Meclis Başkanı'nın ''Başbakanlık Kaldırılsın'' Teklifi Tartışılıyor

Fransa'da Ulusal Meclis Başkanı Claude Bartolone'un “başbakanlık kaldırılsın” teklifi ülkede tartışılmaya devam ediliyor. Bartolone, Ekim ayında piyasaya çıkan kitabında, 1958'den beri devam eden 5'inci cumhuriyetin, nefes nefese kaldığını...

Kitabında, Fransa'daki başbakan ve cumhurbaşkanı fonksiyonlarının her gün biraz daha bulanık hala geldiğini savunan Bartolone, Başbakan'ın, Elysee Sarayı'nın almış olduğu kararlardan sorumlu tutulduğuna dikkat çekti. Yeni sistemde denge unsurunun da parlamento olacağını savunan Claude Bartolone, cumhurbaşkanının parlamentoyu fesih etme yetkisinin de iptal edilmesi gerektiğini söyledi. Bunun meclisin gücünü artıracağını, milletvekillerinin fesih şantajından kurtulabileceğini iddia etti. Böylece bir denge kurulacağı, cumhurbaşkanının herşeye karar veren ve dokunulmaz olmasının önüne geçileceğini yazdı.

Ulusal Meclis Başkanı'na destek ise Başbakan Manuel Valls'a yakın isimlerden, iktidardaki Sosyalist Parti'nin(PS) Dış İlişkiler Ulusal Sekreteri ve Alfortville Senatörü Luc Carvounas'dan geldi. Carvounas'ın bugün piyasaya çıkan “Farklı Politika” başlıklı kitabında, Başbakanlık makamının kaldırılmasının uygun olacağını aktardı. Carvounas konuyla ilgili, ''Kurumlarımızın işleyişiyle ilgili başlayacak bir tartışma yararlı olacaktır. Bu 2017 yılında düzenlenecek cumhurbaşkanlığı seçiminin de önemli konuları arasında yer alacaktır. Çünkü demokrasimiz için yeni bir hava yakalanmalıdır.'' ifadelerini kullandı.

Sosyalist Parti Milletvekili Yann Galut da Fransızların beklentisinin Cumhurbaşkanı François Hollande'dan yana olduğunu kaydetti. Galut, Başbakanlık makamının hiçbir anlam ifade etmediğini savundu. Daha önce de Nicolas Sarkozy döneminin Başbakanı François Fillon, başbakanlığın kaldırılmasına olumlu baktığını söylemişti. Dönemin Cumhurbaşkanı Sarkozy ise buna tepki göstererek, yürütmede ikinci adamın önemini vurgulamıştı.

BAŞBAKANLIĞIN GELECEĞİ KOMİSYONA TAŞINDI

Fransa'da başbakanlığın geleceği ise Meclis Başkanı Claude Bartolone ile Tarihçi Michel Winock eş başkanlığında kurulan komisyonda tartışılacak. 11 milletvekili ve senatör ile 6 hukuk uzman ve 5 STK temsilcisinden oluşan komisyonda kurumların geleceği masaya yatırılacak. 27 Kasım'da ilk toplantısını yapacak komisyonun, Haziran ayına kadar 14 kez toplanması bekleniyor. Komisyonun amacının siyasi kurumlara yönelik halk nezdinde zedelenen güvene cevap bulmak olduğu belirtilmişti. Komisyona katılmayı reddeden ana muhalefet partisi Halk Hareket Birliği(UMP) milletvekilleri ise Fransızların önceliğinin kurumların geleceği değil, ekonomik sıkıntılar ve işsizliğin giderilmesi olduğunu vurguladı.

Yarı başkanlık sistemiyle yönetilen Fransa'da, başbakanlığın kaldırılmasına yönelik ilk tartışma ise 1990'lı yılların başına dayanıyor. Dönemin milletvekili, daha sonra ise bakanlık ve Anayasa Mahkemesi üyeliği yapan Simone Veil, 1991 yılında başbakanlığın kaldırılması teklifini Fransa'nın gündemine taşımıştı.

Meclis Başkanı'nın teklifi ile yeniden gündeme gelen konuyla ilgili Anayasa Profesörü Dominique Rousseau ise ''Beşinci cumhuriyetin başından beri yürütme hiyerarşisinin yapısı bozuk.'' ifadelerini kullandı. Rousseau, diğer Avrupa ülkelerinden farklı olarak Fransa'da yürütmenin iki başlı olduğunu ileri sürdü. Bu noktada hangisinin kaldırılması gerektiği sorusunun sorulması gerektiğini dile getirdi.

HALK, BAŞBAKANLIĞIN KALDIRILMASINA KARŞI

Yeniden alevlenen başbakanlık tartışmalarına Fransızlar ise olumlu bakmadı. Yougov araştırma şirketi tarafından gerçekleştirilen anket, Fransızların yüzde 44, 6'sının başbakanlığın kaldırılmasına olumsuz baktığını ortaya koydu. Başbakanlığın kaldırılması gerektiğini düşünenlerin oranı ise yüzde 36,3 olarak gerçekleşti. Yüzde 19,2'lik kesim ise görüş belirtmedi.

Fransa'da uygulanan yarı başkanlık sisteminde yürütme, cumhurbaşkanı ile hükümet arasında paylaşılıyor. Cumhurbaşkanı genel oy ile halk tarafından seçilirken, hükümet ise millet meclisi önünde sorumlu sayılıyor.

CİHAN

Kaynak: