Tarım makineleri sektörü çıkmazda!

Türk Tarım Alet ve Makineleri İmalatçıları Birliği (TARMAKBİR) Başkanı Şenol Önal, son dönemde hızla artan girdi maliyetlerinin sektörü zora soktuğunu sözledi. Önal, "Tarım makineleri endüstrisinde hammadde ve enerji fiyatlarında 2021 yılı Ocak ayına göre yıl içinde gerçekleşen fiyat artış oranları çelikte yüzde 145, sfero dökümde yüzde 127, plastikte yüzde 200, enerjide yüzde 280 seviyesine kadar ulaştı. İşçilik maliyeti ise yüzde 40 arttı. Güncel durumda son 1 yıllık fiyat artışı alüminyum külçede yüzde 140, pirinçte yüzde 85, paslanmaz sacta yüzde 142, st-37 siyah sacta yüzde 139, 1040 çelikte yüzde 104 ve lastikte yüzde 100 seviyesinde olmuştur" şeklinde konuştu Ortalama 1.700 parçadan oluşan bir traktörde, yüzde 75 seviyelerinde demir çelik ürünleri (dökme demir ve çelik malzemeler) ve yüzde 5 oranında bakır gibi demir dışı metallerin kullandılığını belirtilen Şenol, "Yani metal bileşenler, bir traktör üretmek için kullanılan toplam malzemelerin yaklaşık yüzde 80'ini oluşturmaktadır. Kalanın yüzde 10'dan fazlası plastik malzemeler ve yaklaşık yüzde 5'i kauçuk polimerlerden ibarettir. Traktör dışındaki diğer tarım makinelerinde demir çelik ürünlerinin kullanım oranı –örneğin toprak işleme makinelerinde yüzde 100’e ulaşabilmektedir."

ÇELİK FİYATLARI YÜZDE 145 ARTTI

2020 yılı Mayıs-Haziran döneminde 400 dolar/ton bandında gezen sıcak rolu çelik (HRC) fabrika çıkış fiyatlarının Mayıs 2021’de 1.200 seviyesini gördüğü hatırlan Önal, söz konusu hammadde fiyatının 2021 yılını 840 dolar/ton seviyesinde kapattığını belirterek, şunları söyledi: "Çeliğin 31 Ocak 2022 itibariyle güncel fiyatı 895 dolar/ton’dur. Doların lira karşısındaki değer kazancı eklendiğinde sorun daha net bir biçimde ortaya koyulabilir. Buna göre Ocak 2021’de 5.900 lira/ton olan HRC, Mayıs 2021’de 10 bin liraya, Aralık 2021’de 14 bin500 liraya kadar yükselmiştir. Yani çelik fiyatları 2021 yılı içinde yüzde 145’e kadar artış göstermiştir."

HAMMADDE DOLAR BAZINDA YÜZDE 200 ARTTI

Hammadde fiyatlarındaki artışlara dikkat çeken Önal, "Ocak 2021’de 4.398 TL/ton olan çelik piki Aralık 2021’de 8 bin 767 TL’ye, 4 bin 695 TL/ton olan sfero piki 10 bin 699 TL’ye yükselmiştir. Çelik pikindeki artış oranı yüzde 99, sfero pikindeki artış oranı yüzde 127 olmuştur. Durum çelikte böyleyken plastikten bakıra, alüminyumdan, kauçuğa kadar fiyatı anormal bir şekilde artmayan bir ürün neredeyse yoktur. Plastik hammaddede, örneğin LD polietilende 2021 yılındaki artış oranı dolar bazında yüzde 65’e, TL bazında ise yüzde 200’e varmıştır" dedi

İŞÇİLİK VE ENERJİ MALİYETLERİNDEKİ ARTIŞA DİKKAT ÇEKİLDİ

Asgari ücretin işverene maliyetindeki son 1 yıllık artışın yüzde 40 seviyesinde olduğu belirten Önal, sözlerini şöyle tamamladı: “Enerji maliyetlerindeki değişime de dikkat çekildi. Açıklamada, Ocak 2021’den Aralık 2021’e sanayide kullanılan doğalgazda bir yıllık fiyat artışının yüzde 276, elektrikteki artışın da yüzde 164 oldu. Mevcut durumda kamu bankalarının yüzde 16,25 ile belirli ödemeler için (çek, maaş, vergi ödemesi ve mal alımı) sanayicilere kredi verirken serbet kullanıma izin vermedi. "Özel bankalar ise serbest kredi kullandırmakla birlikte faiz oranları yüzde 27-33 seviyesindedir. Diğer yandan güncel durumda özellikle metal girdilerde vadeli mal (hammadde) alımlarında aylık yüzde 3-4’e varan oranlarda vade farkı uygulaması söz konusudur. Bu durum sanayiciler nezdinde, vadeli tarım makinesi satışlarında çok yüksek bir finans maliyetine sebep olmaktadır. Özellikle (yaygın mal alım ve ödeme şekillerden farklı olarak) hibe desteklerde olduğu gibi proforma fatura ile fiyat teklifi alınan veya makine referans fiyat listeleri aylar öncesinden belirlenen, buna mukabil ödeme vadesi belli olmayan (veya önceki dönem tecrübelerine göre ödemesi 5-8 ay sonra yapılan) makine talepleri, çiftçilerimizin tarım makinesi edinimindeki güçlüklerin en önemli sebebidir."

SAİT ÇELİK