Moğolları desteklediler

Büyükşehir Belediyesi ile Kültür Sanat ve Fikir Adamları Derneğinin ortaklaşa düzenlediği İkindi Sohbetleri'nde, Anadolu’da Moğol istilalarına ve tahakkümüne karşı sadece Ahîlerin ve Türkmen grupların isyan ederek karşı çıktıklarını ifade eden Akkuş, başta Kalendirîler olmak üzere birçok tasavvufî zümrelerin Moğollarla ortak hareket ettiklerini söyledi. Yrd. Doç. Dr. Mustafa Akkuş, “Bu dönemde Moğollara karşı isyânda daha ziyade Türkmen gruplar rol almıştır. Ancak bu Türkmen grupların Moğol tahakkümüne karşı organizasyonu, bir araya getirilmesi ve bunların burada faaliyetleriyle ilgili her türlü hareketler ulemâ kesimi tarafından yönlendirilmiştir ki; bu kesimi hareketlendiren zümreler içerisinde sosyal temelli dinî zümreler, Ahîler en başta gelir. Hareketin dini ve fikri altyapısını oluşturanlardan biri de Sadreddin-i Konevî'dir” dedi. Hetorodoks denilen Moğol yanlısı gurupların içinde Cevlakîler, Haydarîler, kısmen de Rıfaîlerin bulunduğuna vurgu yapan Akkuş, bunların en başında da Kalenderîlerin geldiğini söyledi. O dönemde Mevlevîler, ellerinde askerî güçlerinin olmadığı için Moğollara iteati tercih ettiklerini, bunun da siyaseten bakıldığında o dönemde yapılabilecek en akıllı iş olduğunu ifade eden Akkuş; “Mevlâna’nın iteati tercih etmesi, hem kendisini ve çevresini hem de Konya ve havalisini Moğolların büyük katliamından kurtarmıştır diyebiliriz” dedi. Akkuş ayrıca, “Bazı kaynaklarda Sadreddin-i Konevî’nin tüm bunları organize eden kişi olduğunu, özellikle yaptığı görüşmelerle, yazdığı mektuplarla Ekberîlerin de Moğol tahakkümüne karşı oldukları ve bununla mücadelede de önemli rol aldıklarını görüyoruz ki; Sadreddin-i Konevî bunların lideri konumundadır. Onun yetiştirdiği talebeleri olan Evhadî hareketi, Ekberîler, Bektaşîler, Ahîler ve Kührevîler olmak üzere birbirleriyle hep iç içe olan bu beş zümre Modğollara karşı açıkça Anadolu’da mücadele etmişlerdir. Fakat büyük bir çoğunluğu da katliama maruz kalmışlardır. Bir de Moğol tahakkümüne açıkça taraf olan kesim var ki; bunlar da Kalenderîler grubunun içinde ele aldığımız Cellâkîler, Haydarîler ve kısmen de Rufaîler diyebiliriz” dedi. Program sonunda konuşmacı Akkuş’a günün anısına Kültür Sanat ve Fikir Adamları Derneği başkanı Seyit Küçükbezirci tarafından Şükran Belgesi ve Koyunoğlu Müze ve Kütüphane Müdürü Hasan Yaşar tarafından da Konya Büyükşehir yayınları takdim edildi.