha da çeşitlendiğini belirterek burada görev yapan eğitimciler hakkında yeterli çalışmaların bulunmadığını ifade etti.

CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA KONYA'DA 450 ÖĞRETMEN GÖREV YAPTI Konya’da görev yapan 120 öğretmenin biyografileri hakkında yaptığı çalışmasının arşiv kaynaklarına dayandığını ve süreç olarak Konya’da ilk ilkokulların açıldığı 1875’ten, Harf İnkılabı’nın olduğu 1928 yılına kadar geçen 53 yıllık sürenin esas alındığını belirtti. Çelik, "Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü 1882'de kuruldu. Konya’da ilk modern eğitim 1875'de 6 ilkokul, biri kız biri erkek 2 ortaokul ve 1 öğretmen okulu ile başladı. 1889'da Konya Lisesi, 1901'de Sanayi Mektebi, 1908'de Hukuk Mektebi, 1909'da Islah-ı Medaris, 1916'da Kız Öğretmen Okulu, Darülhilafe Medresesi ve 1924'te Cumhuriyet İlkokulu, İmam Hatip Mektebi, Ziraat ve Orta Ticaret Mektebi, 1926’da Orta Öğretmen Okulu, 1927’de Hâkimiyeti Milliye, Gazi Paşa ve İsmet Paşa İlkokulu, 1942’de İvriz Köy Enstitüsü,1944’te Kız Enstitüsü ve Konya Ticaret Lisesi,1951’de İmam Hatip Okulu, 1955’de Maarif Koleji ve Ebe Hemşire Okulu açıldı. Cumhuriyetin ilk yıllarında ise Konya'da 450 kadar öğretmen görev yapmaktaydı" dedi.

DÖNEMİN KONYA EĞİTİMCİLERİ

Sunumda Fatma Zağfer Hanım, Nevşehirli Hüseyin Avni, Hüseyin Refik Kırış, Abdülkadir Erdoğan, M. Ferit Uğur, Ayaşlı Şakir, Sivaslı Ali Kemali Efendi, Ermenekli Hasan Rüştü, İsmail Zühdü, Naci Fikret Baştak, Namdar Rahmi Karatay Veli Sabri Uyar, Faik Soyman, M. Rüstem Sungur, M. Muhlis Koner, Süleyman Sırrı Gülsüm, Ahmet Necati Atalay, Abdullah Atıf Tüzüner, Mehmet Arif Topçu, Tahire Yarkın, Azmiye Asım Güven, Namık Ayas, İffet Ayas, Saliha Tomris Günbay, Baha Gönenç, Mustafa Asım Tabanlı, Hacı Veyiszade Mustafa Kurucu, Celaleddin Ali İmer, Gaffar Totaysalgır, İhsan Baykal, S. Aydın Taşbaş, Arif Şahap Öktem, İbrahim Demirtaş, Osman Zühdü Simav, Bahaettin Özsoy, Zekiye İzgi, Mehmet Zeki Dolbay, Memduh Yavuz Süslü ve Mustafa Suphi Kilimci gibi Konya öğretmenlerinden bahseden Çelik, "Bu öğretmenler, Balkan, Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadeleye katılarak vatan müdafaasında değişik cephelerde bulunmuşlar, bir kısmı gazi, bir kısmı da esir olmuşlardır. En zor dönemlerde az bir maaşla Konya’nın en ücra köylerine kadar giderek buralarda açılan okullarda eğitim öğretim faaliyetinde bulunmuşlardır. Konya’nın kültür ve basın hayatına da pek çok katkılar sunan bu öğretmenleri yâd ederek, onlara karşı bir nevi minnet ve şükran borcumuzu ifa etmiş olmaktayız.” diye konuştu.

SAİT ÇELİK