Ova'nın ve dağın dertleri farklı

RÖPORTAJ KERİM ATICI

VAHŞİ SULAMA SON BULMALI

Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkan İhsan Bostancı ile bölgenin sorunları ve sorunların çözümü ile kalkınma noktasında hazırlanan projeler hakkında konuştuk. Bölgede ciddi bir su sorunun olduğunu belirten Bostancı, bilinçsiz sulamanın faturasının ağır olduğunu söyledi. KOP olarak arazi toplulaştırmasına önem verdiklerini belirten Bostancı, eylem planında en çok bütçenin toplulaştırma projesine ayrıldığını belirtti.

ULAŞIM OLMADAN TİCARET GELİŞMEZ

Bölgede markalaşma noktasında da ciddi sıkıntıların olduğunu belirten Bostancı, "Kooperatifleşmenin artırılmasını istiyoruz. Kooperatifçilik birlik ve beraberlik duygusunu güçlendiriyor" diye konuştu. "Bölge olarak ürettiğimiz ürünü hızlı bir şekilde limanlara ulaştıramıyoruz" diyen Bostancı, "Enerji olmadan da sanayi yürümez. Ulaşım olmayınca ticaret ilerlemez" sözlerini kullandı.

MODERN SULAMAYA HEMEN GEÇİLMELİ

**Kalkınma noktasında ve tarımsal anlamda Konya'nın veya KOP Bölgesi'nin sorunları neler? Bölgede hangi sıkıntılar var? Sorunların çözümü noktasında ne tür projeleriniz var?

-KOP'un yüzde 70'ini Konya oluşturuyor. KOP Başkanlığı 2011 yılında kuruldu. Yeni bir yapı ve oluşumuz. Faaliyetlerine 2012 yılında başladı. Daha önce çeşitli girişimler olmuş. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) 1989'da başladı. Ancak uzun süre başarı sağlanamıyor. GAP eylem planı yapılınca bir ilerleme kaydediliyor. Eylem planıyla birlikte yürüyen çalışmalar ses getiriyor, meyvelerini vermeye başlıyor. GAP'ta başarı sağlanınca, diğer bölgelerde de yeni oluşuma gidildi. KOP kuruldu. Bizim bölgeyle ilgili çalışmalara başlamamız 2012 yılının ilk çeyreğinde oldu. Bölgenin sorunları ve sıkıntılarını araştırmak için sahaya çıkıyoruz. Bölgeyle ilgili farklı kesimlerden fikir alışverişinde bulunuyoruz. Bölgenin en önemli sorunu su sıkıntısı. Bunun için araştırma bile yapmaya gerek yok. Konya, Karaman, Aksaray ve Niğde'yi kapsıyoruz. Tarımsal sulama noktasında sıkıntılar yaşanıyor. Coğrafya kaderdir. Coğrafyanın getirdiği iklim şartı da kaderdir. Ama bu kaderin ne kadarını değiştirebiliriz? Bilinçsiz sulama, vahşi sulama var. Eski yöntemlerle yapılan sulama ciddi anlamda su kaybına neden oluyor. Modern yöntemle bir birim su harcıyorsan, eski yöntemde 3-4 birim harcıyorsun. Mavi Tünel Projesi çok önemli. Bölgemizdeki su miktarı, bölgemizin tamamını sulamaya yetmiyor. Bölgeye su getirmek için farklı projeler devreye koyulmalı. Bölgemizde arazi yapısı çok parçalı. Ova'da da, dağlık bölgede de durum böyle. Saha çalışmalarımızda arazi toplulaştırmasının önemli olduğunu gördük. Konya Ovası gibi su sıkıntısı yaşayan alanlarda doğrudan ekim gibi tarım teknikleri yaygınlaştırılmalı. Toprak ve su kaynaklarının korunması için bu sorunlara yönelik projelere öncelik verilmesini istiyoruz. Birinci eylem planımızda en yüksek bütçenin ayrıldığı proje arazi toplulaştırması oldu. Devlet Su İşleri tarafından devam eden basınçlı ve yüksek verimli sulama projelerinin yaygınlaştırılması, doğrudan ekim, yeşil gübre kullanımı ve benzeri projelerin yaygınlaştırılmasını istiyoruz.

DAĞLIK ALANDA CİDDİ BİR GÖÇ VAR

**Kırsaldan şehre ciddi bir göç var. İnsanlar neden şehre göç ediyor. Göçün durdurulması için ne yapılabilir? Dağlık alandaki sorunlar neler?

-KOP'un yüzde 37'i dağlık alandan oluşuyor. Bölgemizin 3'te birinden fazlası dağlık. Eylem planında iki ayrı başlığımız vardı. Ova'nın ve dağın dertleri farklı. Ova'daki insanın sıkıntıları ile dağlık bölgede yaşayanların sorunları çok farklı. Dağlık alanda ciddi bir göç var. Orada tarla ve bahçeler daha parçalı. O bölgeleri cazip kılacak bir projeye ihtiyaç var. İnsanlar vaktinin büyük bir kısmını kahvehanelerde geçiriyor. Üretime yönelik bir faaliyet maalesef yok. Şehre göç her geçen yıl artıyor. İnsanımızın kırsalda kalması bizim için iyi olur. İnsanımız şehirde de üretiyor. Ama bulunduğu yer de ülkemiz ekonomisine ve ev bütçesine daha büyük katkı sağlar. Bir çifti tanıyorum. Yılda 100 bin lira gelir elde ediyor. Tarımla geçiniyor. Ama oğlunun şehirde çalışmasını istiyor. Asgari ücretle bile olsa şehirde çalışmasını istiyor. Nüfus hareketlilikleriyle ilgili raporlar hazırlandı. KOP Bölgesi aşırı şehirleşmiş değil. Şu an bölgemiz nüfusunun yüzde 25'i kırsalda. Yüzde 75'i şehirde. Diğer bölgelerde şehirleşme oranları daha yüksek. Dağlık alanlarda yaşayanlar tarım dışı alanlarda ne yapabilir? Nasıl gelirlerini artırabilir? Bu iki kulvarda calışmalar yaptık. Tarımsal gelirleri artırmak için de bir çalışmamız var. Küçük ölçekli sulama projemiz var. Ödeneğini biz aktarıyoruz. 430'un üzerinde köyde proje uyguladık. Bu köylerin önemli bir kısmı dağlık köyler. Bu proje istihdama da büyük katkı sağlıyor. Projemiz örnek gösteriliyor.

VERİ MERKEZİ İÇİN 3 YER TESPİT EDİLDİ

**Veri merkezi projesinden bahseder misiniz? Önemli bir proje. Bölgeye ciddi katkılar sağlaması bekleniyor?

-KOP İdaresi olarak kurulduğumuz günden bu yana yaşadığımız coğrafyanın potansiyelinin etkin bir şekilde kullanılmasına yönelik alternatifler geliştirmeye ve ülkemizin önemli merkezlerinden birinin KOP Bölgesi olması için çalışmalar yürütüyoruz. Bu çalışmalardan bir tanesi de veri merkezi projesi. Veri merkezi kurum işi ilk etapta kamu tarafından düşünüldü. Kamu verilerini bir yerde depolamaya, yedeklemeye ihtiyaç duyuyor. Veriler her yıl katlanarak artıyor. Kamu sıkıntı yaşamamak için önlem alıyor.  Bilişim sektöründeki gelişmeler ve küreselleşme insanların iş alışkanlıklarını değiştirmiş, internete olan bağımlılığını artırmış, birçok şirket ve kurumun internet üzerinden verdikleri hizmetler ve rekabet ortamı iş sürekliliği kavramını tarih boyunca hiç olmadığı kadar önemli hale getirmiştir. Veri merkezi büyük önem arz ediyor bu noktada. Konya güvenli bir yaşam alanı. Huzur ve güven var. Konya; deprem ve sel gibi doğal afetlerin yaşama sıklığının düşüklüğü, ülke içerisindeki konumu ve asayiş açısından güvenli liman konumunu bugün de korumaktadır. Güvenliğin yanında geniş ve ucuz arazi varlığı, iklim şartları, Ankara ve İstanbul'a olan yüksek hızlı tren ve hava yolu bağlantıları, karbon ve yenilenebilir enerji projeleri ve güçlü altyapısı ile de veri merkezleri gibi güvenlik önceliği olan stratejik yatırımları için de ön plana çıkmaktadır. Proje hem önemli hem zor. Bir sürü olmazsa olmaz şartı var. Kriterler çok fazla. Raporlar hazırlandı. Uluslararası standartlar için 250 kriterler var. Askeri üslere ve havaalanlarına, ana yollara uzak olacak. Merkezi şehre yakın bir noktada inşa edeceğiz. 3 yer üzerinde duruyoruz. 3 noktada sondaj çalışmaları devam ediyor.

ENERJİ OLMADAN SANAYİ YÜRÜMEZ

**Lojistik köy projesinde son durum nedir? Projenin ihalesi ertelendi mi? Proje bölgeye ne gibi katkılar sağlayacak?

-Bölge olarak ürettiğimiz ürünü hızlı bir şekilde limanlara ulaştıramıyoruz. Su sıkıntımız var. Bu sıkıntı varken tarımda gelişmemiz belli bir noktaya kadar olur. Ama tarımı da bırakamayız. Hem kendimiz tarımdan doyuyoruz, hem de başkalarını doyuruyoruz. Gelişmemiz gerekiyor. Bunun içinde sanayi ve ticarete de ağırlık vermeliyiz. Bunun yanında sanayi ve ticaret altyapı isteyen bir iş.

Enerji olmadan sanayi yürümez. Ulaşım olmayınca da ticaret ilerlemez. Eylem planındaki en yüksek bütçeli projemizi de ulaştırma oluşturuyor. Konya-Mersin hattının yenilenerek hızlı trene hizmet vermesi gerek. Antalya bağlantısı önemli. İstanbul hattı da ticaret için kullanılmalı. Konya olarak aktarma bölgesi de olabiliriz. Hem yolcu hem de yük taşıyacak trenleri raylara indirmeliyiz.

Projenin ihalesinin son durumu hakkında ise net bilgim yok.

MARKALAŞMADA SIKINTI VAR

**2016 ve 2017 yılı için KOP'un hazırladığı projeler neler? Ses getirecek bir projeniz var mı?

-Girişimcilik ve yenilikçilik ile ilgili bir proje hazırladık. Bu büyük ihtimalle yatırım programına alınır. Markalaşmada sıkıntı var. Belli bir seviye aşılamıyor. Ekonomide buna orta gelir tuzağı da deniliyor. Kümelenme ile ilgili sıkıntıları nasıl aşabiliriz. Girişimciliği ve inovasyonu nasıl artırabiliriz diye bir araştırma yapacağız. Bu çalışma neticesinde bir destek programı hazırlayacağız. 

Kırsal kalkınma için yine destek projeler oluşturacağız. Katma değerli ürünler nasıl üretebilir. Sulama projesinin ikinci basamağı da bu olacak. Depoların ve hallerin artırılması için gayret sarfedeceğiz. Kooperatifleşmenin artırılmasını istiyoruz. Kooperatifçilik birlik ve beraberlik duygusunu güçlendiriyor.

KOP'A 10 MİLYAR FİNANSMAN DESTEĞİ

**Konya Ovası Projesi'nin (KOP) Eylem Planı'nın 2014-2018 yılları için finansman toplamı 9 milyar 927 milyon lira olarak belirlendi. GAP ve DAP bölgelerine ise 20 milyarın üzerinde ödenek ayrıldı. KOP'a az mı destek veriliyor?

-KOP İdaresi Başkanı olarak, ve bu bölgenin bir evladı olarak ben de bölgeme daha fazla ödeneğin gelmesini isterim. Tabi kamunun ve devletin şartları var. Salt rakam olarak baktığınızda diğer bölgelere daha çok finansman ayrıldı. Farklı boyutlar var. Yatırım miktarını belirlerken kamu birçok etkeni ele alıyor. 22 milyar 14 ile gitti. İl başına 1,5 milyar düşüyor. KOP'a 10 milyara yakın finansman geldi. 4 il var. Konya başlı başına diğer bölgede 4-5 ile karşılık geliyor. GAP'tan sonra kişi başına en çok yatırımı biz aldık. Nüfus ve alan olarak en küçük bölge biziz. 2014 yılı için bize yıllık ortalama 1.4 milyar TL geldi. 2014-2018 yılları arasında 5 yıl için 10 milyar TL geldi. Yılda 2 milyar liraya karşılık geliyor. Kamu yatırımı da artmış oluyor. Bu iyi bir gelişme.   

İHSAN BOSTANCI KİMDİR?

1979 yılında Doğanhisar'da doğdu. Lise eğitimine 1994 yılında Ankara Fen Lisesinde başladı. 2001 yılında Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) İnşaat Mühendisliği Bölümü’nü bitirdi. Aynı yıl Selçuk Üniversitesi (SÜ) İnşaat Mühendisliği Bölümü’nde Araştırma Görevlisi olarak göreve başladı. Yüksek Lisansını 2001-2004 yılları arasında Selçuk Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı’nda yaptı. Yüksek Lisans tezi kapsamında Amerika Birleşik Devletleri Indiana Eyaletindeki Purdue Üniversitesi’nde ziyaretçi araştırmacı olarak çalışmalarda bulundu. Halen devam etmekte olan doktora çalışmasına 2014 yılında başladı. 2004 yılında Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nda (TİKA) Teknik Yardım Uzman Yardımcısı olarak göreve başladı. 2010 yılında TİKA Kabil Program Koordinatörlüğü görevine atandı. Bu vazifesi kapsamında TİKA aracılığı ile Afganistan’da uygulanan projelerin gerçekleştirilmesi, Türkiye tarafından Afganistan’a verilen resmi kalkınma yardımlarının genel koordinasyonu ile merkezi hükümet, Afganistan’da mukim Yabancı Misyonlar, Uluslararası Kuruluşlar ve STK’lar ile iletişim ve koordinasyonun sağlanması görevlerinde bulundu. 2012'de KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkan Yardımcılığı'na atandı. 2015 tarihinde itibaren vekâleten yürüttüğü başkanlık görevine başkan olarak atandı. İyi derecede İngilizce ve orta seviyede Farsça biliyor.