Türk-japon Medya Forumundan “çok Sesli Medya Ve İfade Özgürlüğü” Çağrısı

Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Medialog Platformu’nun Japon gazetecilerle İstanbul’da düzenlediği medya forumunda, Türkiye’de ve Türk medyasındaki son uygulamalardan duyulan kaygı dile getirilerek, birlikte yaşamanın önemine dikkat çekildi.

Türkiye-Japonya Medya Forumu’nun sonuç bildirgesinde “Medyada çoğulculuk, toplumsal barışın teminatıdır. Farklı seslerin medyaya yansımaması ülke barışı adına büyük kayıptır.” ifadeleri dikkat çekti.

‘Çok Kültürlülük ve Birlikte Yaşama Pratiğinde Medyanın Rolü’ başlıklı oturumunda konuşan Japon Devlet Televizyonu yorumcusu Shin Nimura, çok kültürlülük ve birlikte yaşama pratiğinde medyanın çok önemli rol oynadığına dikkat çekti.

Japonya devlet televizyonu NHK, Japon haber ajansı Kyodo ile Japonya gazete ve televizyon temsilcilerinin de katıldığı forumun sonuç bildirgesinde “Çok kültürlü bir yaşam için medyaya büyük roller düşüyor. Çok kültürlü yaşam özendirilmeli ve ulaşılması gereken hedef belirlenmelidir.” vurgusu yapıldı.

Sonuç bildirgesinde, Japonya medyasında Türkiye’nin “Gezi süreciyle başlayan bireysel tercihlere müdahale edilen ve demokrasisi üzerinde soru işaretleri olan bir ülke” olarak algılandığına da dikkat çekildi.

‘HÜKÜMET DEMOKRATİK REFORMCU ÇİZGİSİNE DÖNMELİ’

‘Çok Kültürlülük ve Birlikte Yaşama Pratiğinde Medyanın Rolü’ başlıklı oturumunda konuşan Cihan Haber Ajansı Genel Müdürü Abdülhamit Bilici, hükümetin “ilk 9 yılında olduğu gibi demokratik reformcu çizgisine dönmesi” gerektiğini söyledi. Bilici, konuşmasında özgür ve çoğulcu bir medya olmadan demokrasi ve çoğulculuk olamayacağını söyledi.

ABD Başkanı Thomas Jefferson’ın ‘Basın özgürlüğü özgürlüklerin temelidir. O olmazsa diğer özgürlükler tehlikeye düşer.’ sözlerini hatırlatan Bilici şöyle konuştu: “Halkın doğru bilgi almasını sağlayan bir medya olmazsa, sansür ve propaganda özgür medyanın yerini alırsa halkın tercihleri de sağlıklı olmaz ve otoriterleşme eğilimi baslar. Medya üzerindeki kontrol ile bir ülkedeki çoğulculuk ve demokrasi arasında bire bir ilişki vardır. Medyanın siyaset tarafından veya tekelci bir anlayış tarafından kontrolü demokrasi için büyük risktir.”

Freedom House'un son raporuna göre Türk medyasının özgür kabul edilmediğini, cumhurbaşkanlığının Cihan Haber Ajansı da dahil 16 medya kurumuna akreditasyon uyguladığını dile getiren Bilici, hükümeti eleştiren yazarların işlerinden olduğunu da hatırlattı.

SHIN NAMURA: İLK KURBAN, ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK VE GERÇEKLER

Aynı oturumda bir sunum yapan Japon Devlet Televizyonu yorumcusu Shin Nimura da, çok kültürlülük ve birlikte yaşama pratiğinde medyanın rolünün hayatiyetine dikkat çekti.

Cumhurbaşkanları Turgut Özal ve Recep Tayyip Erdoğan ile mülakatlar yapmış olan Japon yorumcu, “Türkiye’de çok kültürlülük konusunda medyanın sınırlı kaldığını ya da seçimlerden dolayı medyanın sınırlı kaldığını duydum.” diye konuştu.

Amerikalı bir gazetecinin “Savaşta ilk kurban gerçeklerdir.” sözünü hatırlatan Nimura, “Ben de buna ‘Savaşta ilk kurban çok kültürlülük ve gerçeklerdir’i eklemek istiyorum.” ifadelerini kullandı.

‘BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ, DEMOKRASİNİN ŞAŞMAZ BAROMETRESİ’

‘Medya ve Demokrasi’ oturumunda konuşan Todays Zaman Genel Yayın Yönetmeni Bülent Keneş de, “Çoğulculuğun, çok sesliliğin ve çok renkliliğin olmadığı bir medya ortamının özgür bir medya ortamı olduğu iddia bile edilemez.” diye konuştu.

“Basın ve ifade özgürlüğü demokrasilerin şaşmaz bir barometresi niteliğindedir. Bir ülkedeki basın özgürlüğünün durumu o ülkenin demokrasisinin barometresi niteliğinde olduğu gibi tersi de doğrudur” ifadelerini kullanan Keneş şöyle konuştu: “Şayet bir ülkenin medyası özgür değilse, gazetecileri baskı altındaysa ya da medya organları ve gazeteciler iktidar odaklarıyla olması gereken eleştirel mesafelerini kaybetmişlerse o ülkede hakiki bir demokrasiden bahsetmek de imkânsız hale gelir.”

SONUÇ BİLDİRGESİNDEN...

Japonya devlet televizyonu NHK, Japon haber ajansı Kyodo'nun yanı sıra Asahi, Mainichi, Yomiuri, Nikkei gibi gazeteler ve bazı dergi ve televizyon temsilcilerinin de katıldığı forumda çok sayıda Türk ve Japon gazeteci sunum yaptı. Forumun sonuç bildirgesindeki bazı kısımlar şu şekilde:

1- Türkiye ve Japonya medyasında iki ülkeyi kendi gerçekliği ile yansıtma konusunda daha duyarlı olmalıyız.

2- İslam’ın radikal unsurlardan ibaret olmadığı gerçeği bilinerek bunun medyada özellikle Japon medyasında yer alması konusu önemlidir.

3- Japonya medyasında Türkiye yükselen ekonomik değerler, tüketim toplumu ve gezi süreciyle başlayan bireysel tercihlere müdahale edilen ve demokrasisi üzerinde soru işaretleri olan bir ülke olarak algılanmaktadır.

4- Ertuğrul Fırkateyni bir simge olarak yansıtılmalı, maketi, kitabı ve filmi yapılmalı.

5- Birlikte yaşama fikrinin ve pratiğini geliştirmekte medya üzerine düşeni yapmalı, inisiyatif almalı, anlamanın önünü açacak çalışmalar yapılmalı.

6- Medyada çoğulculuk toplumsal barışın teminatıdır. Farklı seslerin medyaya yansımaması ülke barışı adına büyük kayıptır.

7- Çok kültürlü bir yaşam için medyaya büyük roller düşüyor. Çok kültürlü yaşam özendirilmeli ve ulaşılması gereken hedef belirlenmelidir.

8- Japon hukuk sisteminde fişlemelerin anayasal suç haline getirilmesi bireysel hakların ve ifade özgürlüğünün korunması medya adına ümit verici bir gelişmedir.

9- İdarenin açık ve örtülü baskıları sonucunda 900 gazetecinin işini kaybetmesi Türkiye adına kaygı vericidir.

10- Akredite, tekelleşme gibi uygulamalar basın özgürlüğü noktasında kaygı verici gelişmelerdir. Özellikle son on yılda bu noktada edinilen tüm kazanımların kaybedilme riskiyle karşı karşıyadır.

11- İki ülke medyasında da kadın gazeteci temsili istenilen seviyede değildir. Kadın gazetecilerin medyadaki varlıklarını artırıcı çalışmalar yapılmalıdır.

12- Dijital medyanın gelişmesi, şeffaflığın ve haberin yayılmasının teminatıdır. CİHAN