Yenidoğan sarılığına tulumla tedavi

TÜBİTAK'ın Girişimçilik ve Yenilikçilik Yarışması Tekno Girişimcilik alanında danışmanlığını Dr. Öğretim Üyesi Murat Köklü'nün yaptığı Teknoloji Fakültesi öğrencisi Yasin Doğanşah, bilurubin seviyesine göre etkili fototerapi veren yenidoğan fototerapi tulumu projesiyle üçüncü oldu. Yasin Doğanşah projesinde, yenidoğanlarda oluşan sarılık hastalığının bebeğin gözlerine zarar vermeden huzurlu bir şekilde evinde rahat, konforlu ve ucuz fototerapi tedavi yapabilen bir sistem geliştirdi. Bu projeyle aynı zamanda bebeğin ateş, nabız, terleme ve kandaki oksijen miktarı verileri alınıp mobil sisteme aktarılarak, alınan verilere göre doğumsal hastalık taraması yapılabiliyor. Anlık kullanıcılara da yol gösterici bilgiler verilen tulum için patent başvuruları da yapılırken, seri üretime geçmesi durumunda ülke ekonomisine katkı sağlayacağı belirtiliyor.

Yenidoğan bebeklerde oluşan sarılık hastalığını tedavi etmenin tek yolunun fototerapi olduğunu belirten Yasin Doğanşah, "Bu tedavi sadece hastane ortamında verilmekte olup, hastanın birkaç gece daha hastanede yatmasına neden oluyor. Bu durum bebeği ve ailesini hastane enfeksiyonlarına maruz bırakmakta. Ayrıca bebeğin tedavi esnasında gözleri kapatılıyor. Bebeğin gözleri kapalı olduğundan ve annesinden ayrıldığından huzursuz oluyor ve ağlama krizine girerek tedaviyi reddediyor. Projemiz sayesinde sarılık hastası bebek evinde annesinden ayrılmadan, gözlerini kapatmadan, huzurlu bir şekilde tedavi almasını sağlıyoruz. Bebek ve ailesi günlük aktivitelerine devam edebilmektedir. Ayrıca bebek tedavi esnasında üşümüyor veya terlemiyor. Projemiz aynı zamanda bebeğe tedavi verirken, bebeğin ateş, nabız, kandaki oksijen miktarı ve terlemesini ölçerek kayıt altına alıyor. Bu veriler bebekte kalp, akciğer, solunum ve ritm bozukluğu gibi doğumsal hastalık olup olmadığını tespit ediyor ve yaptığımız android uygulama ile hekime gönderebiliyoruz" dedi.

"Fototerapi cihazları 30-40 bin, tulum 150-200 lira"

Projeyi kendi çocuğunun hasta olmasıyla yaptığını kaydeden Doğanşah, "Projemizin çıkış amacı, kendi bebeğimin sarılık hastası olması nedeniyle çektiğimiz sıkıntılar ve hastanede sarılık hastalığı nedeniyle yatan hastaların çektiği sıkıntıları gözlemledik. Çocuk hastalıkları uzmanı ve hocamla birlikte bu tasarımı gerçekleştirdik. Ülkemizde yıllık 1 milyon 300 bin doğum olmakta ve bu doğumların yaklaşık yüzde 70'inde sarılık hastalığı görülüyor. Bu hastaların hastane masrafına ve ayrıca sosyal güvenlik harcamalarına yük oluşturuyor. Günümüz fototerapi cihazları 30-40 bin gibi bir fiyatla pazarlanmaktadır. Projemizi, 150-200 lira gibi bir maliyetle üretmiş bulunuyoruz. Patent başvurusunu yaptık. Seri üretime geçtiğinde bu maliyetin daha da düşeceğini düşünmekteyiz. Cumhurbaşkanımızın yerli ve milli üretimine destek olmak amacıyla tasarladığımız projemize, seri üretim için yatırımcılardan desteklerini bekliyoruz" şeklinde konuştu.

"Elektrikle çalışan değil, pille çalışıyor"

Projede önceliğin bebeğin güvenliğini sağlamak olduğunu dile getiren Yasin Doğanşah, "Bizim için bebeğin güvenliğini en üst seviyede tutmak gerekiyordu ve tasarladığımız projede buna dikkat ettik. Burada aldığımız verilerin güvenli olması için çift sensör uygulaması yaptık. Ayrıca bebeğin hiçbir şekilde zarar görmemesi için elektrikli çalışan değil, pille çalışan bir uygulama geliştirdik. Yani tulumumuz tamamen pille çalışmakta. Herhangi bir olumsuzluk olduğunda, bebeğin ateşi yükseldiğinde, nabzı yükseldiğinde yazılımı sayesinde otomatik olarak cihazımız kapanmakta ve ilgili ebeveynle sesli olarak uyarı verilmektedir" ifadelerini kullandı.